Roman Uğur adlı kahramanın ağzından aktarılır. Sabah yarı uyanık bir şekilde gazete okuyan Uğur’un gözüne bir ilan çarpar. Bu ilanda Yılmaz Bey adında birisi yakını için refakatçi olabilecek birini aramaktadır. Bu ilanı gören Uğur’un uykusu kaçar. Çünkü kira günü gelip çatmıştır. O da farklı bir iş bulup uzaklaşmak istemektedir. Hemen ilandaki telefonu arar. Randevu alıp konuşmak için Yılmaz Bey ile buluşur. İşe kabul edilir. Yılmaz Bey, Uğur’a içinde para olan zarfı uzatır. İş konusunda anlaşırlar. Yılmaz Bey, işi olduğunu söyleyerek evden gider. Giderken Uğur’a bir kaset bırakır. Bunalmış bir şekilde Uğur kendini dışarı atar. Çünkü şüpheleri vardır. Yılmaz Bey’in kendisini hemen işe kabul edip güvenmesi aklında şüphe bırakır. Onu eve taksici İhsan getirir. İhsan, Yılmaz Bey’i önceden tanıyordur. Eve gelirler. Yemek yer ve konuşurlar. Yılmaz Bey’in evinde Gümüş adında bir kedi vardır. Uğur bu kedi ile aynı odada kalmaktadır. Uğur, düşünde gördüğü olayları gerçek sanmaktadır. Bunlardan birisi de bir cinayettir. Bir cinayetin üstüne kalmasından korkar. Çünkü bu insanlar ona hemen güvenip evlerini açmışlardır. İhsan da onun şüphesini körükler. Hatta ona bir cinayetten de bahsedince evden gitmek ister. Yılmaz Bey ile karşılaşır. Yılmaz Bey, şehir dışına çıkması gerektiğini söyler. Bunun üzerine Uğur evde kalır. Yılmaz Bey’in verdiği kaseti izler. Bu kasette bir cinayet filmi vardır. İlk bölümde Uğur’un düş ile gerçeklik arasındaki farkı aza indirmesi göze çarpmaktadır. Bu düş dediğimiz Uğur’un kafasındaki düşünceler bazen de uyku ile uyanıklık arasında görülen düş ve sanrılardır. Bülent adında düşünde birisi vardır. Uğur, Bülent’i Yılmaz Bey ile kıyaslamaktadır. İkisini kardeş olarak düşünmektedir.
2.bölüm
Mümtaz Bey, Uğur ile tanışıp kaynaşır. Birlikte kahvaltı yaparlar. Emine, arada evlerine gelip temizlik yapıp gider. Arada da taksici İhsan uğramaktadır. Uğur, Mümtaz Bey’e aksi biri olduğunu sandığını ve hiç öyle olmadığını söyler. Uğur, oyuna getirildiğini de düşünür. Günlük tutmaya başlar. Mümtaz Bey ise bu günlükleri okumak ister. Uğur da buna izin verir. Bu bölümde Gümüş’ten sıkça bahsedilir. Evin gizemli varlığı bu kedi kitaptaki motiflerden biri diyebiliriz. Hemen hemen Bilge Karasu’nun tüm kitaplarında kedilere rastlamaktayız. Gümüş’e yemek verilirken ortalıkta belirir. Kapılar ve pencereler kapalı olsa bile eve girip çıkabilmektedir. Uğur, bu bölümde de düş ve gerçeklik arasında sıkışıp kalmıştır. Düşünde gördüklerini gerçek sanıp sorgular. Mümtaz Bey’e kasetteki cinayeti anlattığında onun kendisinin bir düşü olabileceğini söyler. Mümtaz Bey, sürücü İhsan ve Uğur dışarıya bir kahveye giderler. Bu kahve loş ışıklı güzel bir yerdir. Buradan sonra eve giderler. Mümtaz Bey, Teber’e gitmek istediğini söyler. Gümüş’ün yemeğini bolca konmasını tembih eder.
3.bölüm
Bu bölümde Francisco Goya'nın “Aklın uykusunu canavarlar yaratır” adlı resmi önemli bir yer tutar. Bu resimde bir adam masaya dayanmış uyuyordur. Yarasalar ve kediler onun tepesinde küme oluşturmuştur. İhsan bu resimi Uğur’a gösterdiğinde dikkatini çeker. Uğur Bey, bu bölümde daha da düş görmeye başlar. Bunun şiddeti o kadar artar ki artık gerçek ve düşü ayırt etmek mümkün olmaz. Beklenen Yılmaz Bey hiçbir zaman gelmez. Uğur, düşünde geldiğini görür. Diyaloglar dahi kurar. Ama gerçeği öğrendiğinde düş olduğunun farkına varır. Uğur Bey’in artık evde işi bitmiştir. Gümüş ile vedalaşmak ister. Gümüş’ü ortalıkta göremez. Ankara’ya gitmeye karar verir. Yılmaz Bey, arayarak onu uğurlamaya gelemeyeceğini söyler. Uğur, İhsan ve Mümtaz Bey’e paket hazırladığını söyler. Paketleri alırlar. Mümtaz Bey, arabaya bindiklerinde paketini açar. İçinden deri bir defter çıkar. Uğur ve İhsan’ın paketlerinde ne olduğu romanda açıklanmaz. Roman belirsizlik içinde son bulur. Hatta yazar bu yazdıklarına bile inanmadığını söyler.
Değerlendirme
Bilge Karasu’nun ikinci romanı olan Kılavuz’da düş ile gerçeklik kavramlarına sıkça rastlamaktayız. Uğur düş olarak gördüklerini gerçek zannetmesi onun üzerine karabasan gibi çöker. Bu karabasan onu suç işlemediği halde bir cinayet işlediğine inandırır. Ölüm motif olarak romanın her bölümünde karşımıza çıkmaktadır. Bu cinayet ona intiharı düşündürür. Romanda dikkatimi çeken bir sorunsal da kadının figüran olarak var olmasıdır. Bu dilsiz kadınlar annelik özellikleriyle ve hizmetleriyle vardır. Evin hizmetlisi Emine bunlardan birisidir.
Yazan: B. Öğretmen
Kılavuz Soruları ve Cevapları
Kılavuz kimin eseri?
Bilge Karasu
Kılavuz türü nedir?
Yerli Romanlar
Kılavuz kaç sayfa?
120
Kılavuz Yorumları
normal de anlamakta güçlük çektiğim bir kitap.okumana rağmen anlamakta çok zorluk çektim fakat begüm hocamızın sayesinde özetle anlayabildim.iyi ki varsınız
19-03-2020 10:18
kitabı hem sevdim hem sevmedim. ferzan özpetek filmi gibi bir şeydi. bence ihsan yılmaz bey'in genç aşığıydı. parayla satın alınmıştı. uğur geldikten sonra ihsan uğur'a aşık oldu. mümtaz bey ise tamamen eski yıllanmış bir eşcinsel. kuyuya düşen norveçli olayını hiç anlamadım. postmodern romanı bir garipsedim açıkcası. anlamak zor.