Vurun Kahpeye

Vurun Kahpeye - Halide Edib Adıvar

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.7)	Editör (7.5)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya (8.1)

Vurun Kahpeye Özet

1884 yılında İstanbul’da doğan Halide Edib Adıvar, Vurun Kahpeye adlı ederini 1926 yılında yazmıştır. Milli mücadele yıllarına denk gelen bu tarih, kitapta da benzer konuları yansıtmaktadır.

Babası şehit, annesi hasta olan bir Aliye vardır. Öğretmen okulundan mezun olup mesleğini yapmak için yaşadığı yer olan İstanbul’dan Anadolu’nun bir kasabasındaki okula gider. O zamanlarda mesleğini İstanbul’da yapmak için, varını yoğunu ortaya koyan insanlara nefretle bakmaktadır. Bir gün, tek bavulla İstanbul’dan yola çıkıp milli mücadelenin hissedildiği fakir bir kasabaya gider. Kendisine ve öğrencilerinin ailesine verdiği tek bir sözü vardır: “Toprağınız toprağım, eviniz evim; burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım; vallahi ve billahi!”.

Kasabaya ulaştığında kalacağı yeri ve gerekli şeyleri öğrenmek için görev yapacağı okula gider fakat okulda kimse yoktur. Bir müddet bekledikten sonra iki adamın merdivenlerden konuşarak çıktığını duyar. Bunlardan biri okul müdürü diğeri ise Ömer Efendidir. Okul müdürü kadınlara karşı zaaf besleyen bir adamdır ve hemen Aliye’ye kendi evinde kalabileceğini söylemekten çekinmez. Müdürün aklından geçenleri anlayan Ömer Efendi ise kendi evlerinde kalabileceği teklifinde bulunur. Müdürdeki kötü havayı hemen sezen Aliye, Ömer Efendi’nin evinde kalmayı kabul eder. Ömer Efendi’nin bir de karısı vardır: Gülsüm Hala. Ömer Efendi ve Gülsüm Hala’nın kızları Emine öldüğü için Aliye’yi onun yerine koyup bağırlarına basarlar. Aliye’de onları çok sevmiştir.

Aliye sınıfta ders vermeye başladığında sınıftaki ayrımcılığı fark eder; zenginin çocuğu fakirin çocuğunu her zaman ezmektedir. Bir gün böyle bir kavgaya denk gelen Aliye öğretmen, olaydaki haksız öğrenciyi sınıftan atar. Sınıftan attığı öğrenci ise zengin bir adam olan Hüseyin Efendi’nin oğludur. Bu olaydan sonra sınıfta Aliye’ye karşı olan saygı daha da artmıştır. Durumu öğrenen Hüseyin Efendi her ne kadar Aliye ile kavgaya geldiyse de ağzının payını alarak okuldan ayrılmak durumunda kalmıştır.

Halkın alışkın olmadığı türden otoriter bir öğretmen olan Aliye, herkes tarafından Aliye hakkında gerek aleyhinde gerekse lehinde dedikodular yapmaktadır. Bunun yanında Aliye’nin güzelliğine hayran kalan birçok erkek de onunla evlenmek istediğini sık sık dile getirir.

Tam bir vatan aşığı olan Aliye, öğrencileri de öyle yetiştirmek ister ve elinden geleni yapar. Sık sık öğrencileri de yanına alarak bayraklarla kasabanın meydanına gelir ve bu da Kuvayi Milliye taraftarı olduğunu açıkça belli eder. Yine böyle bir Cuma günü meydana geldiklerinde Fettah Efendi’nin konuşma yaptığı bir kalabalıkla karşılaşırlar. Bu kalabalık Kuvayi Milliye’ye karşı olan bir kalabalıktır. Ne yapacağını bilemeyen Aliye’nin kanı donar ama yine de oradan uzaklaşıp gitmeye gönlü razı değildir. Tam o sırada bir grup kuvayi milliye askeri meydana gelirler ve Aliye’nin orada oluşu halk tarafından unutulur gider. Kuvayi Milliye ordusunun komutanı Tosun Bey, birkaç gün sonra kasaba ahalisini toplar ve ordu için herkesten para ister. Halk içten içe para vermek istemese de bunu kimse dile getiremez, Fettah Efendi haricinde… Tosun Bey, bu durumu terbiyesizlik olarak nitelendirir ve Fettah’a ağır bir ceza vereceğini söyler. Bu durumu duyan kasaba halkının kadınları, başta Fattah Efendi’nin karısı olmak üzere bir sürü kadın Aliye öğretmenin kapısına dayanır ve Tosun Beyi vazgeçirmesini ister. Bu kadınlar karşısında dayanamayan Aliye elinden geleceğini yapacağına dair söz verir ve Tosun Bey ile konuşur. Tosun Bey de birçok erkek gibi Aliye’den çok etkilenir ve kararını geri alır. Aralarında bir gönül ilişkisi başlar. Fakat Tosun Bey’in gitmesi gerekiyordur. Tekrar geri gelmek üzere Aliye’yi Ömer Efendi’ye emanet eder. Aliye’de gönlü olan Fettah Bey ile Hüseyin Efendi Tosun’un kasabaya dönmesini istemezler ve kasabadaki düşman birliğinin komutanı Domyanos’a gidip durumu anlatırlar. Damyanos, tüm kasabayı kendine hayran bırakan bu kızı çok merak eder ve Tosun’un ona ulaşamaması için Aliye’nin evinin etrafına askerlerini dizer. Bu durumdan haberi olan halk, Aliye’nin düşmanla bir iş birliği içinde olduğunu düşünerek onu taşlarlar ve hep bir ağızdan “VURUN KAHPEYE! VURUN KAHPEYE!” diye bağırırlar. Aliye bu işkenceye daha fazla dayanamaz ve ölür.

Vurun Kahpeye Kitap Özeti

Halide Edib Adıvar’ın en bilinen eserlerinden olan Vurun Kahpeye, Kurtuluş Savaşı yıllarında bir kasabada öğretmenlik yapan genç bir kadının yaşamını konu alır. Aşk, vatan sevgisi, fedakarlık, cehalet ve ihanet gibi pek çok temayı buluşturan eser; ilk kez 1923 yılında Akşam gazetesinde tefrika edilir. Eski harflerle ilk kez 1926 yılında basılan kitabın Latin harfleriyle ilk basımı 1943 yılında yapılır. 1949, 1964 ve 1973 yıllarında sinemaya da uyarlanan kitap, 2007 yılında ise Can Yayınları tarafından basılır ve yayınevinin Can Miras serisindeki yerini alır. Yazarın henüz Latin alfabesine geçilmeden yazdığı kitap, doğal olarak günümüzde pek sık kullanılmayan eski kelimeler içerir. Bu kelimeler her sayfanın altında dipnot şekilde okurlara sunulur ve bu sayede özellikle genç okurların kitabı daha kolay okumalarına ve anlamalarına olanak tanınır.

Vurun Kahpeye Özet

Asker bir baba ile hasta bir annenin kızı olarak dünyaya gelen ancak büyüdüğünde yapayalnız kalan Aliye, İstanbulda okur ve okulunu bitirince öğretmen olur. Bir öğretmeninin kendilerine nasihat ettiği üzere İstanbulda kalmak yerine bir kasabaya gidip oradaki çocukların hayatına dokunmak ister. Ancak kasabaya gittiği ilk andan itibaren başta Maarif Müdürü olmak üzere pek çok kişi tarafından rahatsız edilir. Neyse ki Maarif Müdürünü ziyareti sırasında tanıştığı idare meclisi üyesi Ömer Efendi, Aliye’ye sahip çıkar. Böylece Aliye, kendilerine kaybettikleri kızları Emineyi hatırlattığı Ömer Efendi ile Gülsüm Hala’nın manevi kızı olur ve onlarla yaşamaya başlar.

O günün kadınlarının aksine yüzünü peçeyle örtmeyen Aliye, bu yüzden kasabada epey sıkıntı çeker. Hatta bir keresinde hem de öğrencilerinin önünde kasabalıların saldırısına uğramaktan son anda, o sırada kasabaya ulaşan Kuvayı Milliye birliğinin kumandanı Tosun Bey sayesinde kurtulur. Yine de bu kötü olay Aliye’yi çok etkiler ve hasta olup yataklara düşmesine sebep olur. Tabii bu sırada Aliye Tosun Bey’den Tosun Bey de Aliye’den etkilenir. Hatta Tosun Bey Aliye’yi bulabilmek için epey uğraşır. Sonunda onunla misafir olarak kaldığı evde karşılaşır ve bu karşılaşma, birbirini seven iki insanın kasabalılar tarafından nişanlanmasıyla sonuçlanır.

Aliye’nin Tosun Bey ile nişanlanması özellikle kasaba eşrafının işine gelir. Çünkü bu sayede Kuvayı Milliyeyi desteklemek için para vermekten kurtulurlar. Ancak Aliye’ye göz koyan Uzun Hüseyin Efendi, Aliye’yi Tosun Bey’e kaptırmaktan rahatsızlık duyar. Böylece peçe takmadığı için Aliye’ye garazı olan Hacı Fettah Efendi ile birlik olup Tosun Bey ile birliğinin planlarından Yunan Binbaşı Damyanos’u haberdar ederler. Ayrıca Binbaşı Damyanos’a Aliye’nin benzersiz güzelliğinden de bahsederler. Bu iki vatan haininin verdiği bilgilerle harekete geçen Binbaşı Damyanos hem Tosun Bey’in başında bulunduğu Kuvayı Milliye birliğini engellemeyi hem de Aliye’yi elde etmeyi hedefler.

Binbaşı Damyanos, Aliye’yle görüşünce gerçekten de onun benzersiz bir güzelliğe ve etkileyiciliğe sahip olduğunu fark eder. Bunun için de direkt olarak Aliye’ye kendisiyle evlenmek istediğini söyler, Aliye ise doğal olarak bu teklifi reddeder. Ancak Binbaşı Damyanos, Aliye’den vazgeçmez ve Aliye’yi ikna edebilmek için manevi babası Ömer Efendi’yi öldürmekle tehdit eder. Aliye ise bu tehdit karşısında intihar edeceğini söyler ve böylece Binbaşı Damyanos, Ömer Efendi’yi öldürmek yerine sürgüne göndermekle yetinir. Bir süre sonra Tosun Bey gizlice kasabaya gelir ve bir gece Aliye’nin evinde kalır. Ancak sabah olup evden çıkması gerektiğinde etraflarının sarıldığını fark edince çok pişman olur.

Kuvayı Milliye birliğinin planlarının gerçekleşebilmesi için Tosun Bey’in birliğinin başına dönmesi gerekir ve bunun için de Aliye büyük bir fedakarlık yapmak zorunda kalır. Binbaşı Damyanos’a giderek kendisiyle evlenmeyi kabul ettiğini söyler ve evin etrafındaki askerleri çekmesini ister. Binbaşı Damyanos, Aliye’nin isteğini gerçekleştirir ve bu sayede Tosun Bey de birliğinin başına dönüp üzerine düşen görevleri yerine getirir. Kuvayı Milliye sayesinde kasaba kurtulur ve Aliye de bir yolunu bulup Binbaşı Damyanos’un yanından kaçmayı başarır. Ancak Hacı Fettah Efendi ile Uzun Hüseyin Efendi, Aliye’nin geceyi Binbaşı Damyanos’un yanında geçirdiğini söyleyerek kasaba halkını kışkırtırlar. Böylece kasabalılar “Vurun kahpeye” diye bağırarak Aliye’yi linç ederler.

Aliye öldürüldükten kısa bir süre sonra Kuvayı Milliye’den Ali Bey’in birliği kasabaya girer. Meydandaki kalabalığı görünce ne olup bittiğini öğrenir. Daha sonra ise Latif Ağa’nın şikayeti üzerine Hacı Fettah Efendi ile Uzun Hüseyin Efendi’yi sorguya çekip idam ettirir. Altı ay sonra ise Tosun Bey, vücudunun yarısını kaybetmiş olarak kasabaya gelir ve nişanlısı Aliye’nin nasıl öldürüldüğünü öğrencisi Durmuş’tan öğrenir. Aliye’nin acı ölümü karşısında büyük üzüntü duyar ve Ali Bey’e bir mektup yazarak o gün Aliye’nin büyük bir fedakarlık yaptığını anlatır ve onun kahpelik etmediğine inandığını söyleyerek Aliye’ye bir mezar yaptırmasını ve Aliye’nin kendisi yüzünden lekelenen adını temize çıkarmasını ister.

Editör: Firdevs AÇAR

Vurun Kahpeye Konusu

Vurun Kahpeye Halide Edib Adıvar’ın en fazla tartışılan kitaplarından bir tanesidir. İstanbul’da çalışma fırsatı varken Anadolu’nun ücra bir köşesine gidip öğretmenlik yapmayı tercih eden Aliye öğretmenin hikayesini anlatmaktadır.

Aliye yeni tayin olduğu kasabada zengin çocuk fakir çocuk ayrımı yapmadan tüm öğrencilerine adaletli olur ve bu yüzden zengin kesimin tepkisini çeker. Fakat Aliye öğretmen buna aldırmaz ve görevini yapmaya devam eder. Aliye öğretmen aynı zamanda Kuvayi Milliyecidir ve bunu her seferinde göstermek çekinmez.

Kuvayi Milliye ordusu komutanı Tosun Bey odu için herkesten para toplamaya çalışır. Fakat buna karşı çıkanlar olunca Tosun Bey bu kişilere ceza vereceğini bildirir. Bunun üzerine köylü Aliye öğretmenden yardım ister. Aliye öğretmen Tosun Bey’i ikna eder fakat Tosun Bey gönlünü Aliye öğretmene kaptırmıştır. İkili arasında bir aşk başlar fakat Tosun Beyin kasabadan ayrılması gerekir. Aliye öğretmen onu bekleyeceğini bildirir.

Bu aşk düşman kuvvetlerinin kulağına gider ve düşman kuvvetleri Aliye öğretmenin etrafına asker dizerek Tosun Beye tuzak kurmak ister. Bu köylünün kulağına gider ve sorgulamadan Aliye öğretmenin düşman ile birlik olduğu dedikodusuna inanır. Bunun üzerine Aliye öğretmeni Vurun Kahpeye diyerek taşlarlar ve öldürürler.

Vurun Kahpeye Soruları ve Cevapları

Vurun Kahpeye Yorumları