Genç Werther'in Acıları

Genç Werther'in Acıları - Goethe

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (4.8)	Editör (8.5)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Genç Werther'in Acıları Özet

Werthervari aşk* sadist duygular içerir mi yoksa fedakârlığın zirvesi diyebileceğimiz kendisini feda etmek midir? Aşk iki insan arasındaki bütün duyguları tek bir bedende yaşatıyorsa; büyük ve ihtişamlı bir hayatın içinde aciz bir insan ölümü seçerse korkaklık mı yapmış olur? Yoksa gitmesi gerektiği için midir? Goethe bu kitabında bildiğimiz pek çok şeyi kalıpları kırarak yeniden yaşamamızı sağlıyor.

İmzasız bir önsözle başlayan kitap, mektup olarak bilinse de Werther adına günlük, anı, karalamalar da içeren bir kargaşa kitabı! Werther doğanın kudretini ve muhteşemliğini Welhaim’de karşılaştıkça insan ve insanın sınırın bir dağ, ağaçlar ve doğanın yanında aciz ve çaresiz olduğunu zamanla kavrar. Werther’in yaşadığı bu tasvir kendi duygu durumunun günden güne yansıması ve çaresizliğini kabul edişini adım adım yansıtmaktadır. Werther’in anlattığı Welhaim insanın sevdiğinin alınmasına üzülmesiyle günden güne güzelleşir ve Werther’de artarak acı ile yaşamaya başlar.

Werther’in, Wilhelm adlı kişiye yazdığı zaman zaman gün aşırı mektuplarla okuyucuyu saran bir kurgu söz konusudur. Kitabın hayali editörü gibi Wilhelm’in de birkaç tanesi haricinde cevap geldiği hatta gönderdiğini bile kabul etmenin bilinirliği hakkında bilgimiz sınırlı. Gerçek olarak ise Lotte’ye duyduğu aşk kadar samimi ve imkânsız olması ve pek çoğunun cevabı gelmeden ertesi gün yenisi yazdığı gerçeğidir. Werther’in taşma anı ve yaşadığı yasak aşkın Albert’e rağmen devam etmesi içten içe kendisini yiyen bir veba gibi Werther’i ölüme sürükler.

Lotte ve Albert’in aşklarının sıkı bir izleyicisi ve Lotte’nin koyu bir aşığıdır, Werther. Albert’in özellikleri olaylar, durumlar ve hissettikleri geniş bir tasvirle okuyucuya aktarılır. Yer yer Werther’in sıradan bir gününü anlattığı kesitte kendinize yer bulabilirsiniz. Mektup, anı, karalamalar ve fazlaca tasvir içeren şiire yakın bir tarzla oluşan kitap düşünceler kadar şekil olaraktan Werther’in durumunu anlatıyor. Tam bir karmaşa!

Bir diğer noktaysa Goethe’nin yaşamından gerçeklik payı taşıma olasılığıdır. Goethe’nin platonik bir aşkından esinlendiği söylenmektedir. Bu konuda da Wilhelm ve hayali editörümüzün varlığı hakkında sahip olduğumuz kadar bilgiye sahibiz. Lotte’nin kişisel varlığından ziyade Goethe’nin aktardığı acıysa bütün gerçekliğiyle okuyucuları etkilemektedir.

Albert’in varlığıysa Werther için ahlaki bir sorun teşkil etmemektedir. Kitabın pek çok yerinde Wilhelm’den çok Tanrıyla ahlak ve ilişkiler adına tartışmalara yer verilir. Werther yaşamını ve yaşadıklarını bir kaçış, sorgulama içinde anlamlandırmaya, anlatmaya çalışır. Werther’in bu mektupları gerçekle bağını koparmış suçluluk içerisinde şizofreni belirtileri göstererek ölümü bir çıkış yolu olarak görmektedir. Ve Albert’in varlığıysa onu rahatsız etmediğini defalarca söylese de Lotte ve iç dünyasında ki birkaç kişiden biridir.

Werther’in yaşama sevgisini ve onu öldüren gücüde Werther Lotte’den almaktadır. Werther ahlaki sorunlar yaşayan içinde ölüm yaşam arasında bir nesne temsilidir. Seçimini ise kendisi ölümden yana kullanır. Werther’in cehennemi Lotte tarafından yaratılsa da bir bedenden fazlasını yazdıklarında bırakır.

Genç Werther’in Acıları kitabı Goethe’nin dönemine damgasını vurmuş ve döneminin özelliklerini gösteren bir başyapıttır. Dönemde halk arasında akımlar ortaya çıkmasını sağlamış bir çeşit hastalıklı ruh halini başarıyla anlatır. Yoğun anlatımıyla ve akışın yavaş olması nedeniyle zaman ayırıp dikkatle okumanız gerektiği için yorucu bir kitaptır. Mektup vb. türdeki kitaplarda her bölüm büyük bir zaman dilimini kapsadığı için insanı geniş bir yolculuğu çıkartabilir. Bu yüzden dikkatiniz dağılması durumunda hikâyenin bir bölümünü kaçırmış olabilirsiniz. Edebi bir keyif için dönemine damgasına vurmuş bu kitabı hala okumadıysanız, üzülerek söylüyorum bu deyişi hiç anlayamayacaksınız:

- (Anna Karenina) Vronski’nin annesinin Anna’nın aşkı için "Bu normal bir sevgi değil, Werthervari bir aşk."*

*Bu deyişi "mahrem-i-esrar" blogundan aktarılmıştır.

Genç Werther'in Acıları Kitap Özeti

Aşk, onun için hayatının dönüm noktasıydı. Lotte'yi ilk gördüğü andan itibaren hayatı bambaşka bir hâl alacaktı. Bir balo gecesi tanımıştı onu. Aslında Lotte'ye aşık olmaması konusunda uyarılar almıştı. Çünkü o nişanlıydı. Başta pek umursamadı bu sözleri Werther. Onu gördüğündeyse... Nefes almayı bile unuttu, Lotte'nin güzelliği onu etkisi altına aldı ama Werther; ona aşık olamazdı, onun nişanlı olduğunu biliyordu. Buna rağmen ondan uzak duramıyordu. Gece yatmadan önce yarın Lotte'ye gitmeyeceğine dair yeminler ediyordu. Sabah gözlerini açtığı anda bunu unutuyor ve biricik aşkının yanına koşarak gidiyordu.

Artık Lotte'nin kardeşleri de alışmıştı bu ziyaretlere. Onunla oyunlar oynuyor, masal anlatması için etrafında toplanıyordu bütün çocuklar. Hatta sadece Lotte'nin elinden yemeyi kabul ettikleri ekmeği Werther'in elinden de yemeyi kabul etmişti hepsi. Lotte ise bu zamanlarda piyanonun başına geçiyor ve o güzel sesiyle şarkılar söyleyerek eşlik ediyordu onlara.

Kasaba halkı da kısa sürede alışmıştı Werther'in varlığına. Aslında hayatında, tek bir şey haricinde her şey çok güzeldi: Resim yapamıyordu. Buraya ilk taşındığı zamanlarda doğanın büyüsüne kapılmıştı. Bu yüzden resim yapamıyordu. Şimdiyse Lotte'nin büyüsü onu tamamen ele geçirmişti. Artık sanat adına sadece kitap okuyabiliyordu ama hâlinden memnundu. Tatlı Lotte için her şeye değerdi.

Bir gün aldığı bir haber onu güzel rüyasından uyandırdı. Lotte'nin nişanlısı Albert kasabaya dönmüştü. Uğruna canını bile verebileceği kadının asıl sevgilisi dönmüştü. Albert'in Lotte'yi hak etmediğini düşünüyordu Werther. O, iyi birisiydi ama Lotte daha iyilerine layıktı. Albert, Lotte'yle evlenecek kadar mükemmel yaratılmamıştı. Lotte mesela kendisiyle evlenmeliydi. Hem birlikte zaman geçirmekten hoşlanıyorlardı, kardeşleri de seviyordu onu. Albert'in Lotte'ye göre biri olmadığından emindi ama elinden bir şey gelmiyordu. Onu bırakmasını söyleyemiyordu.

Werther, günlük ziyaretlerini Albert'e rağmen bırakmadı. Bulduğu ilk fırsatta Lotte'yi görmeye gidiyordu. Albert, ona iyi davranıyordu. Bu bir süre böyle devam etti. Sonra Werther, buna daha fazla dayanamayacağını anladı ve kasabayı terk etti.

Kendine başka bir kasabada iş buldu. Bunu arkadaşı önermişti ona. Hâlinden hiç memnun değildi. Lotte'den uzaktı, istemediği bir işi yapıyordu. Kasaba halkı onu sevmişti ama o Lotte'yi özlüyordu, bulunduğu yerde mutlu değildi. Kendine bir arkadaş bulmuştu. Ne zaman konuşsalar Lotte'den bahsediyordu ona. Arkadaşı da hiç görmeden sevmişti onu.

Werther bu kasabaya daha fazla dayanamayacağını anladı ve eski kasabasına dönmeye karar verdi. Döndüğünde değişen çok şey vardı. En önemlisi Lotte ve Albert evlenmişti. Bunu öğrenmesine rağmen ondan yine de uzak duramıyordu. Hep Lotte'nin yanında olmak istiyordu. Bu durum Albert'i rahatsız etmeye başlamıştı. Werther'le sürekli tartışıyordu. Hatta Werther'i evden uzak tutması için Lotte'ye baskı yapıyordu. Lotte, durumun farkındaydı ama ne arkadaşını kırmaya cesareti vardı ne de eşini.

Elbette Werther'in de bu durumdan haberi vardı. Albert'in davranışları ve Lotte'nin çekingenliği her şeyi anlatıyordu. Bu duruma karşı bir plan bile yapmıştı. Detaylı bir düşünmenin sonucunda üçünden biri ölmedikçe kimsenin rahat edemeyeceğini anladı.

Uşağını, onların evine gönderdi ve Albert'in silahlarını aldırdı. Onlara bir yolculuğa çıkacağını ve güvenlik için silahlara ihtiyacı olacağını söyletmişti. Lotte, onları duvardan indirdi ve uşağa verdi. Bunu yapmayı hiç istemiyordu ama nasıl itiraz etmesi gerektiğini de bilmiyordu.

Werther, silahlara Lotte'nin elinin değdiğini öğrenince onları yüzlerce kez öptü. Sonra masasının başına geçti ve yazmakta olduğu mektupları gece yarısına doğru bitirdi. Ardından silahlardan birini aldı ve sağ şakağına koydu. Tetiği çekti ama bu ölmesi için yeterli olmadı. Güneş, tam tepeye ulaşana kadar baygın ama canlıydı. Saat tam on ikiye geldiğinde Lotte için verebileceği en değerli şeyi -canını- verdi. Gece on birde de Lotte'nin babası, Werther'in son isteğini gerçekleştirdi: Onu, üstündeki mavi ceketi ve sarı yeleğiyle birlikte iki ıhlamur ağacının arasına gömdü.

Yazan: Melek Sıla GÜLER

Genç Werther'in Acıları Soruları ve Cevapları

Genç Werther'in Acıları Yorumları