Bir Kucak Çiçek kitabı orkide gibi sade ama okurda bıraktığı etki olarak nadir bir sanat eseridir. Memduh Şevket Esendal’ın sözcükleri kaymak gibi zihninizde akarken yıllara meydan okuyan bu öykü dizisinin bitmesini hiç istemiyorsunuz.
Bir Kucak Çiçek kitabı öykü derlemesi olarak hazırlanmış bir seçkidir. Dilimizin en güzel örneklerini sade bir üslupla kurarken toplumun aksayan yönlerini, batıl inançları, rüşveti ve meslek ahlakı gibi kavramlara da savaş açarak; sanat ve ironi dengesini başarıyla kurabilmiştir.
Memduh Şevket Esendal’ın bir kısım öyküleri tarih ve mekân olarak arşivlenmiş bir kısmı da yayınlanan dergiler referans gösterilerek bu seçki de yer almıştır. (Örn. Gezide Öyküsü: Ulus, 29 Mayıs 1949) Memduh Şevket Esendal’ın takma isimler ile yazı yazmasının bilinmesinin ardından bu çalışmanın ne kadar zor ve yerinde olduğu yıllar sonra ortaya çıkarmıştır.
Kitaba ismini veren Bir Kucak Çiçek adlı öyküsü de kitabın yan fikirlerinden olan ‘’toplumu sevgi ve fedakârlık ile iyileştirmek’’ iletisini başarıyla okura aktarmaktadır. Bu başarılı derleme öykü çalışmasında pek çok değerli ismin Memduh Şevket Esendal ve sanatı hakkında düşünce ve yazılarına yer verilmiş. Yazarın yaşamı ve takma isiyle yazdığı dönemler hakkında ilgili kişilerin severek okuyacağı bu yazıları Oktay Akbal, Enis Batur, Çetin Altan ve Salim Şengil gibi usta isimler kaleme almış. Oktay Akbal’ın ‘’M.Ş.E. Yüz Yaşında’’ adlı eseri arşivlik bir çalışma olarak mutlaka okunmalı.
Kitabın içerisinde Memduh Şevket Esendal’ın biyografisi, yirmi beş öykü, açıklama(Bilinmeyen kelimeler için ama kullanmadan okuyabildim.) ve yedi usta yazardan yedi yazıya yer verilmiş. Yayınevi ve hazırlayan Muzaffer Uyguner’in işini ustalıkla yaptığını söylememiz gerekiyor. Dönemi yansıtan ve değerli yazarların görüşleriyle insana güzel bir portre çizen Bir Kucak Çiçek öykü demeti her yönüyle, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nun okullara tavsiyesini sonuna kadar hak ediyor.
Güzel Bir Ölüm, Gezide, Adım ve Konuşma kitaptaki öykülerden birkaçı. Aptal Memiş öyküsü ise Memduh Şevket Esendal’ın bir köy çobanı olan Memiş’in bir fetvadan etkilenerek koyunlarını batıl bir görüşün peşinden sürüklemesinin ardından başına gelenleri anlattığı bir öyküdür. Akıl ve mantığın dogmatizmle olan bu savaşında Memduh Şevket Esendal bedeli kanla ödetiyor. Aptal Memiş adlı öyküde bilgisizliğin veya yanlış bilginin saf ve temiz insanlarımıza neler yaptırabileceğini iğneli bir dille okurlara sunuyor. Saflıkla aptallığın kaderini başkaları öderken bilgisizliğin bedelini Memiş, yaşamı boyunca unutamayacak şekilde deneyimliyor.
Bir Kucak Çiçek adlı öyküsü ise kitaba adını vermesinden de anlayacağınız üzere kısa öykümüzde ‘’sevgiyi’’ iğne oyası gibi işleyen bir öykü. Dilin duruluğu karakterlerin ağırbaşlı ve ahlaki yönden üst bir betimlemesi toplumumuza örnek olabilecek cinsten. Memduh Şevket Esendal’ın öykülerinin ana karakterini görebileceğiniz bu öyküde toplumu aynalarken dilin öz değerleriyle duygunun en üst noktaları öykünün en güzel örneğini oluşturmuş.
Memduh Şevket Esendal’ın Ulus’ta 5 Haziran 1949 yılında kaleme aldığı Bir Kucak Çiçek adlı öyküsü Bekir Kaleli’ye hediye edilmiş. Toplumuzda Memduh Şevket Esendal’ın Atatürk ile birlikte bulunduğu siyasi hayatını gölgeleyen edebi kariyerinde Bir Kucak Çiçek ve toplumun sevgisi büyük yer alıyor.
Bir Kucak Çiçek adlı öyküsünde Necip Efendi’nin kızı Bedriye ile Simkeşlerin Ahmet Efendinin oğlu Teğmen Selim’in nişanlanmasından sonra başlarından geçenler anlatılmıştır. Nişandan sonra Teğmen Selim’in savaşa gitmesi gerekir. Döndüğünde ise yanında hiç peşini bırakmayan bir karanlığı getirmiştir. Doktorların umutlu sözcükleri Selim’i sevindirse de gerçekler acıdır. Toplumun nabzını tutan insanları hayata tutunmayı ve vazgeçmemeyi öğütleyen bu öykü en fazla da fedakârlığın ve iyiliğin sınırlarını zorlayan insanları resmetmiştir.
Son söz Bir Kucak Çiçek adlı kitaptan, Memduh Şevket Esendal’ın öz ve etkileyici sözcüklerinden dökülüyor:
‘’Zaten ben, bizim memlekette kavgasız düğün görmedim ki…’’(Sy.198)
Yazan: Şeyhzade Bilgin
Bir Kucak Çiçek Soruları ve Cevapları
Bir Kucak Çiçek kimin eseri?
Memduh Şevket Esendal
Bir Kucak Çiçek türü nedir?
Öykü/Hikaye
Bir Kucak Çiçek kaç sayfa?
224
Bir Kucak Çiçek Yorumları
kitabı okumaya başlayacağım ama arka kapağını okudum beynim yandı kitap güzel mi acaba başlamaya değiyor mu kitapla ilgili yorum arıyorum
04-08-2017 17:32
okurken sıkıldım pek sürükleyici bir hikayesi yok
28-11-2018 00:47
kitabın türü ne acaba? roman mı öykü mü?
16-06-2019 17:14
daha önce okumuştum uzun bir aradan sonra tekrar okuyacağım ve notlar alacağım, edebiyat tarihimiz açısından değerli bir eser...