Balina ile Mandalina

Balina ile Mandalina - Fazıl Hüsnü Dağlarca

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (7.2)	Editör (9)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Balina ile Mandalina Özet

Önsöz

Bu bölümde şiirler çocukların ilgisini çekmek için oyun şeklinde adlandırılmıştır.

Yıldızlar Oyunu

Şiirde cümle tekrarlarına yer verilmiştir. Ahenk bu tekrarlar sayesinde sağlanmıştır. Çocuklara yıldızın işlevleri oyun tarzında verilmek istenmiştir.

Güneşli Geceler Oyunu

Şiirde geceyi aydınlatan Ay’ı Güneş’e benzeterek karanlığı aydınlattığı şeklinde ifade edilmiştir.

Yeryüzünün uç noktasını güneşli geceler olarak tabir etmiştir.

Dalgalar Oyunu

Dalgaların denize hükmetmesi anlatılmıştır. Birtakım sözcük tekrarları ile ahenk sağlanmıştır. Dalganın denize çağrısı vardır burada kişileştirme vardır.

Gemiler Oyunu

Gemi, beşik ve kibrit kutusuna benzetilmiştir. Geminin içine binen çocuk dalgalarla oyun oynuyordur. Geminin içindeki kaptan düdüğünü öttürüyordur. Gece karanlığında geminin ışıkları açılır.

Buzullar Oyunu

Kuzey ülkelerinde yaşayanlar geziyi çok severlermiş bu yüzden güneye doğru yol alırlarmış. Buz dağlarından zorlukla güneye doğru inmişlerdir. Buzlar erirken yok olacaklarını sezerler ve bir çocuğu ararlar güneye doğru.

Tanışma

Bu bölümde Balina ile Mandalina tanışırlar ve aralarında geçen konuşmalar yer alır.

Mutluluğun Sonu

Çocuğun elinde duran mandalina tasvir edilmiş. Mandalina çocuğun elinden düşüvermiş ve rengi masmavi olmuştur.

İlk Buzlar

Doğaya dair tasvirler yapılmıştır. Buzun ak dişleri var diyerek kişileştirme yapılmıştır. Diş beyaz rengi temsil ederek buzun rengi bu şekilde ifade edilmiştir.

Sap

Sap kavramını birkaç terime benzetilmiştir. Ağaçtan toplanan meyvelerden sonra ağaçlar üzerinde kalan sap kastedilmiştir. Geminin ortasından bulunan direğe benzetilmiştir.

Gözler

Göz, gece ve su kavramlarına benzetilmiştir.

Boyu

Balinanın boyu mandalinadan dahi uzunmuş bu yüzden onu sayamayız diye ifade etmiştir.

Ağzı

Balinanın ağzı mağara kadar büyük diye tasvir edilmiştir.

Bakışı

Balina, mandalinayı süzüyor. Bakışında sevdi mi kızdı mı anlaşılmıyor diye ifade ediliyor.

Kımıldaması

Balina kımıldayınca dalgalar büyümüş, köpükler çoğalmıştır. Bu yüzden bir anda bulutların üzerine çıktığı gibi geri denizin dibine inmiştir.

Sıcağı

Dalga mandalinayı sırtına almış, kabuğuna güneş değmiş bunun üzerine bir ısı duydum diye söylenir.

Sıcaklığı

Dalgaların etkisi ile balina mandalinayı sırtına almıştır. Derisi kaygan olduğu için kabuğunu yalamış gibi hissetmiştir. Bunun üzerine içi titremiştir.

Yavaşça

Yavaşça seslenmiştir, dalgaların sesinden sesi duyulmuyordur. Adınız ne diye sormuştur.

Sesi

Balinanın sesi ırmak, türkü, ilkyaz yeline benzetilmiştir. Yine de bir türlü bu sesi tanımlayamamıştır.

Karşılık

Balina karşılık vererek adını söylemiştir. Benim adım kısacası yalnızlık diye söylenir. Bana Gökbalina derler sarı kardeş diye haykırır.

Soru

Balina bu kez mandalinaya senin adı ne diye sorar.

Mandalinanın İçinden Geçen

Mandalinanın dili tutulmuştur. Denizi kaplamış dev bir canlıdır bu soruyu soran varlık. Ama bu korkunç büyüklükteki canlı sevgi doludur bu duruma şaşırmıştır.

Karşılığı

Benim adım Mandalinadır efendim diye karşılık verir. Sıcak ülkelerde yetiştim, kokum rengimden güzeldir diye kendini tasvir etti.

Karşılığın Karşılığı

Balina, mandalina için ne mutlu, mutlu ağaçmış der.

Biraz Umut

Dalga mandalinayı balinanın üzerinden atıyor. Balinanın derisi değerken mandalina seviniyor.

Yaklaşma

Mandalina tekrar siz ağaç gördünüz mü diye sorar.

Kokumu Anlatacağım

Mandalina benim rengim dışında bir görevim daha var diye söyler: Yaşamam için bir de kokarım yavaş yavaş.

Koku Alamayan

Balina benim koku alma gibi bir özelliğim yoktur diye karşılık verir.

Karşılığı

Mandalina Balinaya olsun efendim koku neymiş sizin kocaman yaşamınıza ne katabilir ki diye karşılık verir.

Şaşmak

Mandalina Balinaya bu korkunç denizde nasıl yüzersiniz elleriniz yokken diye sorar.

Karşılığı

Balina mandalinaya görüyorsun ya önümde ayaklarım var onlar benim dengemi sağlar ve yönümü bulmamı sağlar diye karşılık verir. Dev kuyruğunu çarparak gideceği yere ulaştığını söylemiştir.

İstek

Balina mandalinaya üşümüş görünüyorsun istersen ağzıma gir ısınırsın diye söylemiştir.

Karşılığı

Mandalina balinaya siz, balıklar, gemilerin altı, deniz üşürken utanırım ben ısınmaya diye söylenmiştir.

Yoo

Balina mandalinaya bizler öylesine kocamanız ki üşümeyiz fakat sen minik, incesin üşürsün diye karşılık verir. Çekiyorum seni içime fırçalarımın arasında otur yum gözlerini uyu biraz diye söylenir.

Kendi Kendine Konuşan

Mandalina kendi kendine konuşurken şunları söylüyordur: Balina’nın ağzı göl gibi, beni yemiyor ne güzel ısıtıyor.

Uyanma

Mandalina uyanır daha önce böylesine bir sıcaklık hissetmediğini içinden geçirir. Balinaya terledim kardeş diye seslenir.

Karşılığı

Balina mandalinaya sen de beni ısıttın diye karşılık verir.

Yansımalar

Kitabın bu bölümünde şiirsel hikâye tarzı hakimiyettedir. Başlıkları olmayan kısa kısa şiirlerden ibarettir. Bu bölümde şiirleri cümle şeklinde yorumladım o yüzden kurduğum cümleler birbirinden bağımsızdır, anlam bağlantısı yoktur. Balık buzula gemilerin getirdiği götürdüğü sevgidir diye seslenir. Denize atılan ağlar yüzünden balıklar özgürlüğünü kaybeder. Tekrar ağdan kurtulup denize düşünce onlardan mutlu kimse yoktur. Denizlerin dibi sinemaya, karanlığa benzetilir. Çocuğun biri dedesine toprağın denizlere doğru neden büyüdüğünü sorar. Dedesi de denizlerin toprağa verdiği sevgiden dolayı toprak denizlere doğru büyüdüğünü söyler. Mandalina ağaçları denize yeşil renkte yansır bu sırada yaşlı bir anneye uzaklardaki çocuğundan mektup gelir. Çocuklar uyur uyumaz denizden balıklar başını çıkarır. Çocuklar uyur uyumaz balığın biri ağacın birbirini sever. Hayatta kim yalnızsa o kişi ıssız yerleri daha çok sever. Balinalar ağırlığınca sevgi ve yalnızlık taşır.

Yolculuk

Bu bölümde Balina ile Mandalinanın yolculuğu anlatılır.

Öneri

Balina mandalinaya sen uyurken düşündüm buralar sana göre değil seni ülkene götüreceğim diye seslenir. Seni sevdiklerine ulaştıracağım der.

Karşılığı

Mandalina balinaya çok sevindiğini söyler.

Düş’le Gerçek

Mandalina ülkesine götürüleceğini söyleyince inanamaz düş görüyorum zanneder. Balina da düş görmediğini gerçekten onu ülkesine götüreceğini söyler.

İçimdeki Işığın Sesi

Mandalina ülkesinden farklı bir ülkeye geldiğini ve bu güzel yolculukta nerelerden gelip nerelere gittiklerini tasvir ederek anlatır. Yurdunun Akdeniz’in derinlerinde olduğunu söyler.

Yön Akdeniz

Balina mandalinayı hızlı bir şekilde yurdu olan Akdeniz’e götürmek için yola çıkmıştır.

Köpükler Köpükler

O kadar hızlı yol alıyorlar ki denizin yüzeyinde köpükler şekil oluşturuyordu.

Deniz Atı Ülkeleri

Mandalinanın yurduna giderken içinden geçenleri, ülkelerin isimlerini söyler. Bu ülkeler onu çok etkilemiştir.

İşte İşte

Mandalina sevinerek balinaya ülkesine geldiklerini söyler.

Ulaşmak

Balina yavaşça kıyıya yaklaştı arkadaşı mandalinayı oraya bıraktı. Hüzünlü bir şekilde arkasından uzunca baktı.

Ayrılış

Balina mandalinayı yurduna bıraktıktan sonra yarı sevinçli yarı hüzünlü arkasına bakarak döndü.

Mandalinanın Son Sesi

Mandalina derin bir sesle sizi çok seviyorum diye balinaya doğru bağırır.

Dönüş

Akdeniz sıcaktı, uçsuz bucaksızdı, özgürdü, kalabalıktı.

Balıkçıların Kuşatmaları

Balıkçılar balinayı görünce etrafını sarmışlardı, kaçmasın diye çabalıyorlardı.

Ölümü

Balıkçılar balinayı vurdular. Balina oracıkta öldü. Dalgalar yalnız kaldı ölümün sessizliğinde…

Kalan

Söylenir ki Akdeniz’in ünlü bestecisi bir opera yapmış. Adı: Anlaşılmayan olay, şaşkın balina.

Dalgaları anlatırmış, budala balıkları alay edercesine anlatırmış…

DEĞERLENDİRME

Fazıl Hüsnü Dağlarca 1914’te İstanbul’da doğar. Dağlarca’nın en önemli özelliği de edebi yaşamını sadece şiire adamış olmasıdır. Şair şiirlerinde çocuğu en çok barındıran Türk ozanıdır. İncelediğim bu şiir kitabından da anladığım üzere çocuklar için eğlenceli, öğretici bir kitap yazmış şair. Ben çok severek, eğlenerek okudum. Çocuk edebiyatı ile ilgilenen herkese tavsiye ederim.

Editör: Fatma Özdemir

Balina ile Mandalina Soruları ve Cevapları

Balina ile Mandalina Yorumları