Genç Werther'in Acıları

Genç Werther'in Acıları - Goethe

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.6)	Editör (8)
Kitapevi (9.9)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Genç Werther'in Acıları Özet

Werthervari aşk* sadist duygular içerir mi yoksa fedakârlığın zirvesi diyebileceğimiz kendisini feda etmek midir? Aşk iki insan arasındaki bütün duyguları tek bir bedende yaşatıyorsa; büyük ve ihtişamlı bir hayatın içinde aciz bir insan ölümü seçerse korkaklık mı yapmış olur? Yoksa gitmesi gerektiği için midir? Goethe bu kitabında bildiğimiz pek çok şeyi kalıpları kırarak yeniden yaşamamızı sağlıyor.

İmzasız bir önsözle başlayan kitap, mektup olarak bilinse de Werther adına günlük, anı, karalamalar da içeren bir kargaşa kitabı! Werther doğanın kudretini ve muhteşemliğini Welhaim’de karşılaştıkça insan ve insanın sınırın bir dağ, ağaçlar ve doğanın yanında aciz ve çaresiz olduğunu zamanla kavrar. Werther’in yaşadığı bu tasvir kendi duygu durumunun günden güne yansıması ve çaresizliğini kabul edişini adım adım yansıtmaktadır. Werther’in anlattığı Welhaim insanın sevdiğinin alınmasına üzülmesiyle günden güne güzelleşir ve Werther’de artarak acı ile yaşamaya başlar.

Werther’in, Wilhelm adlı kişiye yazdığı zaman zaman gün aşırı mektuplarla okuyucuyu saran bir kurgu söz konusudur. Kitabın hayali editörü gibi Wilhelm’in de birkaç tanesi haricinde cevap geldiği hatta gönderdiğini bile kabul etmenin bilinirliği hakkında bilgimiz sınırlı. Gerçek olarak ise Lotte’ye duyduğu aşk kadar samimi ve imkânsız olması ve pek çoğunun cevabı gelmeden ertesi gün yenisi yazdığı gerçeğidir. Werther’in taşma anı ve yaşadığı yasak aşkın Albert’e rağmen devam etmesi içten içe kendisini yiyen bir veba gibi Werther’i ölüme sürükler.

Lotte ve Albert’in aşklarının sıkı bir izleyicisi ve Lotte’nin koyu bir aşığıdır, Werther. Albert’in özellikleri olaylar, durumlar ve hissettikleri geniş bir tasvirle okuyucuya aktarılır. Yer yer Werther’in sıradan bir gününü anlattığı kesitte kendinize yer bulabilirsiniz. Mektup, anı, karalamalar ve fazlaca tasvir içeren şiire yakın bir tarzla oluşan kitap düşünceler kadar şekil olaraktan Werther’in durumunu anlatıyor. Tam bir karmaşa!

Bir diğer noktaysa Goethe’nin yaşamından gerçeklik payı taşıma olasılığıdır. Goethe’nin platonik bir aşkından esinlendiği söylenmektedir. Bu konuda da Wilhelm ve hayali editörümüzün varlığı hakkında sahip olduğumuz kadar bilgiye sahibiz. Lotte’nin kişisel varlığından ziyade Goethe’nin aktardığı acıysa bütün gerçekliğiyle okuyucuları etkilemektedir.

Albert’in varlığıysa Werther için ahlaki bir sorun teşkil etmemektedir. Kitabın pek çok yerinde Wilhelm’den çok Tanrıyla ahlak ve ilişkiler adına tartışmalara yer verilir. Werther yaşamını ve yaşadıklarını bir kaçış, sorgulama içinde anlamlandırmaya, anlatmaya çalışır. Werther’in bu mektupları gerçekle bağını koparmış suçluluk içerisinde şizofreni belirtileri göstererek ölümü bir çıkış yolu olarak görmektedir. Ve Albert’in varlığıysa onu rahatsız etmediğini defalarca söylese de Lotte ve iç dünyasında ki birkaç kişiden biridir.

Werther’in yaşama sevgisini ve onu öldüren gücüde Werther Lotte’den almaktadır. Werther ahlaki sorunlar yaşayan içinde ölüm yaşam arasında bir nesne temsilidir. Seçimini ise kendisi ölümden yana kullanır. Werther’in cehennemi Lotte tarafından yaratılsa da bir bedenden fazlasını yazdıklarında bırakır.

Genç Werther’in Acıları kitabı Goethe’nin dönemine damgasını vurmuş ve döneminin özelliklerini gösteren bir başyapıttır. Dönemde halk arasında akımlar ortaya çıkmasını sağlamış bir çeşit hastalıklı ruh halini başarıyla anlatır. Yoğun anlatımıyla ve akışın yavaş olması nedeniyle zaman ayırıp dikkatle okumanız gerektiği için yorucu bir kitaptır. Mektup vb. türdeki kitaplarda her bölüm büyük bir zaman dilimini kapsadığı için insanı geniş bir yolculuğu çıkartabilir. Bu yüzden dikkatiniz dağılması durumunda hikâyenin bir bölümünü kaçırmış olabilirsiniz. Edebi bir keyif için dönemine damgasına vurmuş bu kitabı hala okumadıysanız, üzülerek söylüyorum bu deyişi hiç anlayamayacaksınız:

- (Anna Karenina) Vronski’nin annesinin Anna’nın aşkı için "Bu normal bir sevgi değil, Werthervari bir aşk."*

*Bu deyişi "mahrem-i-esrar" blogundan aktarılmıştır.

Genç Werther'in Acıları Yorumları