Yirmi üç bölümden oluşan kitap, üç çocuğun -daha doğrusu iki çocuk ve bir haşerenin- koca bir şehri nasıl kurtardıklarını anlatıyor. Tabii bu zorlu maceranın kilit noktalarında iki yetişkin de yer alıyor. Kitap, ana konuları olan haksızlık ve yolsuzluk kavramlarını çocukların anlayabileceği seviyede ele alıyor. Bu yönüyle on iki yaş ve üzeri tüm okurlara hitap ediyor. Ayrıca başkahramanın ailesi ile ilgili bölümler de özellikle yetişkinlere ders verici nitelikler taşıyor. Bir çocuğun babasını memnun edip ondan takdir görmek için çabalaması, kardeşler arasındaki bitmek bilmeyen sataşmalar ve annelerin koşulsuz sevgisi de kitaba farklı bir yön katıyor.
Kitapta çok fazla olmamak kaydıyla resimler de yer alıyor. Bu resimler bir yandan kitabı zenginleştirirken bir yandan da betimlemelerin etkisini arttırıyor. Kitabın sonunda birkaç sayfalık “Açıklamalar” kısmı bulunuyor. Bu kısım kitapta geçen pek çok özel ismin nereden geldiğini açıklıyor. Böylece söz konusu isimlere dair bilgisi olan okurların tahminlerini doğrularken bilgisi olmayan okurların da yeni bilgiler edinmesini sağlıyor.
Haşarı bir çocuk olan Gregor bir sabah uyandığında hamam böceğine dönüştüğünü görüyor. Bu durum karşısında epey şaşırıyor ama biraz da seviniyor. Çünkü haşarı bir haşere olarak daha büyük haylazlıklar yapabileceğini düşünüyor. İlk olarak annesini, daha sonra da tüm aile üyelerini yeni durumundan haberdar ediyor. Aile üyelerinin değişik tepkilerinden sonra da ilk haşarılığını yapmak üzere pencereden çıkıp gidiyor.
Haşere Gregor, ilk olarak hiç sevmediği ev sahipleri Bay McNoodle’nin evine gidiyor. O sırada telefon rehberini okuyan Bay McNoodle’ye görünmeden onun papağanının sesini taklit ediyor. Bu şekilde uzun bir süre Bay McNoodle ile uğraşıyor. Sonunda Bay McNoodle delirdiğini düşünerek “Sarı Saray” da denen Wahn Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’ni arıyor. Böylece hastaneden gelen görevliler Bay McNoodle’yi alıp götürüyorlar. İlk haşarılığını başarıyla tamamlayan Gregor da yeni haşarılıklar için yola çıkıyor. Böylece yolda birkaç tehlike atlatarak, haylazlıklarının tartışılmaz ortakları olan Tarakanow kardeşlerin evine gidiyor. Neyse ki dostlarına ulaşınca, Chuckie’nin aşırı gür saçlarının arasında kendisi için güvenli bir yer buluyor. Böylece planlarını uygulamak üzere Franz Samsa’nın tatlıcı dükkanına gidiyorlar. Aynı zamanda hijyen müfettişi olan Bay Samsa’ya iyi bir ders vermek için muzlu dondurmalı süt istiyorlar. İçeceklerin sonuna yaklaştıklarında Gregor gizlice bardaklardan birine giriyor. Üç arkadaş bu numara sayesinde ücret ödemekten de kurtulacaklarını sanıyorlar. Ama işler hiç de umdukları gibi gitmiyor. Böylece üç kafadar Bay Samsa’dan kaçıp evlerine gidiyorlar.
Gregor eve gittiğinde tüm ailesinin el birliğiyle köpekleri Kokarca’yı yıkadıklarını görüyor. Bu zorlu iş yüzünden Gregor umduğu ilgiyi göremiyor. Ama akşam olunca tüm gün boyunca yaptıklarını ailesiyle paylaşıyor. Annesi, ablası ve abisi Gregor’un hoşuna gidecek tepkiler veriyorlar ama babası oğlunun yaptıklarından pek memnun olmuyor. Gregor da babasını bir türlü memnun edemediği için üzülüyor ve yeni planlar kuruyor.
Ertesi gün Gregor, babasının dükkan açabilmesi için gereken ruhsatı almak üzere meclis binasına gidiyor. Çünkü, babasının alamadığı ruhsatı alabilirse babasını memnun edeceğini düşünüyor. Böylece Başkan Boşkan’a gelen bir kutuya girerek toplantı salonuna ulaşıyor. Gizlice toplantıyı dinleyerek, meclisi oluşturan kel adamların yıllardır uyguladıkları haince planları öğreniyor. Bunun üzerine ruhsat işinin biraz daha bekleyebileceğini düşünerek bu adamları engellemek için dostlarıyla buluşuyor.
Akşam olunca üç kafadar, kel adamların planlarını bozmak için İnsaniyet Sütü Ltd. fabrikasına gidiyorlar. Ama planları başarısızlıkla sonuçlanınca yine kaçmak zorunda kalıyorlar. Bu başarısız girişimin ardından pek çok plan kurup uyguluyorlar. Böylece kel adamları tek tek delirten çocuklar bir süre sonra hiç ummadıkları kötü bir sürprizle karşılaşıyorlar. Bu kötü sürpriz, çocukların neredeyse canlarından olmalarına sebep oluyor. Ama iyi insanlar olan Charlie Jung ve Marvin sayesinde hem kendilerini hem de tüm şehir halkını kötü adamlardan kurtarıyorlar.