Kitap Türü:Tiyatro & OyunOrjinal Adı:Vişneviy SadÇeviren:Ataol Behramoğlu
Puan Tablosu
Arka Kapak Bilgisi
Vişne Bahçesi Özet
Çehov, modern klasikler açısından önemli bir yazardır ve gerekçilik akımının öncüsüdür. Gerçekçilik akımının etkisiyle oluşturulmuş eserlerde betimlemeler oldukça önemlidir ve yüzeysel geçilmez. Bu eserde de Çehov’u Rusya’dan dünyaya bakan bir gözlemci olarak görüyoruz.
Eserimiz derebeyliklerin yıkılıp kölelerin özgür kalmasıyla değişen sosyal yapının ardından toplumun üst sınıfı olan ailelerin fakirleşip orta sınıfın zenginleşme dönemini anlatan bir içerikte ele alınmıştır. Bu değişime ayak uyduramayan bireyler ise ayak uydurmak için çabalamaz, birbirini anlamak için iletişim kurmaz ve geçmiş günlere özlem duyar. Eserimizde ele alınan Ranevaskaya ailesi de bu durumun etkisiyle türlü felaketlerle karşılaşmıştır.
Ailemiz Rusya’nın eski zenginlerinden olsa da devir artık değişmiştir fakat onlar uyum sağlamak yerine eski şaşalı günlerin özlemiyle yaşamlarını sürdürmeye çalışmış ve başlarına türlü felaketler gelmiştir. Çiftlik sahibi Lubov Andreyevne Ranevskaya, beş yıllık gezenti hayatından sonra sevdiği adamın onu terk edip parasını da bir güzel yemesiyle beş parasız ve borç içinde ülkesine geri döner. Servetlerini son damlasına kadar tüketirler fakat evlerindeki çalışanlardan da lüksten eğlenceden de vazgeçmezler. Gezip tozar yiyip içerler fakat ellerinde tek kalan vişne bahçesini de satışa çıkarmak zorunda kalırlar. Ellerinde tek kalan yer olan bu çiftlik evinin de içinde bulunduğu vişne bahçesine çok kıymet verirler ve satılmaması için çareler ararlar. Bu çare arama şekli de pek akıllıca değildir aslına bakarsanız. Kahramanlar akıl ve mantık çerçevesinde değil yüzeysel çözümler bulmaya çalışırlar. Gerçeklikten uzaktırlar. Hatta evin kızı Anya ise vişne bahçesinin satılacak olmasından büyük bir keyif duymaktadır çünkü bunun yeni hayatın bir başlangıcı olacağına inanmaktadır. Bütün felaketler sanki onları bulmamış gibi Trofimov ile aşk yaşamanın peşindedir bu durum da o dönemin eski zenginlerinin yeni düşünüş biçimini benimsemeden düşünce tembelliği içinde oluşunun bir göstergesidir. Trofimov ise yüksekokul öğrencisi olarak resmedilmektedir. Düşünüş biçimi olarak Çehov aydınların toplumun sorunlarına yeterince değinemediğini, gerçek üstü bir pencereden baktığını Trofimov ile vurgulamaktadır.
Kitapta ise uşak olarak betimlenen kişilerden Firs köleliğin kalkmasına rağmen aileye hizmet etmeye devam eden çok yaşlı bir hizmetkardır. Yaşa ise yeni dönemin hizmetçisi olarak betimlenmiştir. Firs, aile için her fedakarlığı yapmaya hazır, hiçbir saçmalığa ses etmeden hizmet eden bir uşakken; Yaşa, ailenin durumu umurunda olmayıp yalnız kendini düşünen birisi olarak resmedilmiştir. Zaten eserin sonunda da eskiyi temsil eden eski uşak Firs’in devri de vişne ağaçlarının kesilmesiyle aynı anda kapanacak.
Lopahin, çiftliğin yeni sahibi olacak olan tüccardır. Ülkedeki toplumsal değişim ile birlikte eskiden fakir olan ve çiftlikte işçi olarak çalışan Lopahin zenginleşmiş ve çiftliğin yeni sahibi olmuştur. Vişne ağaçlarını kestirerek yerine kiralık yazlık yaptırma konusunda aileye sürekli akıl verse de kimse onu dinlemez. Lopahin ise eserin sonunda çiftliği alarak bu fikri hayata geçirir. Bu haber Andreyevne Ranevskaya için büyük bir yıkım olmuştur çünkü o kardeşi Gayev’in bir çözüm bulacağından emindir. Burada vişne bahçesini artık işlemeyen ve değişime ayak uydurması için sürdürülmesinde ısrarcı olunmaması gereken feodal düzeni anlatmak için kullanılmış bir metafor olarak düşünebiliriz.
O gün geldiğinde büyük bir üzüntüyle çiftlikten toplanırlar. Eşyalarını çantalara doldurup yıllarının geçtiği ve son olarak ellerinde kalan bu çiftliğe de veda ederler. Lubov Andreyevne Ranevskaya, Paris’e kendisini aldatan sevgilisinin yanına geri döner, kardeşi ise bankacı olur. Veda zamanı herkes ayrı telden çalmaktadır. Zaten kitabın genelinde karakterler arasındaki iletişim eksikliği birbirini anlamamaktan doğan mesafe de göze çarpmaktadır. Kısa bir eser olmasından dolayı okuması oldukça kolay ve hızlı olacaktır. Bazı karakterlerin üzerinde yeterince durulmaması bir eksi olarak değerlendirilebilir.