Hakka Sığındık

Hakka Sığındık - Hüseyin Rahmi Gürpınar

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (6.4)	Editör (8.5)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Hakka Sığındık Özet

Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru ortaya çıkan ve neredeyse tüm dünyayı kasıp kavuran İspanyol nezlesi Osmanlı Devleti’ne de sıçramış, zengin-fakir demeden her haneden insanın ölümüne neden olmuştur. Aksaray, Hoşkadem Mahallesi sakinleri bir yandan açlık ve kıtlıkla pençeleşirken bir yandan da ailelerindeki hastaları kurtarmak için evin lüzumlu eşyalarını haraç mezat satmaktadır. Abdülhamit devri zenginlerinden, iki kızı, yüksek yerlerde zabit olan iki damadı ve sayısı onu geçen çalışanlarıyla Hacı Ferhat Efendi ile İttihat ve Terakki sayesinde yolunu bulmuş, İaşe Heyeti üyesi ve mebus olan komşusu Hafız İshak Efendi ecelin çengelinde zenginin de bir fakirin de bir olduğunu bildiklerinden sık sık düzenledikleri ziyafetleri sonlandırmış, bu korku atmosferi sonlanana kadar her türlü ziyareti yasaklamışlardır. Tüm bu tedbirlere rağmen Hafız İshak Efendi’ye bir gün, dört yaşındaki torunu Hadiye, gelini Sadiye ve oğlu Enver’in bu meşum hastalıktan ölmesini istemiyorsa kişi başı yüz lira ödeme yapmasını salık veren, Abdal Veli Hazretleri adında bir zat tarafından kaleme alınmış bir tehdit mektubu gelir. Hafız İshak Efendi’nin kehanetten çok hilekarlığa yorduğu mektup karşısında eyleme geçmeme kararının üzerinden yirmi dört saat geçmeden Hadiye ateşlenerek ölür, hemen ardından da anne ve babası. İçine ateş düşen Hafız İshak Efendi, Hacı Ferhat Efendi’yle dertleşirken ona da aynı zattan benzer talimatları içeren bir mektup ulaşır. Komşusuyla aynı kaderden mustarip olacağı korkusu Hacı Ferhat Efendi’de talimatlara kelimesi kelimesine uyma zaruriyeti doğurur. Kendisinden istenen beş yüz lirayı Macuncu Abdal Hazretlerinin Çınar semtindeki Viran Cami taraflarındaki makamına götürmek üzere hac yoldaşı Eyüplü Hacı Hurşit Efendi’ye hizmetkarı Fettah ile davet mektubu gönderir. İki saat geçmeden davete icabet eden Hacı Hurşit Efendi, Fettah ve Arabacı Osman ile söz konusu adrese gittiğinde meçhul beş kişi tarafından soyulur. İki Macar beygirinin çektiği kupa arabası da ellerinden alınan üçlü neredeyse anadan üryan bir şekilde konağa döndüğünde tüm itirazlara rağmen Damat Medhi Bey olayı Şehzadebaşı Merkez komiserliğinde görevli Komiser Şinasi Bey’e bildirir. Şinasi Bey, Silivrikapısı Merkez Karakoluna bağlı devriye ekiplerinin sabaha karşı sabıkalı meşhur Uçurtma Ahmet’in kullandığı, içinde Turna Hüsnü, Yarasa Ali, Torpil Mustafa ve Kurt Nikoli’nin de yer aldığı arabayı Yayla taraflarında ele geçirdiğini öğrenir. Olayı aydınlatmaya kararlı Şinasi Bey, gelen mektubun Samatya’dan postaya verildiğini fark edince Samatya Posta Şubesinden Hacı Ferhat Efendi’ye olayın takibi için talimat verir. Sonradan gelen hastalık kovucu tabir edilen tütsü kağıtlarının üzerindeki mührün Sarı Yakup’a ait olduğunu anlayınca da Beşiktaş’taki hakkakın peşine düşer. Yakup Efendi’den mührü kazıtanın 50-55 yaşlarında, kır sakallı, orta boylu, çökük avurtlu, iyi giyimli bir zat olduğu öğrenen Komiser, şüpheli havuzunda yer almayan bu tanım karşısında çaresiz kalır. Bu esnada mektubun geldiği gün hastalanan Ferhat Efendi’nin büyük kızı Narin ve kadın hizmetçilerden biri meçhule uğurlanır. Kocasına duyduğu kıskançlık ateşi ablasının vefatından daha ağır basan Nermin Hanım, Abdal Veli’ye yıldız falı talebi için içine beş lira koyduğu bir mektup kaleme alır. Bu rica mektubunun gönderilmesinden iki gün sonra Hazret-i Abdal’dan kocası Medhi Bey’in Şişli, Beşiktaş ve Kadıköy’de üç ayrı sevgilisi olduğunu anlatan bir karşılık gelir. Anlatılanların gerçek olduğunu bilen ve kıskanç karısının gazabından kaçan Damat, soluğu Komiser Şinasi Bey’in yanında alır. Şinasi Bey, bu mudil olayı çözmek için en uygun yolun Macuncu Abdal Hazretleriyle görüşmek olduğuna karar verse de akli dengesi yerinde olmayan bu meczubun bu işi yapamayacağına hükmedip birilerinin bu zavallının adını kullanıp oyun çevirdiğini anlar. Başta çok basit gördüğü bu olayın bunca ipucuna rağmen çözülememiş olması Komiser Bey’i işin içine biraz da maneviyat, keramet karışmış olduğunu kabule yanaştırmışken kendisini ziyarete gelen yazar Nüzhet Ulvi’nin itiraflarıyla olay aydınlığa kavuşur. Nüzhet Ulvi’nin eski komşusu olan Safer Efendi’nin ve karısının ölümünden sonra geriye üç yetim çocuk kalmış, bu çocuklardan en küçüğü olan Mustafa açlık, yoksulluk ve boğmacadan kısa sürede hayatını kaybetmiştir. Geriye kalan iki kızdan Nuriye’yle sokaklarda dilenirken karşılaşan Nüzhet Ulvi, kıza ablasını sorduğunda Nuriye biraz da çekinerek onu ablasının bulunduğu yere götürmüştür. Gittikleri yerde henüz 11 yaşındaki Huriye’yi 16-17 yaşındaki bir erkek çocuğunun sıkıştırdığını ve bu küçük kız çocuğunun fuhuş bataklığına düştüğünü üzülerek görüp bu iki yetimi kurtarmayı vazife edinen Nüzhet Ulvi, maddi durumu yeterli olmadığı için salgın bahanesi ve tehdidiyle zenginlerden aldığı parayla kendi çocukları Vefa Nüzhet ve Melek’in yanında bu yetimlere de bakmak zorunda kalmıştır. Mektuplarda yazdığı kehanetlerin Nüzhet Ulvilerin terzisi Gümüşendaze Niko’nun kızı, Hafız İshak Efendi’nin hizmetçisi Eleni’den edindiği bilgilerden ve okul arkadaşı Postacı Ali Rıza Bey’in yardımından ibaret olduğunu açıklayan yazardan duydukları karşısında görevi gereği bu adamı tutuklaması gereken komiser, vicdanının sesini dinleyerek görevinden istifa eder.

Eserlerinde sık sık batıl inanç ve hurafelerin halk nezdindeki yerine değinen Gürpınar, dönemin önemli salgın hastalıklarından biri olan İspanyol nezlesi etrafında polisiye kurguyla oluşturduğu Hakka Sığındık’ı dönemin siyaset-para ilişkisi ve büyük kayıplara sebep olan büyük İstanbul yangınları çerçevesinde sosyalist bir eleştirmen gözüyle okura aktarmıştır.

Editör: Pınar Tufanlı

Hakka Sığındık Soruları ve Cevapları

Hakka Sığındık Yorumları