Karanlığın Sol Eli

Karanlığın Sol Eli - Ursula K. Le Guin

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.7)	Editör (8.4)
Kitapevi (9.9)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Karanlığın Sol Eli Özet

Roman, günümüzden yıllar sonra, gezegenler arası ilişkilerin gayet normal olduğu bir yaşamda geçmektedir. İnsanlar artık “Eski Arz” denilen günümüzün dünyasında değil (çünkü çeşitli felaketler sonucunda bu dünya yok olmuştur); Terra denilen yeni bir gezegende yaşamaktadır. Yine de bu gezegen, insanların yaşadığı tek gezegen değildir. İnsanlık, bunun gibi pek çok dünyaya dağılmıştır. Nihayet insanlar, birbirinden onlarca yıl uzaklıkta bulunan söz konusu gezegenler arasında ticari, siyasi ve kültürel bir işbirliği yapma ihtiyacı duymuşlar; böylece Terra gezegeni öncülüğünde Ekumen denilen bir birlik kurma yoluna gitmişlerdir. Genli Ai, Gethen gezegenini Ekumen topluluğuna katılmaya ikna etmek için gönderilmiş bir elçidir.

Gethen, sürekli kış mevsimini yaşayan, oldukça ilginç bir gezegendir. Orgoteyn ve Karhide adındaki iki ayrı krallığa ayrılmış olan Gethen’in en dikkat çekici özelliği insanların cinsiyetsiz olmasıdır. Gethen halkı, kemmer denilen çiftleşme dönemlerinde cinsel yakınlık duydukları kişiye göre kadın ya da erkek olabilmektedir. Kemmer sürekli olmayıp ayın belirli günleri ile sınırlıdır ve bu günleri insanın biyolojik yapısı belirler. Cinsiyetin olmadığı böyle bir toplumda yasal aile kurumu da yoktur; burada aile, bir gelenektir. İnsanların tek eşliliğe meyilli olduğu Gethen’de çokeşlilik de mevcuttur. Her insanın çocuk doğurabilme yetisine sahip böyle bir dünyada soy doğal olarak anadan gelir. Burada cinsellik bastırılmayıp ihtiyaçlar rahat bir şekilde giderilir; bu yüzden de toplumun gündelik hayatı içinde cinsellik ve bunun tetiklediği olgular bulunmaz. Gethen, tüm yaşayışını; sanayi üretimini, tarımını ve ticaret gibi unsurlarını somer – kemmer çevrimine göre ayarlamak zorundadır. Ne de olsa insanlar, kemmere girdikleri vakit adeta bir çılgın gibi çiftleşmek istemektedir. İnsanların çift cinsiyetli olmaları, cinsiyet ayrımınından doğan farklılıkları ortadan kaldırmakta, zahmetlerin eşit bölüşülmesini sağlamaktadır. Dahası; Gethen’de Ödip kompleksi, tecavüz ve cinselliğe takılı kalma gibi şeyler görülmez.

Genli Ai, Gethen’de ilk olarak Karhide’ye inmiştir. Görevine buradan başlayıp Karhide krali Argaven’i Ekumen’e katılmaya ikna etmek için çalışmalara başlamış; bunun için de başbakan Estraven’den büyük yardımlar görmüştür. Ne var ki Genli Ai’nin başkent Erhanrang’daki bu etkinliği, krallığı Ekumen’e katılma konusunda ikna etmek isteyen başbakan Estraven’in kral tarafından hain olarak ilan edilip görevden alınması, kısa süre içerisinde de ülkeyi terk etmediği takdirde vurularak öldürülmesi emriyle kesintiye uğrar. Bunun üzerine Genli Ai, tıpkı Estraven gibi, komşu krallık Orgoteyn’e geçer.

Orgoteyn’de Genli Ai’nin coşkuyla karşılanması, ondan daha önce buraya gelen ve Karhide’nin eski başbakanı olması dolayısıyla hükümet yetkililerinden saygı gören Estraven sayesinde olmuştur. Ekumen fikrine kendisini adayan Estraven’e göre Gethen’deki iki krallıktan birinin Ekumen’e girmesi, doğal olarak kısa süre içerisinde diğer krallığın da katılımını sağlayacaktır. Dolayısıyla ilk olarak Karhide’nin mi yoksa Orgoteyn’in mi Ekumen’e gireceği önemsizdir. Asıl önemli olan şey, Gethen’in Ekumen’e katılımıyla insanlığın kazanacak olmasıdır.

Genli Ai’nin Orgoteyn’de coşkuyla karşılanması, buranın Ekumen’e bir an önce katılmak istediği anlamını taşımamaktadır. Çok geçmeden Estraven ve Genli Ai, Ekumen hakkındaki bilgilerin toplumdan sistematik bir biçimde gizlendiğini anlar. Dahası; Genli Ai, bir gün sebepsiz yere tutuklanıp cezaevine gönderilir. Estraven ise, uğruna kariyerini hiçe saydığı Ekumen’in başarılı olması için Genli Ai’yi hapisten kurtarır. Tek çare, bir an önce Orgoteyn’den kurtulup şartların biraz daha iyi olduğu Karhide’ye varmak; ardından Genli Ai’nin telsiz yardımıyla yardım aracını çağırmasıdır. Böylece Terralılar ve Gethenliler yüz yüze görüşebilecek, aradaki güvensizliğin ortadan kalkmasıyla pek çok gezegenin üye olduğu Ekumen topluluğuna Gethen de katılacaktır. Tabi ki bunun için -40 dereceye kadar düşen bir havada, buzullarla ve dağlarla kaplı bir arazide kızakla ve yürüyerek, bazen de tırmanarak yaklaşık 840 mil yol gitmek gerekmektedir. Genli Ai ve Estraven, bu yolculuğa cesaret ederler.

Karhide’ye uzun bir yolculuk yapan bu iki kişinin arkadaşlığı dostluğa dönüşür. Ne var ki Estraven, Karhide sınırları içerisinde, bir hain olduğu gerekçesiyle vurulur. Ekumen uğruna hayatını feda eden Estraven, Gethen’in Ekumen’e katıldığını göremeden, Genli Ai’nin kollarında ölür. Çok geçmeden Genli Ai, hedeflerini bir bir gerçekleştirir.

Ütopik bir bilim kurgu romanı olan bu kitap her ne kadar gelecekteki yaşamı konu alsa da bize bugünün insanının problemlerini anlatmaktadır. Söz konusu problemlerin başında ise toplumsal cinsiyet anlayışlarının doğurduğu problemler gelmektedir. Yazar, insanların çift cinsiyetli olmaları sayesinde söz konusu toplumsal cinsiyet koşullanmalarının ortadan kalkması durumunda hangi sorunların da yok olacağının cevabını vermektedir. Her ne kadar pek çok ilginç ismi ve bize oldukça yabancı olan bir yaşamı betimlese de bu roman sosyal, psikolojik, siyasi ve kültürel içeriğiyle okuyucunun yerleşik kalıplar üzerine bir kez daha düşünmesini teşvik etmektedir.

Editör: Murat ASLAN

Karanlığın Sol Eli Soruları ve Cevapları

Karanlığın Sol Eli Yorumları