Venedik'te Ölüm

Venedik'te Ölüm - Thomas Mann

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.7)	Editör (9)
Kitapevi (8)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Venedik'te Ölüm Özet

Thomas Mann, 20. yüzyılın edebiyat dünyasının en önemli yazarlarından biridir. Edebiyat alanında verdiği yapıtlar yanında, toplumsal eleştirileri ve o döneme ışık tutan kuramları ile de bilinen değerli bir yazardır. 1929 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü de alan yazar, tıpkı dönemin aydınları gibi, Adolf Hitler ve Nazi rejimine karşı çıkmıştır. Hitler iktidara gelince Almanya’yı terk etmiş, 1936 yılında ABD vatandaşlığına geçmiştir. 25 yaşında Buddenbrookler adlı toplumsal romanını yayınlamış ve büyük bir üne kavuşmuştur. Bu başarısını uzun öyküsü Venedik’te Ölüm ile devam ettirmiştir. Bu yüzden bu uzun öyküsünün Mann’ın yazarlık yaşamında özel ve önemli bir yeri vardır.

Thomas Mann’i evrensel yapan şey, eserlerinde işlediği temaların güzelliğinden hiçbir şey kaybetmeden kuşaktan kuşağa devam ediyor olmasıdır, diyen Kasım Eğit Venedik’te Ölüm’ün yazılış hikayesine şöyle devam eder. “Thomas Mann aslında Goethe hakkında bir öykü tasarlamak istedi. Eserin konusu da Goethe’nin ileri yaşta Marienband adlı kentte yaşadığı bir aşk hikayesi olacaktı, ancak konu özelden genele doğru bir gelişme gösterdi: Goethe model alınarak yaratılan Gustav von Aschenbach karakteri üzerinden Prusya ve 2. Wilhelm döneminin tehlikeli boyutlarını eleştirerek sanat ve sanatçı sorununu işleyen yazar, bu bağlamda aşk ve esere adını veren “ölüm” temasını da ön plana çıkarmıştır. Antik mitolojiye göndermelerde bulunan ve mitolojik motifler kullanan yazar, etkisinde kaldığı Nietzche’den öğrendiği ve şimdi edebiyata uyarladığı kategorilerle oynamaktadır: Yunan Tanrısı Apollon’un karakteristik özelliklerine sahip olan Aschenbach, bir yabancı tarafından baştan çıkarılmakta ve böylece Dionysos’un hakimiyeti altına girmektedir.” Eğit’e göre Thomas Mann 1939 yılında en önemli Nazi karşıtı deneme yazılarından birini “Bruder Hitler” başlığı altında yayınladığında, Venedik’te Ölüm, Nazi Almanyası’nın habercisi olma niteliğini de kazanır.

Venedik’te Ölüm, uzun bir öyküdür. Kısa bir kitap olmasına rağmen okuyucu yoran ağdalı bir dili vardır. Yaşadığı şehirden pek çıkmamış olan sanatçı kişiliği öne çıkmış Aschenbach’ın Venedik’e yolculuk yapmaya karar verir. Yazar, yolculuktan ziyade oradaki karakterleri teferruatlı bir biçimde tasvirlerini yapar. Özellikle gemide soytarılık yapan yaşlı bir adamdan çok etkilenir Aschenbach. Adamın kendini küçük düşürmesinden oldukça rahatsız olur ve iğrenir. Aschenbach Venedik’e ulaştıktan sonra bir otele yerleşir. Orada Tadzio adlı genç bir çocukla karşılaşır. Ve tek kelimeyle çocuğun güzelliğine aşık olur. Tadzio, rahibe kılıklı üç kız kardeşi ve nedimeleriyle gezen Polonyalı bir ailenin tek oğludur. Kasım Eğit’e göre Thomass Mann genç figür Tadzio ile sanatın kökenlerine ilİşkin bir soruyu, yani sanatın doğuştan gelen bir yetenek mi, yoksa Aydınlanma’ya bağlı bir düzenlemenin sonucu mu olduğu, başka bir deyişle sanatın kökeninin akılcı mı, yoksa akıldışı mı olduğu sorusunu yanıtlar: Pluton’un “güzel idea”sını cisimleştiren bu “ütopik fantasma”, görünüşteki mükemmeliği ile beğeni kazanır, ama sanatın tehlikesi de işte bizzat mükemmellikte saklıdır. Bunu güzele olan teslimiyet olarak niteleyebiliriz. İşte bu teslimiyetten sonra Aschenbach, her yerde Tadzio’yu gözetlemeye ve takip etmeye başlar. Venedik sokaklarında, otelde, plajda hep gözü Tadzio’yu arar. Diğer taraftan yaşlılığın verdiği bir derdi vardır. Tadzio daha çok gençtir, kendisi ise yaşlı. O yaşlılığını saklamaya ve gençleşmeye çalışır. Tıpkı gemide karşılaştığı ve tavırlarından tiksindiği yaşlı adam gibi. O sıralarda Venedik’i bir salgın hastalık sarar. Herkes, Aschenbach’tan şehri terk etmesini salık verir. Ama o hiçbir şeyden haberi olmayan Tadzio’yu bırakıp gidemez. O yüzden Venedik’te kalıp ölümü tercih eder.

“Aschenbach, her zaman olduğu gibi şimdi de onun peşi sıra gitmeye koyuldu. Sandalyeye yana yıkılan adamın imdadına koşuluncaya kadar dakikalar geçti. Onu odasına götürdüler. Ve daha o gün, yazara saygıyla bağlı dünya, onun ölüm haberiyle sarsıldı.” Diyerek öykü burada sonlanır. Böylelikle Thomas Mann, “aşk”, “ölüm” ve “güzellik” temalarını öyküsünde etkileyici bir dille harmanlayarak bizlere ölümsüz bir eser bırakmıştır. 1971 yılında Luchino Visconti bu öyküyü beyaz perdeye aktarmış ve Cannes Film Festivali'nde özel ödül kazanmıştır.

Venedik'te Ölüm Soruları ve Cevapları

Venedik'te Ölüm Yorumları