Şair, İsviçre’den geçerken bu şiiri yazmıştır. İsviçre Dağları’nı betimlerken kendi memleketinin dağlarıyla kıyaslar.
2-Abidin Dino’nun “Yürüyüş” Adlı Bir Tablosu Üstüne Söylenmiştir
Abidin Dino, Türk ressamdır. Şair, Abidin Dino’nun “Yürüyüş” isimli tablosundan etkilenerek bu şiiri yazmıştır. Tabloda insanlar gurup halinde bir yere gitmektedir. Tabloda kahverengi ve mavi renk hâkimdir. Maviliği, özgürlük olarak tanımlayabiliriz.
3-Dörtlük
Dört dizeden oluşmaktadır. İstanbul’da kış mevsimi tasvir edilmiştir.
4-Mikail Refili’ye Ağıt
Mikail Refili, Azerbaycanlı edebiyat eleştirmenidir. Rus ve Azeri edebiyatını incelemiştir. Bu şiiri Nazım Hikmet, ona yazmıştır. Refili’nin ölümünden duyduğu üzüntüyü anlatmıştır.
5-Ölü Nezval’le Sohbet
Şair, ölen Nezval’le sohbet eder. Ona göre bu iyi yürekli ölü, aydınlık için kendini feda eder.
6-Vera’ya
Nâzım Hikmet için Vera’nın apayrı bir yeri vardır. Vera ile Nâzım aşk yaşarlar. Daha sonra Nâzım, Vera’nın evli olduğunu öğrenir. Vera, bir süre sonra eşinden boşanır ve Nâzım ile evlenir. Üç yıl sonra Nâzım vefat eder. Şair, Vera’ya yazdığı bu şiirinde Vera ile kurduğu iç dünyasına hareket getirir. İçindeki ağaçlar, yıldızlar, güller, füzeler şairin içinde apayrı bir dünya oluşturur. Olumsuzluğa yer verilmez.
7-Arılar
Şiirde şairin gençliğinden masmavi bir gökyüzü vardır. Gençliğine özlemi dile getirir.
8-Pencereler
Nâzım Hikmet, yaklaşık 12 yıllını cezaevlerinde geçirir. Pencere onun için bu yüzden önemli bir mana taşımaktadır. Pencere, dışarıyı görmek, içeriyi havalandırmak gibi basit işlevleri olsa da Nâzım için gökyüzüne açılan bir kapıdır.
9-Kıyıdaki İhtiyar
Kıyıdaki ihtiyar adam ve çevre betimlenmiştir.
10-İşte Geldik Giyoruz
Denize veda üzerinden hayata veda anlatılır.
11-Kapalı Deniz
Hazer denizinin kapalı ve yalnız oluşunu anlatır.
12-Büyük İnsanlık
Nâzım Hikmet’in “büyük insanlık” olarak nitelendirdiği halktır. Büyük insanlığın nasıl “öteki” olduğu anlatılır.
13-Kederleniyorum
Şair, üç dizelik bu şiirinde keder konusunu ele alır. Bilinçli ve duyarlı bir şekilde kederlenmektedir.
14-Yine Yağmur Üstüne
Bir serçe kuşu telaşı üzerinden yağmur damlaları anlatılır. Serçe kuşu nasıl ürkek bir şekilde ekmek kırıntılarını yiyorsa yağmur da telaşlı bir şekilde dam üzerinde sesler çıkartmaktadır.
15-Giderayak
Şair, hareketli ve dinamik bir yaşamı anlatmıştır.
16-Hasret
Şair, şiirde hasret duygusunu işlemiştir. Şiiri, serbest nazım ile yazmıştır.
17-Şehir Akşam ve Sen
Şehir, akşam ve sen üçlüsünün başlangıç noktasını bulamayan şair, şiir boyunca sorgulama yapar.
18-Sıcaklarda
Şiirde özlem, yalnızlık temaları hâkimdir. Şair, sevdiği kadına duyduğu özlemi ve bu özlemin içindeki yalnızlığını anlatmıştır.
19-[Bu Dünyada Ne Çok Güzel Kadın Var]
İhtiyar’a seslenen şair, dünyanın güzelliğini ve diğer yanda ölümün tezcanlılığını anlatır.
20-[Bütün Kapıları Kapalı Üstüme]
Şair, bu şiirini cezaevinde yaşadığı tutuklu günlerin üzerine yazdığını söyleyebiliriz.
21-[Bitkiler İpeklisinden Dallı Budaklısına]
Şiir, bozuk düzen ve insanın karmaşıklığını anlatır.
22-[Gülüm, İki Gözümün Bebeği]
Şair, dört dizeden oluşan bu şiirinde ölümü anlatır.
23-Üç Leylek Lokantası
Şair, “Üç Leylek Lokantası” adında hayali bir mekân kurmuştur. Geçmişe özlem dile getirilmiştir.
24-[Aya Gidilecek]
Kominist olduğunu söyleyerek bozuk düzene mesaj verir.
25-Dörtlük
Şair, dünyanın her bir yerini memleketi olarak görmektedir.
26-Sabah Karanlığı
Toplumsal sorunları ve aydınlığı anlatır. Şiir, serbest nazım ile yazılmıştır.
27-Güney Dağlarının Hatırasında Kalan
Şair, bu şiirinde kendine ait bir mekân oluşturmuştur. Bu dağların arkasındaki düzeni, insanların yaşayışı anlatılır.
28-Salatalık
Şair, şiirinde güzel günlere ulaşma arzusunu ve umudu anlatır.
29-Geceleyin Bakü
Şair, şiirinde Bakü, şehrinin tasvirini yapmaktadır.
30-[Kadınım Brest’e Kadar Benimle Geldi]
Şair, sevdiği kadınlardan sürekli uzaklaşmak zorunda olduğunu anlatır.
31-Beyazıt Meydanındaki Ölü
Beyazıt Meydanı’ndaki gösterideki bir öğrencinin vurulmasıyla yazdığı şiiridir.
32-Vera’nın Uykudan Uyanışı
Şair, sevdiğinin uykudan uyanınca eşyaların nasıl telaş yaptığını, aydınlığın nasıl evine doğduğunu anlatır.
33-İlk Roma Akşamım
Roma’daki ilk izlenimlerini şiire yansıtmıştır.
34-[Ayrılık Demir Çubuk Gibi Sallanıyor Havada]
Nâzım Hikmet, hayatı boyunca memleket hasreti çekmiştir. Ayrılık onun şiirlerinde bir parça olmuştur.
35-[Sen Benim Sarhoşluğumsun]
Şiirde aşkın, sarhoşluğu ve aldığı lezzet anlatılır.
36-[Bütün Yolculuk Boyunca Hasret Ayrılmadı Benden]
Şair, hasret ile arkadaş olmuştur. Nereye giderse gitsin hasret onun yakasını bırakmaz.
37-Yolculuk
Şairlerin yolculuğu anlatılmıştır.
38-Vera’ya
Oka Nehri, Rusya’dadır. Bu şehirde Nâzım, Vera ile tanışmışlardır. Şiirinde nehirden hareketle Vera’ya olan aşkı anlatılmıştır.
39-Yaz Yağmuru
Şiirde, yaz yağmurunun beklenmedik anda gelmesi umudu simgeler. Umut, şiirde baştan sonra işlenmiştir.
40-[Seviyorum Seni Ekmeği Tuza Banıp Yer Gibi]
Şair, nasıl sevdiğini anlatmıştır. Serbest nazım ile yazılmıştır.
41-[Her Günüm Mis Gibi Dünya Kokan Bir Kavun Dilimi Senin Sayende]
Şair, mütevazı bir şekilde onun sayesinde buralara geldiğini anlatır.
42-[Şu Karşıki Işıklara İner Bu asfalt]
Şiirde çevre tasviri anlatılmıştır.
43-[Uyandım Bu Sabah Da]
Gündelik hayatın akışı anlatılır.
44-[Durup Dururken İçimde Bir Şeyler Kopup Tıkıyor Boğazımı]
Anlık anların şairi nasıl etkilediği anlatılır.
45-[Laypzig’de Bir Yağmur Yağıyor İncecikten]
Laypzig, tasvir edilerek anlatılır.
46-[Sabah Saat Altı]
Umut ve gelecek üzerine yazılmış bir şiirdir.
47-[İnsanların Türküleri Kendilerinden Güzel]
Türkülerin samimiyeti anlatılmıştır. Şiir, serbest nazım ile yazılmıştır.
48-[1960 Güzünde Laypzig’de Astorya Otelinde]
Şair, arkadaşlarıyla kaldığı oteli betimlemiştir.
49-Kırkıncı Yılımız
Nâzım Hikmet, mücadelesini anlatmıştır.
50-[Bir Ucu Kuyuda Kaybolan Rüzgârlı Bir Şosede]
Kavuşma ve onun yaklaşan vaktini konu alan şiiridir.
51-[Üstümüze Yazdıklarımın Hepsi Yalan]
Şair, bu şiirinde yazdıklarını yalanlayarak ironi yapmak istemektedir. Serbest nazım ile yazılmıştır.
52-Yamyamlar
Şair, yaşadığı toplumsal baskıyı anlatmaktadır.
53-Bir Garip Yolculuk (Saman Sarısı)
Serbest nazımla yazılmıştır. Şiirde betimleme önemli bir yer tutmaktadır. Şairin bu şiiri kendisini ve mücadelesini anlatmaktadır.
54-[Denizin Üstünde Ala Bulut]
Şair, bu şiirinde özgürlük temasını kullanmıştır.
DEĞERLENDİRME
Sosyalist bir şair olan Nâzım, hayatı boyunca memleket hasreti çeken önemli bir şairimizdir. Şiirlerindeki üslûp onu diğer şairlerden ayırır. Şiirini, mücadelesini anlatmada araç olarak görmüştür. Şairliğinin ilk yıllarında hece ölçüsü kullanan şair bu anlayışını devam ettirmeye çalışmıştır. Sanatı toplum için görmüştür. Elimizdeki bu kitap onun sesinden şiirler dinlememizi sağlamaktadır. Kitaplığınızda Nâzım Hikmet’e yer açmanızı tavsiye ederim. Şiirle kalın.
Yazan: B. Öğretmen
Büyük İnsanlık Soruları ve Cevapları
Büyük İnsanlık kimin eseri?
Nazım Hikmet
Büyük İnsanlık türü nedir?
Şiir
Büyük İnsanlık kaç sayfa?
100
Büyük İnsanlık Yorumları
okunmaya değer bir kitap özeti olmuş kaleminize sağlık.