Jules Verne’in ölümünden 3 yıl sonra, 1908 yılında oğlu tarafından düzenlenip yayımlanan Tuna Kılavuzu, bir polisiye hikâyeyi konu alır. Fransızca adı “Le Pilote Du Danube” olan eserin orijinal hâlinin basımı ise 1988 yılında Jules Verne Derneği tarafından yapılır. Kitap Türkçe olarak ilk kez 2006 yılında Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından okurlarla buluşturulur. Sonraki yıllarda da Olympia Yayınları, Maviçatı Yayınları, Aperatif Kitap Yayınları, Dorlion Yayınları ve Fark Yayınları gibi pek çok yayınevi tarafından yeniden yayımlanır. 2018 yılında ise Ali Aydoğan’ın uyarlamasıyla Arkadaş Yayınları tarafından basılır. Cemalettin Güzeloğlu’nun resimlediği kitap, 95 sayfadan oluşur ve 9 yaş üzeri okurlara hitap eder.
Tuna Kılavuzu Özeti
Tuna Nehrine kıyısı olan ülkelerin balıkçılarının kurduğu Tuna Derneği, 1876 yılının 5 Ağustosunda Sigmaringen kentinde 97 balıkçının katılımıyla balık tutma yarışması düzenler. Hem en büyük balığı yakalayana hem en fazla sayıda balık tutana ödül vadedilen bu yarışmada iki ödülü de derneğin yeni üyesi İlia Brusch kazanır. İki ödülü de kazanmanın mahcubiyetiyle kısa bir konuşma yapan genç adam, 10 Ağustosta Tuna’nın kaynağından başlayıp Karadeniz’e kadar sadece balık tutarak bir rekor denemesi gerçekleştireceğini açıklar.
10 Ağustos gelip çattığında meraklıların ilgi dolu bakışları arasında küçük kayığıyla yolculuğuna başlar. 3 gün boyunca tek başına sürdürdüğü yolculuğuna Almanyadan itibaren Jaeger adında bir adamla devam etmek zorunda kalır. Kendisini Jaeger adıyla tanıtan bu adam, asıl adı Karl Dragoch olan polis şefidir. Polis Şefi Karl Dragoch, Tuna Nehri kıyılarında hırsızlık ve cinayet gibi ağır suçlar işleyen bir çetenin peşindedir. Tuna Nehrindeki yolculuğu sırasında İlia Brusch’a katılmasının asıl nedeni de nehir boyunca gözlem yapıp çeteyi yakalamaktır.
Kendisini Macar olarak tanıtan İlia Brusch da asıl adı Serj Ladko olan bir Bulgardır. Ülkesindeki karışıklıklardan ötürü yurtseverler örgütüne katıldığı için Rusçuktan hatta Bulgaristandan uzak durmak zorunda kalan genç adamın kılık değiştirip Tuna’da böyle bir yolculuğa çıkmasının amacı da Rusçuk’ta kalan karısı Natşa’ya kavuşmaktır. İkisi de farklı kimliklere bürünen iki adam, bir süre beraber yolculuk yaparlar. Bu yolculuk sırasında İlia Brusch, bir ara dalgalar yüzünden kayıktan düşen Polis Şefinin hayatını kurtarır. Bu olaydan kısa bir süre sonra da iki adam birbirinden ayrılmak zorunda kalır.
İlia Brusch, misafiri için kuru kıyafetler ve hasta olmasını önlemek için içini ısıtacak sıcak bir şeyler bulmaya gider. Karl Dragoch da ekibindeki polislerden biri olan Friedrick Ulhmann’la birlikte önceki gece Tuna çetesi tarafından gerçekleştirilen soygunla ilgili araştırma yapmak üzere kayıktan ayrılır. İlia Brusch, Tuna çetesi tarafından Polis Şefi sanılarak kaçırılır. Günlerce kötü muamele gördükten sonra zor da olsa çetenin elinden kaçmayı başarır. Ancak çok geçmeden söz konusu çetenin reisi sanılarak tutuklanır. Neyse ki tutulduğu hücreden de kaçmayı başarır ve eski yol arkadaşıyla yeniden karşılaşır.
Serj Ladko, bir an önce karısına kavuşmak istediği için bir süre sonra İlia Brusch kılığına girmeyi bile bırakır ve bir an önce Rusçuk’a ulaşmak için üstün çaba sarf eder. Polis Şefi de çete reisi olduğundan şüphelendiği Serj Ladko’nun aslında kötü biri olacağına ihtimal veremediğinden ve canını kurtardığı için ona minnet duyduğundan dostça tutumunu sürdürür. Nihayet Rusçuk’a vardıklarında da bir rastlantı sonucunda asıl çetesi reisi olan ancak Serj Ladko’ya düşman olduğu için onun adını kullanan İvan Striga’nın adamı Titşa ile karşılaşır. Zekice bir plan yaparak Titşa’yı kandırır ve tüm gerçekleri öğrenir. Serj Ladko’ya da Rusçuk’ta bulamadığı karısının düşmanı İvan Striga tarafından kaçırıldığını söyler ve iki adam hem çete üyelerini yakalamak hem de Serj Ladko’nun karısı Natşa’yı kurtarmak için Tuna çetesinin peşine düşer.
Çetenin yolculuk yaptığı gemiyi bulduklarında Serj Ladko düşmanının izini kaybetmemek için bulundukları yerde bekler, Karl Dragoch ise yardım getirmek için yola çıkar. Serj Ladko tek başına yaptığı plan sayesinde Polis Şefi gelene kadar boş boş beklemek yerine harekete geçer ve düşmanının gemisine girmeyi başarır. Karısını kurtarmak için düşmanı İvan Striga ve adamlarıyla mücadele ederken Polis Şefi Karl Dragoch genç adamın yardımına yetişir. Böylece hem Tuna kıyılarının güvenliğini tehdit eden çete yakalanır hem de Serj Ladko karısına kavuşur.