Esir şehir İstanbul’dur. Savaş yıllarında insan psikolojileri romana sirayet etmiştir. Olaylar Birinci Dünya Savaşı ile başlayıp Milli Mücadele’ye kadar gitmektedir. İstanbul’un karışık yıllarını ve İstanbul’daki mütareke dönemi anlatılır. Kâmil Bey Selim Paşa’nın oğludur. Vatansever biri olan Kâmil Bey, Birinci Dünya Savaşı başladığında İspanya’dadır. Kâmil Bey’in eşi Nermin hamiledir. Savaşın başladığı yıllarda Madrit Elçiliği’nde çalışan Kâmil aynı zamanda büyükelçiliğe giderek vatanı için ne yapması gerektiğini hakkında fikir alır. İşlerinin de bozulmasıyla Kâmil ve Nermin İstanbul’a vapurla gelir. İstanbul’a geldiklerinde kızları Ayşe altı yaşına basar. Küçük olmasına rağmen çok olgun davranan bir kızıdır. Romanda dikkat çeken bir olay da asker olan Mehmet Ali’nin intihar mektubuna ulaşılmasıdır. Mehmet Ali, 21 yaşında bir genç bir askerdir. Şehit olmayı arzulayan Mehmet Ali şehit olamadığı için kendini suya atarak cezalandırır. Mektubu okuduklarında Türk halkının ümitsizliğinden yakınıldığı görülmektedir. İstanbul’a gelen Kâmil ve eşinin kalacak yeri yoktur. Nermin’in halasının akşam yemeğine konuk olurlar. Halasının kızı şımarık ve hoppa bir kızdır. Yeni boşanmış olan bu kız sürekli Batı hayranlığından bahsetmektedir. Nermin’in halasının eşi ise tüccardır. Sabriye, Anadolu’nun içinde bulunduğu zor anları sanki çok iyi biliyormuş gibi anlatır. Sabriye ve Kâmil Garden Bar’a hep birlikte eğlenmeye gider. Sabriye, Kâmil Bey’e kötü duygular ile yaklaşır ve Kâmil’e Musul’daki mal varlığını satmasını söyler. Kâmil malvarlığının bulunmadığını söyler. Kâmil Bey, Sabriye’nin o halinden sonra anasından kalan evinde oturmaya karar verir. Evin tamirini yaptırır. İstanbul tekrar işgal edilir. Geçim kaynağı bulmada zorlanan Kâmil, kitap çevirileri yapmaya karar verir. İlk çevirisi Don Kişot’tur. Kâmil Bey, Fransızca ve İngilizceyi çok iyi bilmektedir. Resim yapmayı ve çevirilerle uğraşmayı sever. Abdülhamid’in vezirinin oğlu olmasına rağmen varlık içinde yokluk çekmektedir. Dedesinden kalan mirası sorgulatır ama bir şey çıkmaz. Kâmil Bey, adliyeye gider. Burada sosyal ve siyasi eleştiriler bulunmaktadır. Kâmil, Ahmet ile karşılaşır. Ahmet, Kız İhsan’ın Kuvayımilliye taraftarı olduğu için kürek cezasına çarptırıldığını anlatır. Abdullah Ağa adında birinin de Kuvayımilliye yanlısı olmadığı için hapse atıldığını söyler. İhsan’ın eşi Nedime Hanım “Karadayı” adında bir dergi çıkartır. Nedime Hanım, hamiledir. Ona yardımcı olma duygusu Kâmil’i rahatlatır. Kâmil, bu dergide çalışma kararı alır. Kâmil, dergiye para bulmak pahasına fildişi heykelini satar. Kâmil Bey, bu ortamda gazeteciliği kavrar. Bu iş onun sayesinde daha da anlam kazanmıştır. “Karadayı” dergisinde çalışması ona sorumluluk yüklemiştir. Bu dergiyle beraber Milli Mücadeleye destek verdiği netleşir. Nedime Hanım, Kâmil Bey’e Niyazi’yi anlatır. Anadolu’ya yardım için vapur kiralanacaktır. Bunun içinde para lazımdır. Kâmil Bey, üzüm sandığı içinde vapurla belge yollayacaktır. Belgelerin Ankara’ya gönderilmesi planlanıyordur. Kâmil, Ramiz Efendi’ye gidecek olan sandıkla beraber suçüstü yakalanır. Kâmil Bey sorguya çekilir. Paşa oğlu olduğu için fazla zorlamazlar. Kâmil, tüm suçlamaları kabul etmez. Nedime Hanımı korumaya çalışır. Tutuklanan Ahmet, Nedime’yi suçlasa da Kâmil Bey, kendisine inanmalarını sağlar. Ramiz Efendi’yi sorguya çekip döverler. Nermin, eşi Kâmil’e resim malzemeleri ve eşyalarını hapse gönderir. Kâmil’in eşi Nermin Milli Mücadele’ye karşı olan taraftadır. Buna rağmen Kâmil vatanı uğruna davasından vazgeçmez. Kâmil, Nedime’yi korumakta kararlıdır. Hiçbir şekilde Nedime’yi ele vermez. Bunu vatanı için yapar. Ramiz Efendi’nin eşi İnönü Zaferi’nin kazanıldığı haberini verir. Ramiz Efendi, serbest bırakılır. Kâmil, ise on yıl kürek cezası alır. Paşa oğlu olduğundan üç yıl ceza indirimi sağlanır.
Değerlendirme
Kemal Tahir, Esir Şehrin İnsanları adlı romanını 1943-1946 yıllarında kaleme almıştır. Esir Şehrin İnsanları 1920’leri anlatmaktadır. Roman Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele yıllarını kapsamaktadır. Romandaki mekân İstanbul’dur. O dönemlerde işgal altında olan İstanbul esir bir şehirdir. Çözümler arayan aydın insanlar vatanları için kendilerini feda ettiklerini gözlemleyebiliyoruz.
Romanda iki grup insan vardır. Milli Mücadeleye sahip çıkanlar ve sahip çıkmayanlardır. Sahip çıkanların başında Kâmil gelmektedir. Ramiz Efendi ve eşi Fatma Hanım desteğini esirgememiştir. Karşı çıkanlar arasında Kâmil’in eşi Nermin gelmektedir. Nermin’in halasının kızı Sabriye’yi de bu gruba dahil edebiliriz. Romanda anlatılan mütareke yılları aile bireylerini bile karşısına alacak kadar etkilidir.
Yazan: B. Öğretmen
Esir Şehrin İnsanları Konusu
I. Dünya Savaşı’nın patlak verdiği 1914 yazı, padişah Abdülhamit döneminin en zengin vezirlerinden Selim Paşa’nın oğlu Kâmil Bey, İspanya’ da bulunmaktadır. İspanya’daki ahbabını ziyarete geldiği sırada, Osmanlı İmparatorluğu’nun da savaşa dahil olduğunu öğrenen Kamil Bey, hamile eşi ve gelecekleri için endişelenir ve savaş halinin bitmesini Madrid’deki elçilikte gönüllü görev yaparak beklemeye karar verir. Sonradan Osmanlıların satın almış olduğu iki Alman zırhlısının, Rus limanlarını bombalayarak savaşa sürükledikleri Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı sırasında uğradığı yenilgilere karşı direnmeye çalışıp, Kutul-Ammare’de ve Çanakkale’de zaferler elde eder.
Kâmil Bey’in Madrid’de bulunduğu süre boyunca savaş tüm şiddetiyle devam eder. Kâmil Bey Madrid’de ortalığın düzelmesi için boşuna beklediğini düşünerek, İstanbul yoluna koyulur. Bu sırada Rusya’ da Çarlık düzeninin yıkıldığı, Bolşevik devrimi boy gösterir (1917). Savaşın beraberinde getirdiği yoksulluk Kâmil Bey’i de yakalar ve Kâmil Bey ve ailesinin İstanbul yolculuğu Nermin’in (Kâmil Bey’in eşi) halasının evinde son bulur. Bir süre sonra Kâmil Bey, halanın evinde kalmayı kendisine yediremez ve anneannesinden kalma Bağlarbaşı’ndaki evi tamir ettirerek, ailesiyle birlikte oraya taşınır.
İstanbul’da başlayan yeni düzen Kâmil Bey ve ailesi için çözüm yolu gibi gözükse de, Kâmil Bey yoksulluğun verdiği iç sıkıntılarıyla, Anadolu’da başlayan mücadeleden habersiz, para sıkıntısına çözüm yolları aramaktadır. Sahibi olduğu mal varlığını elden çıkarıp, para kazanmak ümidiyle avukatları gezen Kâmil Bey, bir gün liseden dostu Ahmet Bey’den gazetelerinde yazma teklifi alır. Milli mücadele için hapse düşmüş dostu İhsan Bey’in karısı Nedime Hanım’la çıkaracakları gazete için Kamil Bey sevinç içindedir. Gazete ve yazarları milli mücadeleyi destekler. Ayrıca gazete Anadolu’ya gizli belgeler göndermek için üzeri örtülü bir yöntem olur.
Çalıştığı gazete sayesinde milli mücadele hareketine katılan Kâmil Bey, bir gün Anadolu’ya gidecek gizli bir evrakın teslimi yüzünden tutuklanır. Gazete sayesinde tanıdığı birçok milli mücadele yandaşlarının ihanetine uğrar ve Osmanlı hafiyesi olduklarını öğrenir. En başından beri Kâmil Bey’in gazetede çalışmasını doğru bulmayan eşi, onu haklı mücadelesinde yalnız bırakır. Ancak Kâmil Bey, milli mücadelecilere olan sadakatini korur ve onları ihbar etmez. Bu doğruluk örneği davranışı ona yedi yıl kürek cezasına mâl olur.
Kemal Tahir’in yalın bir dille kaleme aldığı eşsiz eseri Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehir Üçlemesinin ilk eserini oluşturuyor. Kitabın sonunda okuyucuya verdiği ‘devamı gelecek’ niteliğindeki mürekkep tadı, eserin bir sonraki kitapta vücut bulacağının canlı bir kanıtı gibi... Eser boyunca yer yer okuyucuyla buluşturduğu esir şehir benzetmeleri ( Ara sıra bulutları yaran güneş, bu yaşlı “Esir Şehre” maskara renkleriyle makyaj rezilliği veriyordu. ) , dönemin İstanbul ve Anadolu resmini ortaya koyuyor. Okurken kendinizi işgal atındaki bir devletin, yiğit evlatlarıyla verdiği mücadeleye tanık oluyorsunuz. Okuyucuyu sayfalar boyunca maceralar peşinde sürükleyen Kemal Tahir, bizleri diğer kitapları okumaya teşvik ediyor adeta. Esir Şehrin İnsanları dönemine ışık tutan kitaplarından biri şüphesiz ki… Eşsiz anlatımı ve okuyucuyu dönemle kaynaştırdığı yalın dili için Kemal Tahir’e sonsuz teşekkürler…
Esir Şehrin İnsanları Soruları ve Cevapları
Esir Şehrin İnsanları kimin eseri?
Kemal Tahir
Esir Şehrin İnsanları türü nedir?
Yerli Romanlar
Esir Şehrin İnsanları kaç sayfa?
464
Esir Şehrin İnsanları Yorumları
harika bir roman herkesin okumasını tavsiye ederim
10-06-2015 20:12
kitabı okudum. çok güzel bir kitap. herkese tavsiye ederim.
11-06-2015 00:10
enfes bir kitaptı. mutlaka herkes okumalı...
15-06-2015 01:01
bu ne uzun bir kitap çok sıkıldım ama okumak zorundaydım sınav vardı çünkü
mecbur kalmadikça sakin okumayin!!!
11-05-2016 10:50
hangi bakış açısı var bu kitapta
gençlerrrr
31-05-2016 19:11
benim de sınavídeo olduğundan okudum
03-11-2016 21:04
ben kitabı okudum kemal tahir esir şehrin insanları kitabı ile çok güzel bir esere imza atmış adeta o dönemi yaşatıyor size o dönemi anlamak için böyle romanlara ihtiyacım var diye düşünüyorum
05-11-2016 22:14
sınavım olduğu için mecburen okudum fakat kitap fena değil tavsiye ederim
28-11-2016 21:02
sinavimdan dolayı okuduğum bi kitap... kitap tek kelimeyle mükemmel...
mutlaka okunmali tavsiye ederim👍👍
31-12-2016 13:21
sinav vesilesiyle okudum yalin bir dille anlatilmis fakat akici olmasada donemine ayna tuttugu icin muhtesem bir kitap
19-03-2017 19:52
karakterler yazmıyormu bu sitede
04-05-2017 23:33
okuyacağim kitap inşallah severim
31-12-2017 11:13
olaylar çok karışık. bende sınav nedeniyle okudum
31-01-2018 09:54
bende sınav nedeni ile okudum kitap aynı o dönemi yaşatıyor ama çok uzn
27-03-2018 18:33
öğretmen ödev verdi esir şehrin insanları özet çıkacak kitap çok kalın ve uzun nasıl okuyup bitireceğim bilmiyorum bari güzel mi diye bakıyordum burayı buldum umarım işime yarar teşekkür ederim
08-06-2019 16:48
mükemmel bir kurgusu var konusu çok güzel karakterler çok gerçekçi anlatım kusursuz neden bu kadar beğenildiğini okuyunca anlıyorsunuz sanki gerçek bir hikaye anlatılmış gibi hissi veriyor dönemi çok güzel ele almış mutlaka okuyun
14-12-2019 22:09
esir şehrin insanları kitabı çok önemli bir dönemi yansıtmış bize. savaş dönemindeki ayrılıkları, istanbul'da birçok ülkenin askerlerinin dolaşıyor oluşunu, insanların özellikle askerlerin yaşadığı çaresizliklerini anlatan bir kitap. bu olaylara ise uzun yıllar yurtdışında yaşamış, savaş zamanında fakirlikten dolayı ülkesine dönmek durumunda kalan bir paşa çocuğu kamil bey'in gözüyle tanık oluyoruz.
kamil bey'in eski arkadaşlarıyla tanışması ve bir gazete bürosunda çalışmasıyla da asıl olaylar başlıyor diyebiliriz. en son kamil bey'in yedi yıl hapis cezası almasıyla kitap son buluyor . fakat kemal tahir bu kitabı üçlü serisiyle yazdı. ikinci kitabında kamil bey' in hayatından tekrar devam ediyor.
yaşadığımız o zorlu dönemlerden bahseden güzel bir kitap esir şehrin insanları .
öğretmen karakterleri çıkartmamızı istedi o yüzden okudum bir dönemi güzel anlatmış ama dili ağır geldi bana çok fazla detay var karakterler zamanla kafa karıştırıyor bir taraftan okuyup bir taraftan liste çıkarttım resmen
30-03-2022 15:48
hangi dönemi anlatıyor açıklayabilecek var mı
03-07-2022 22:40
okurken dönemi yaşatıyor o kadar harika bir anlatımı var
06-11-2022 22:44
kısa özet de ekler misiniz iki özetinizde çok uzun
05-02-2023 18:06
bana kamil beyin özellikleri lazım
04-05-2023 19:48
romanın yazarına helal olsun efsane bir roman olmuş bunun filmini yada dizisini yapsınlar
01-08-2023 16:10
özet kısa olabilirdi iki tane yazmışsınız ikiside uzun özetler
31-10-2023 20:26
banada kamil bey'in özellikleri lazım onu kimse yazmamış
05-02-2024 19:18
okurken hem hüzünlendim hem de utandım bir taraf vatanı için kendini feda ederken diğerleri keyfi için başka yerlerini feda etmiş