Boncuk Oyunu

Boncuk Oyunu - Hermann Hesse

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.5)	Editör (8)
Kitapevi (8)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Boncuk Oyunu Özet

Josef Knecht, henüz daha bir çocukken, bir Latince öğrencisiyken, Boncuk Oyunu Tarikatının üstadlarından biri tarafından keşfedilir ve Waldzell’deki tarikat okuluna gönderilir. Bu okul, dünyanın en zeki, en yetenekli ve seçkin öğrencilerinin eğitildiği bir tarikat okuludur. Burada eğitim alan ve iyi bir şekilde yetişitirilen Josef Knecht, Plinip Designori adındaki bir öğrenciyle arkadaş olur. Tarikata üye olmayan ve yalnızca eğitim almak için Waldzell’e gelen Designori, dış dünyaya ait biridir. Dolayısıyla tarikate sıkı sıkıya bağlı olan Josef Knecht ile Plinio Designori arasındaki arkadaşlık, her ne kadar yakın olsa da, tartışmalarla sürüp gider. Okuldan mezun olan Designori ailesinin yanına dönerken Josef Knecht, resmen tarikata kabul edilir.

Boncuk oyunu, müzikle alakalı bir uğraştır ve tarikatin en zirvedeki entelektüel etkinliğidir. Tarikat, gerçeğe ulaşmayı hedefleyen, müziğe ve meditasyona önem veren hiyerarşik bir kurumdur. Kastalya’da bir devlet halinde örgütlenen tarikat, dış dünyaya kapalıdır ve kendi entelektüel gelişimine yoğunlaşmıştır. Siyasi tarihe önem vermeyen tarikat düşünce ve sanat tarihine önem vermektedir. Güncel siyasetten ve insanlığın geri kalanından uzak duran tarikat, kendisi dışındaki kişileri henüz gelişmemiş, barbar kimseler olarak görür. Tarikat üyelerine göre dünyanın en zirvesinde yalnızca kendileri vardır. Geri kalanlar ise, yalnızca yolda olanlar ve henüz gerçeğe ulaşmayanlardan ibarettir.

Josef Knecht, okuldan mezun olduktan ve resmen tarikate girdikten sonra, tarikat dışındaki bir yerde, bir Benedikten manastırında boncuk oyunu eğitmeni olarak görevlendirilir. Bu görevin gizli amacı, tarikati Benediktenlere tanıtmak ve Mariafels’teki Benedikten manastırında yaşayan Peder Jacobus’un yakınlığını kazanarak Vatikan’da Kastalyalıların nüfuzunu arttırmaktır. Josef Kencht, Mariafels’teki Benedikten manastırına gider ve oradaki herkesin hayranlık duyduğu, bir o kadar da kendisinden çekindiği Peder Jacobus’a yakınlaşmayı başarır. Yıllar geçtikçe Peder Jacobus ile Josef Kencht, iyi bir hoca-öğrenci ilişkisi içerisine girer. Bir tarih üstadı olan Peder Jacobus, Josef Kecht’i bu konuda eğitir. Knecht ise Peder Jacobus’u Kastalya tarikatı hakkında bilgilendirir. Böylece Peder Jacobus, tıpkı Knecht’i keşfedip tarikate sokan ve onun bir boncuk oyuncusu olarak eğitilmesini sağlayan yaşlı üstad gibi, Josef Kencht’in hayatında oldukça önemli ve etkin bir konuma oturur.

Mariafels’teki görevini tamamlayıp Kastalya’ya dönen Josef Knecht, ölmek üzere olan Magister Ludi –yani en üst boncuk oyunu eğitmeni, Waldzell okulunun yöneticisi- tarafından yeni Magister Ludi adayı olarak belirlenir. Eski Magister Ludi’nin ölmesi üzerine Josef Knecht, her ne kadar kendini müziğe ve entelektüel meselelere adamak istese de, tarikatin hiyerarşik yapısındaki bu üst mertebeyi mütevazi bir biçimde kabul eder.

Magister Ludi için önceleri ilginç ve önemli gelen idare işleri zamanla sıkıcı gelmeye başlar. Tüm büyük üstadlar gibi Josef Kencht de kabuğunu kırmak ve kendisini esir eden yüksek makamlardan kurtulup özgürlüğe kavuşmak ister. Bu düşüncesi, yıllar önce kendisiyle arkadaşlık yapan Plinio Designori ile görüşmesinden sonra daha bir kuvvetlenir. Designori, Kastalya’ya bir avukat ve gözlemci olarak dış dünyadan gönderilmiştir. Onunla görüşen Knecht, bu eski arkadaşının daveti üzerine dış dünyaya çıkar ve Designori’nin evine gider. Bu ziyaretler karşılıklı olarak artınca Knecht, Kastalya’dan geri dönüşü olmamak üzere çıkmak ve dış dünyaya açılmak fikrini Designori’ye açar. Çok geçmeden tarikat yönetimine bir istifa mektubu yazar ve niçin istifa ettiğini uzun uzun açıklar. Knecht’e göre tarikat, tarihin ve siyasetin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır ve bir kez meydana çıkan tüm güzel şeyler zamanla yok olmaya mahkumdur. Ayrıca, tarikatin kendi içine gömülüp dış dünyadan soyutlanması yanlıştır; çünkü hem tarikat dış dünyayı, hem de dış dünya tarikati etkilemektedir. Dolayısıyla tarikat ile dış dünya arasındaki keskin sınırlar ortadan kaldırılmalıdır. Knecht’in istifası ve dış dünyaya açılması, her iki dünyanın birleşmesi açısından bir ilk adım olacaktır.

Mektupta açıklanan bu düşünceler tarikatın yönetim kurulunda epey tartışılsa ve kısmen haklı görülse de Josef Knecht’in istifası kabul edilmez. Ancak Josef Knecht Kastalya’dan ayrılmayı bir kez kafasına koymuştur. Her şeyi ayarladıktan sonra bir gün kimseye haber vermeden Waldzell’den çıkar ve tarikatin ruhsel lideri Üstad Alexander’e gider. Ona ayrıldığını bildirir. Üstad Alexander’le aralarında bu konuda ciddi bir tartışma yaşayan Josef Knecht, istifası ve Kastalya’ya bir daha hiç dönmeyeceği konusunda onu ikna eder.

Kastalya’dan ayrılan Josef Knecht, iş olarak, arkadaşı Plinio Designori’nin çocuğu Tito’yu eğitme görevini üstlenir. Bağ evinde Tito ile buluşan Knecht, çocuğun isteği üzerine sabah vakti iki bin metre rakıma sahip bir gölde yüzmeyi kabul eder. Sabah olunca gölde buluşurlar. Suya giren Josef Knecht, gölün soğukluğunu fark eder, yine de Tito’yu kırmamak için yüzmeye çalışır. Ne var ki yol yorgunu olan ve yaşlanan Knecht’in bedeni, göl suyunun soğukluğuna dayanamaz. Böylece Josef Knecht, hayata gözlerini yumar.

Doğu seyyahlarına ithaf ettiği bu eserinde Hermann Hesse, kurgusal bir karakter olan Josef Knecht’in hayatını akademik bir biyografi gibi anlatır. roman üç kısımdan oluşur: Boncuk oyunu hakkında bir makale, Josef Knecht’in hayatı ve Josef Knecht’in yazıları.

Roman, düşünce ağırlıklıdır ve bir tarikatin içe kapanıklılığı ve dış dünya ile münasebetinin nasıl olması gerektiği konularına eğilir. Uzayıp giden cümleler zaman zaman romanı anlamayı güçlendirse de anlayarak okunduğu zaman okuyucuya tarifsiz mutluluklar verir. özellikle Doğu dünyasına ilgi duyanlar tarafından bu romanın zevkle okunacağı kesindir. Zaten roman, Batıdaki Zen Budizm eğilimlerinin arttığı bir dönemde basılmıştır ve Zen takipçileriyle Zen meraklıları tarafından keyifle okunmuştur.

Editör: Murat ASLAN

Boncuk Oyunu Soruları ve Cevapları

Boncuk Oyunu Yorumları