Arkadaş Islıkları

Arkadaş Islıkları - Orhan Kemal

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.2)	Editör (10)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Arkadaş Islıkları Özet

Cumhuriyet Edebiyatının öykü ve roman bakımından güçlü isimleri arasında yer alan Orhan Kemal, 1914 yılında Adana'nın Ceyhan ilçesinde dünyaya geldi. Eserlerinde köyden kente göç eden yoksul insanları, sokaktaki kimsesizleri, tarlada çalışan ırgatları anlatmıştır. Yazar romanlarının kahramanlarını yoksul insanlardan seçmiştir. Her yapıtında işsizliğe ve yoksulluğa değinmiştir. Eserlerinde diyaloglara ağırlık vermiş, öykü roman ve film senaryoları da yazmıştır. Arkadaş Islıkları romanında da fakir bir gencin düzensiz yaşamının mücadelesini konu almıştır.

Romanda gencin adından bahsedilmediği için baş kahramandan delikanlı hitabı ile bahsedeceğim.

Orta okuldan mezun, ana eline bakarak yaşayan delikanlının tek amacı: arkadaşları ile gezmek ve bütün gününü başıboş geçirmektir. Her gün güzelce uyanır, saçlarını tarar ve köşede onu beklerken ıslık çalan arkadaşlarının yanına gider. Günlerden bir gün zengin bir adamın kızına aşık olur bizim delikanlı. Tabi kız da oğlana aşıktır. Kızın babası tarafından ret cevabı alan delikanlı kıza intihar edeceğini bildiren bir mektup yazar. Mektubu eline alan kız her şeyini toplayarak oğlana kaçar. İki genç nikahsız bir şekilde oğlanın baba dostu olan Gaffar Bey'in evinde kalırlar. Gaffar Bey'in niyetinin kötü olduğunu anladıkları zaman ise onun evinden ayrılırlar. Başka bir ev aramaya koyulurlar. Bir oda kiralarlar. Kıt kanaat geçinmeye çalışırlar. Kız fabrikada çalışmak ister. Oğlan ise göçmenler gibi fabrikada çalışmanın doğru olmadığını söyler. İkili bir çıkmaz sokağın içinde olduklarının farkına varırlar. Nereye giderlerse gitsinler bu yolun dönüşü yoktur. İkili bir gün oğlanın arkadaşlarına olan hasreti yüzünden kavga ederler. Oğlan kızı bırakıp gidecekken kız bacaklarına yapışır: Beni bu halde bırakıp gitme. Arkadaşlarının yanına istediğin zaman git. Onlarla gez, dolaş ama sonra yine benim yanıma gel. Ne olursun beni bu halde babamın yanına yollama. Diyerek yalvarmaya başlar. Ama yalvarışlar boşunadır. Delikanlı kızı bırakarak gider. Ana evine döndüğünde ise anasının ve kardeşlerinin onu çok özlediklerini fark eder. Ertesi gün arkadaşlarının Islıkları ile başlar güne. Eski hayatına geri dönmüştür. Arkadaşları ise o kadına karşılık onlardan vazgeçmediği için delikanlıyı tebrik ederler. Ama oğlan hep bırakıp kaçtığı kızı düşünmeye başlar. Hemen geri dönüp kaldıkları evde kızı aramaya başlar. Ancak kızı bulamaz. Kız çoktan gitmiştir. Giderken de hiçbir şey söylememiştir. Sevgilisini bulamayan genç geri döner. O gün arkadaşları ile içerek sarhoş olur. Artık aklında sadece sevgilisi vardır. O nereye gitmiştir? Babasının onu bu şekilde kabul etmeyeceğini adı gibi biliyordur.

Aklında türlü türlü hayaller kurmaya başlar. Sevgilisinin bir geneleve düştüğünü ve zor durumda olduğunu düşünür. Aklından bir türlü çıkaramaz onu. Bu durumdan dolayı evde süslenen kardeşlerine farklı gözle bakar. Kızmaya başlar. Onlarında abileri gibi bir gence güvenip bu hale gelmelerini istemez. Gece eve uğradığında anası içmekten bitkin düşen oğlu için bir doktor çağırır. Gelen doktoru bizim delikanlının babası okutup adam etmiştir. Delikanlının babası romanın başından beri hatırı sayılır iyi yürekli bir karakter olarak çizilmiştir. Doktor evden gitmeden önce bizim delikanlıya: Beni serserilikten senin baban kurtardı. Aklın başına gelir de çalışmak istersen beni ararsın der. Bir iki ilaç yazarak evden çıkar. Günler geçmeye başlar. Oğlan kızın fabrikada çalışmak istediğini hatırlar ve fabrikaya onu aramaya gider. Birçok genç kız görür ama kendi sevdiği yoktur. Delikanlı burada küçük bir kıza rastlar. Kız bakkaldan 10 kuruşluk zeytinyağı ister. Borcu olduğu için de bakkal çalışanı tarafından kovulur. Ayak üstü küçük kızla sohbet ederler. Kızın annesi fabrikada elini kaptırdığı için yararlıdır ve çalışamaz durumdadır.

Babasını ise tazminat istediği için işten çıkarmışlardır. Sekiz yaşındaki çocuk iki yıl sonra işe girip ailesine bakacağını söyler. Fabrikada kaçak çalışacaktır. Bu çocuk bizimkini derinden etkiler. Sekiz yaşında bir çocuk çalışma hayali kurup ailesine bakmak istiyor da ben bu halimle boş boş dolaşıyorum. Yarın anam ölse ben ne yaparım diye düşünür.

Burada yazar, eserin başından beri tanık olduğumuz delikanlının hayatından daha kötü bir hayatla karşılaştırır bizi. Gerçekten de her zaman yaşadığımızdan daha kötü bir yaşam vardır. Genç delikanlı bu yaşamdan kendine bir pay biçer ve çalışmayı kafasına koyar.

Fabrikada İlyas adında bir ustayla tanışır. Bu usta iyi niyetli birisidir. İlyas usta ile birlikte doktorun yanına giderler. Doktor delikanlının gelmesine çok memnun olur. Bizimkine fabrikada bir iş bulacağını söyler. Genç delikanlı bir gün kahveye gider ve arkadaşları da oraya gelir. Bizimki artık onlarla takılmak istemediğini ve bir iş bulup çalışacağını söyler. Arkadaşları çok sarhoştur ve bizimkine senin aklını o İlyas denen adam çelmiş diyerek küfürler yağdırırlar. Her şey apaçık ortadadır. Genç delikanlı artık serseriliği bırakmış ve hayatın farkına varmıştır. Arkadaşlarından ve onların ıslıklarından vazgeçmiştir. Ertesi gün doktorun yanına uğrarken sevgilisi ile karşılaşır. Merhabalaşırlar. Kız bir tamirhane ustası ile evlendiğini ve hamile olduğunu söyler. Eşi az kazandığı için kendisi de ek iş yapıyordur. Ona asla darılmadığını ve hâlâ onu sevdiğini söyleyerek kalabalığa karışıp gider.

Orhan Kemal her eserinde olduğu gibi bu romanında da ekmeğin kolay kazanılmadığını vurgulamıştır. Arkadaş ıslıklarını özleyen bir gencin hayatın zorluğunu fark etmesi ile serseriliği bırakması, çarpıcı bir dille anlatılır okuyucuya. Aile sorunlarını ve başıboş gençliği ele alan bir roman. Hee sayfasından gerçeklik ve neredeyse her karakterinden yoksulluk akan bir romandır Arkadaş Islıkları. Orhan Kemal'in okumaya değer romanlarından yalnızca birisidir.

Yazan: Elif POYRAZ

Arkadaş Islıkları Soruları ve Cevapları

Arkadaş Islıkları Yorumları