Kelepçe

Kelepçe - Canan Tan

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (6.8)	Editör (7)
Kitapevi (7.9)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Kelepçe Özet

Parmaklıklar ardındaki kadınlar… İsimleri önemli değildi, kaderleri aynıydı. Ve soruyordu kelepçeliler: ‘’Dışardakiler çok mu masum?’’ Elbette değil! Ne oldum değil, ne olacağım demeli insan. Ve şu unutulmamalı ki; içeride yatanla dışarıdaki arasında yalnızca üç beş saniye fark var arada. O suçlar sadece birkaç saniye içinde işleniyor...

Her biri kendi hikayesini anlatırken, tüm hikayeleri toparlayan isim, perde arkasındaki koğuş ağası Yeter’di. 16 yıl hüküm giymişti.

İlk Mimoza ile başlamıştı: Yağmurun ve fırtınanın hakim olduğu bir gecede, birilerini ezmişti. Anne ve kız olan iki kişinin ölümüne sebep olmuştu. İnecekleri yerden önce indirilen, yayaya kapalı bir yolda yolunu bulmaya çalışırlarken, onları görmeyen Mimoza kaderine mahkum olmuştu, kader mahkumu olmuştu. Oysa birkaç saat önce arkadaşları ile buluşmuş, önlerindeki tatilin planlarını yapmışlardı.

Çocuk öldürmek en affedilmez suçtu cezaevinde. Kocayı ya da sevgiliyi öldürmek daha anlayışla karşılanıyordu. Cinayet işleyenler, hırsızlık yapanları küçümserken, hırsızlar ise cinayetten daha büyük suç olmadığını savunuyordu.

Aysel vardı mahkumlardan bir diğeri; annesi ile babası ayrıldığında iki evi olacaktı ama hiç evi olmamıştı. İlköğrenimi biter bitmez okuldan almıştı babası. Tek dert ortağı teyze kızı Nuray’dı. Kısa süren evliliğinden sonra Aysel’e sahip çıkmış, kendisine yoldaşlık etmesini istemişti. Ama gerçeklerle çabuk yüzleşmişti. Bir zamanlar üvey kardeşlerine hizmet ederken şimdide evine gelen erkeklere hizmetçilik yapıyordu. Bir gece zorla oturtmuştu masaya Nuray. Bir gençle tanıştırdı. Aysel gönülsüz katlansa da aşık olmuştu bu adama, teslim etmişti kendini. Evleneceğini söylüyordu. Ne var ki ikinci ayda sırra kadem basmıştı, adam zaten evliydi. Aysel’in her hıçkırığında Nuray ablası aldırmadığı gibi dalga geçiyordu. Hamile olduğunu dördüncü ayda öğrendiğinde artık çok geçti. Paraları olmadığı gibi ölüm riskide vardı. Doğurmuştu içi yana yana. Nuray bu arada haberler salmış, evlatlık verilecek aile arıyordu. O sabah her zamankinden çok ağlıyordu yeni doğan bebek. Nuray sürekli susturmasını, komşular duyarsa başlarının yanacağını söylüyordu. Avucuyla kapatmıştı Aysel bebeğinin ağzını ne olduğunu anlamadan ölmüştü bebeği. O artık evlat katili bir anaydı.

Cinayetten hükümlü sır küpü Sultan’ın hikayesini de Yeter öğrenmişti. Üç erkeğin üzerine doğan Sultan ailenin gözbebeği olmuştu. Doğuluydu ve sultanlık bir yere kadardı. Baba baskısının yanında ağabeyleri de vardı. Kız kısmını fazla okutmaya gelmez, deyip almışlardı okuldan. Kısa süre sonrada görücü usulü ile öğretmen olan kocasıyla evlendirildi. Sevmişti Sultan Metin’i hem de çok. Kızları olmuştu Nazlı. Mutlulukları kısa sürdü, Metin kalp yetmezliğinden ölmüştü. Aile baskıyla büyük bir esnaf olan, karısından yeni ayrılan İlyas’a evet demek zorunda bırakılmıştı. İlk karısından çocuğu olmadığı için boşanmıştı ama asıl çocuğu olmayan kendiydi. Sevinmişti bu duruma Sultan sadece Nazlısı vardı ve tek şartı onun okumasıydı. Tamam, demişti üvey babası ama güzel kız, gösterişli kız deyip onunda eğitim hayatına son verilmişti. O dönemde komşuları olan yaşlı teyzeye bir kaç saat bakması için iş teklifi almıştı Sultan, İlyas eskisi gibi sıkmıyordu, kabul etmişti, düzenleri kurulmuştu. Lakin son zamanda işi boşlamış gibiydi, Nazlı ise içine kapanıyordu. O gün işinden erken dönen Sultan salonda, kocasını kızının üzerinde görürken, Nazlı’nın yalvarışlarını duymuştu. Kendini kaybetti, sobanın yanındaki mangal küreğini kaptığı gibi kafasına defalarca indirmişti. Kocasının katiliydi ama erkeklerin dediği gibi; namusunu temizlemişti.

Üniversiteden yüksek dereceyle mezun olan Beyza’nın en yakın arkadaşının kocası tarafından uğradığı saldırı sonucu cinayeti… Meşin kemerle çocuklarının önünde dayak yiyen Nimet’in ve peşi sıra dayanamayıp oğlunun da sürüklendiği kader hikayesi… Annesinin amansız kanser hastalığı ve kendisini öldürmesi için yalvarışlarına dayanamayan bir evlat olarak ötenazi ile anne katili damgası yiyen İlknur… Hayata karşı şartlar ne olursa olsun ayakta durmayı öğrenen kadınlar, hayatlar… Loğusa yatağında bebeğini öldüren Zeyno… Kötüler ile iyiler arasındaki dengeyi sağlamaya çalışırken dolandırıcılıktan yargılanan Sevil… Kocasının üzerine attığı suçla uyuşturucu satıcılığından hüküm giyen Kevser… Şizofreni tedavisi gören üniversite öğrencisi Merve’yi anne katili olmaya sürükleyen kader… Ve Yeter; baba evinde yediği hakaretler, dayakların üzerine, sarhoş koca evinde de çocukları uğruna dayanmaya gayret ediyordu. Kumar ve içki arkadaşını bir gece eve getiren kocasının içmeye, oynamaya hatta arkadaşına cilve yapmasına zorladığı ve buna kızını da dahil etmeye kalktığında kendini kaybetmişti Yeter. Bıçak darbeleri ile koca katili olmuştu.

Karşılaşılacak onlarca hikaye, parçalanmış onlarca hayat, hayatın içinden, hepimizin hayatının içinden…

Yazan: Pınar Çağlayan

Kelepçe Konusu

Canan Tan’ın yeni romanı olan Kelepçe kader mahkumlarını konu alıyor. Kadın mahkumların yaşadıklarını, ceza alma sebeplerini ve çok acıklı yaşam öykülerinin anlattığı bu kitapta eser Yeter adındaki bir mahkum tarafından anlatılıyor. Parmaklıklar ardındaki kadınların neler çektiklerini hatta kadına şiddeti en ağır şekilde görmemizi sağlayan bu kitabın konusu şöyle;

Yeter ailesinin yanında çok mutlu olmayan ve babası tarafından sürekli dövülen bir kızdı. Onun yanında annesi de bu şiddete maruz kalıyordu tabi ki. Bir gün karşısına Ali çıktı. Yeter ona güvendi, bu kötü hayattan onu kurtaracak sandı ve bir akşam ona kaçtı. Fakat Ali kahraman olamamıştı. Daha ilk darbesini nikah konusunda atacaktı. Yeter ona kaçtığı için resmi nikahı ona uygun görmemişti, hatta imam nikahı bile fazlaydı. Yeter hiç beklemiyordu böyle aşağılanmayı. Aradan yıllar geçti iki çocukları oldu. Biri kız biri erkek. Çocuklarının üstüne titriyordu bu hayattan kurtulmalarını istiyordu hep. Ali ise onu dövmeye devam ediyordu. Bir gün Ali geldi elinde bir sürü poşet akşama Nuri gelecek iş konuşacağız softayı donat diyordu. Üstüne tehdit bile etti. Yeter hızla işe koyuldu. Kızı Pakize ise ödevlerini yaparken ona sorular sordu annesi ise kısaca özetledi hayatını. Akşam olunca Ali ve arkadaşı Nuri gelmiş zil zurna sarhoştular. Hemen masaya geçtiler, rakılarını koydular. Pakize ve Yeter ise koltuğa sinmiş oturuyorlardı. Kocası masaya onunda gelmesini hatta adama cilve yapmasını söyledi. Yeter bu kadarını beklemiyordu. Hiç umursamadan oturdu. O böyle yapınca Ali hemen kızını çağırdı rakıyı ona koydurttu fakat kız elinden rakıyı düşürdü. Buna gören Ali kızını tokat ve yumruklarla dövmeye başladı. Bunlara dayanamayan Yeter ise elinde geçen ekmek bıçağıyla kocasını öldürdü. Müebbet hapis aldı ve 4 yılı şimdiden doldu.

Yeter koğuşun hanım ağası gibi görülüyordu. En uzun zamandır o kaldığı için. Herkesin hikayesini dinlerdi. Mesela Sultan. Ailenin dördünce çocuğu ve tek kızı olduğu için göz bebeğiydi. Okumayı çok severdi, derslerini çok çalışırdı. Ailesi ortaokulu bitirdiğinde onu okuldan aldılar. Töre böyleydi güzel ve alımlı bir kız çocuğu hemen eve kapatılır ve talibi beklenirdi. Görücü usulü sayesinde Metin adında biriyle evlendirdiler onu çokta sevdi kocasını. Bir de Nazlı adında bir kızları oldu fakat Metin kalp yetmezliğinden öldü. Sultan baba evine geri döndü kızıyla. Fakat töre yine devredeydi. Dul olarak yaşayamazdı baş göz edilecekti hemen. Sulan bu kez itiraz etti istemedi fakat kızı abilerinin birinden tokat yediğinde kararını verdi son gelen taliple evlenecekti. Bu kişi de İlyastı. O da bir evlilik yapmış fakat çocuk olmadığı için boşanmışlardı. Bu yüzden İlyas Nazlıya gözü gibi bakıyordu. Sultan kocasından tek bir şey istemişti: kızı okuyacaktı. Bir gün Sultan işten eve erken döndü ve garip sesler duydu. İçeri girdiğinde ise onu cezaevine sokacak olan manzarayı gördü. İlyas kızına tecavüz ediyordu. Bu gördüğü gibi sürahiyle kafasına vurdu ve adam oracıkta öldü. Sultan da cezaevine düştü.

Bu hikayelerin dışında mesela annesi meme kanseri olduğundan ve çok acı çektiğinden onun isteğiyle annesine ötenazi yapan ve bunun sonucunda müebbet yiyen hemşire Merve; en yakın arkadaşı ve kocasını salonun ortasında basan ve o günden sonra herkesi dolandırıp böylece intikamını alan Sevil; kocası uyuşturucu ticareti yaptığı ve mahkemede onunda adını verdiği için küçük kızı Mine ile birlikte ceza evine düşen Gonca; Kocasından dayak yiyip artık dayanamayan ve elini kana bulayan bir çok kadın. Bebeğini öldürmek zorunda kalmış anneler ve aynı kaderi paylaşan birçok kadın.

Ilgın Kocaman

Kelepçe Soruları ve Cevapları

Kelepçe Yorumları