Travma ve İyileşme

Travma ve İyileşme - Judith Herman

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (6)	Editör (8)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Travma ve İyileşme Özet

Travma ve İyileşme cinsel ve ev içi şiddet kurbanlarıyla yapılan 20 yıllık bir klinik çalışmanın ve araştırmanın meyvesidir. Kitabın en başında Freud’un cinsiyetçi söylemlerine ve bu söylemlerini de temel aldığı çeşitli çalışmalarına değinmiştir. Freud, kadınların histeri denen hastalıktan mustarip olduklarını ve çocukluklarında illaki cinsel travma deneyimlerine sahip olacaklarını ileri sürmüş fakat bu tezini çok da ileriye taşıyamamıştır. Histerinin travmatik teorisinin yıkıntılarından psikanalizi yaratmıştır. Yani yazara göre gelecek yüzyılın hâkim psikolojik teorisi, kadınların gerçekliğinin inkarı üzerine temellendi. Cinsellik araştırmanın merkez odağı olarak kaldı. Fakat cinsel ilişkilerin fiilen vuku bulduğu sömürücü sosyal bağlam tamamen gözden kayboldu. Kitap boyunca verilen örnekler ve incelenen vakalar genel olarak tecavüz mağdurları ve savaş gazileriyle ilgilidir.

Savaş karşıtı hareketin ahlaki meşrutiyeti ve itibar edilmeyen bir savaşta yenilmenin ulusal deneyimi, psikolojik travmanın savaşın kalıcı ve kaçınılmaz mirası olarak kabul edilmesini mümkün kıldır. Ayrıca kadın hayatının gerçek durumu özel dünyada, mahrem hayatta gizlenmişti. Mahremiyet değerinin baş tacı edilmesi, bilinç için kuvvetli bir bariyer yarattı ve kadın gerçekliğini pratikte görünmez hale getirdi. Yazar tecavüz için, bütün erkeklerin bütün kadınları bir korku durumunda tuttuğu tam bir bilinçli sindirme uygulaması, ifadesini kullanmaktadır.

Travmatik olaylar insanlara kontrol, bağ kurma ve anlam duygusu veren olağan davranış sistemlerini altüst etmektedir. Travma yaşayan bireyler yoğun korku, çaresizlik, kontrol kaybı ve yok olma tehdidi hissetmektedir. Eylem beyhude olduğunda ne kaçma ne de direnme mümkün olduğunda insan özsavunma sistemi altüst olur ve düzensizleşir. Travmatik semptomların ise kaynaklarından kopma ve kendi hayatını yaşama eğilimi vardır. Travma iç şemayı parçalar ve yalnızca mağdur ne olduğunu anlamak için yeni bir mental şema geliştirdiğinde çözümlenir.

Travma sonrası stres bozukluğun 3 belirgin evresi vardır: Aşırı uyarılma; tehlikenin her an geri dönebileceği hissi, tetikte olma duygusu ön plandadır. Müdahale; travmatik anın izinin şimdiki zamanda sürekli tekerrür ediyor olması ve büzülme; yani uyuşmuş kendini bırakma tepkisi olarak özetlenebilir. Büzülme evresinde travmatize insanlar güvenlik duygusu yaratmak için kendi hayatlarını kısarlar. Bu semptomlar geleceği planlama ve öngörmeye de engel olur. Güvenlik duygusu sağlasa da bu semptomlar hayatı daraltır, kalitesini düşürür.

Travmatize olaylar temel güveni yani dünyanın güvenli, yaşanılabilir bir yer olduğu inancını da sarsar. Terör durumunda mağdur annesine ya da Tanrı’ya seslenir. Bu çığlıklara yanıt alınamadığında temel güven duygusu paramparça olur.

Psikolojik esneklik hayata yeniden adaptasyon sürecinde büyük kolaylık sağlar. Bu insanlar bir amaca yönelik eylem için karşısına çıkan fırsatları kullanabilir. Aynı şekilde destekleyici bir aile ve sosyal çevre de kuvvetli bir sağaltma etkisi yapar. Gerçekçi yargılar ise travmatik olayın amansız şartlarının kabulünü ve kurbanın tepkisinin normal sınırlarını hesaba katar. Psikolojik hasarın ve uzun bir iyileşme sürecinin kabulünü hesaba katar.

Failin bedensel ve ruhsal verdiği hasarlar dışında otonomi duygusuna da darbe indirdiği bilinmektedir. Küçük müsamahalar kurbanın psikolojik direncinin altını oyar. Mağdur açısından direnmenin bir biçimi de küçük taleplere razı olmayı ve ödüllendirilmeyi reddetmektir. Açlık grevi bu direnmenin nihai ifadesidir. İntihar da bir diğer örnek olabilir. İntihar, aktiftir; iç kontrol duygusunu korur.

Çocuklukta karşılaşılan istismar, derin iç kötülük duygusu hisseder. Bu duygu yetişkin hayatta da inatla varlığını sürdüren çekirdek halini alır. İç kötülük duygusu, istismar edilen çocuğun sürekli iyi olma çabalarıyla çoğu kez kamufle edilir. İstismarcısını yatıştırmaya çalışan çocuk harika bir sahne sanatçısına dönüşebilir ve ilerde önemli mesleki başarılara imza atabilir.

Kitabın devamında travmatize olmuş kişilerle çalışırken uygulanan bireysel ve grupla terapi çalışmalarının detaylarına değinilmiş; vaka örnekleriyle desteklenmiştir.

Alandan olan ya da olmayan herkesin rahatlıkla okuyabileceği, akıcı bir eser olmuştur. Kültürel açıdan farklılıklar mevcut olsa da evrensel konuların işlendiği ve pratik bilgilerin yer aldığını düşünmekteyim. Travma konusuna ilgi duyan, kendini mağdur olarak gören ve mağdur yakını olan herkesin faydalanabileceği bilgi ve yaklaşımlarla dolu bir kitap olduğunu da belirtmek isterim. Önemli ve uzun yıllar süren detaylı çalışmaların izlerini kitabın her sayfasında görmek mümkün.

Editör: Ceren Kozalıoğlu

Travma ve İyileşme Soruları ve Cevapları

Travma ve İyileşme Yorumları