Martin Eden

Martin Eden - Jack London

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (7.6)	Editör (9.5)
Kitapevi (8)	Sosyal Medya (9.1)

Martin Eden Özet

Jack London tarafından 1909 yılında kaleme alınmış olan roman yarı otobiyografik bir romandır. Jack London bu kitabında kaba saba ve eğitimsiz Martin Eden adlı gencin kendinden üst mertebede bir kadına aşık olması ve ona ulaşabilmek adına göstermiş olduğu çabaları anlatıyor.

Martin Eden kendini bildiği günden beri denizcilikle uğraşmıştır. Gücü kuvveti yerindedir. İlkokul zamanından beri eğitim almamış olmasına rağmen eksikliğini hiç hissetmemiştir. Ta ki Ruth ile karşılaştığı güne kadar. Martin Eden, Arthur adlı genci bir kavganın ortasından kurtarmış onun için kendini tehlikeye atmıştır. Arthur, Martin'in yaptığı şeyden ve karakterinden çok etkilenmiş ve onu ailesi ile tanıştırmak için yemeğe davet etmiştir. Martin eve adım attığı ilk andan itibaren kendini hiçbir zaman ait olamadığı bir dünyada bulmuştur. Bu fikre duyduğu inanç Ruth adında kibar ve güzel bir genç kızla karşılaşınca iyice içine işlemiştir. Ruth'un gözlerindeki masumiyet onu büyülemiş ve kıza adeta tutulmuştur. Ruth da her ne kadar bundan rahatsız olsada karşısındaki bu güçlü kuvvetli, uzun boylu ve yakışıklı gençten hoşlanmıştır. Bulunduğu ortam ve kişiler Martin'in kendisinden ve kişiliğinden daha önce hiç duymadığı bir rahatsızlık duymasına neden olmuştur. Karşındaki zarif kıyafetler içinde süzülen kişileri gördükçe kendi giyiminden utanmıştır. Ama onu daha da mutsuz eden şey Ruth'un ulaşılmazlığı olmuştur. Büyük bir umutsuzluk ve her yerini saran bir aşkla ablasının evindeki kiralık odasına dönmüştür. İstemsizce bir yatak ve dolabın zar zor sığdığı odasını ve Ruth'un kocaman evini karşılaştırır. Değişmesi gerektiğini fark eder, daha çok okuması ve öğrenmesi lazımdır. Yürüyüşü ve konuşma tarzını mutlaka değiştirmeli, daha kibar birisi olmalıdır. Ruth'u görmeden geçirdiği bir hafta boyunca başka kızlarla konuşmaz ve geceleri onun penceresinin önünde dikilir. Onu görmeyi deli gibi istese de bunu nasıl yapacağını bir türlü bilemez. En sonunda onu ziyaret etmiş ve değişmek istediğini, bunun için yardıma ihtiyacı olduğunu söylemiştir. Ruth ona yardımcı olmayı kabul etmiş ve öncelikle konuşma tarzını değiştirmesini ardından da yarım kalan eğitimini tamamlaması gerektiğini söylemiştir. Martin kısa sürede konuşmasını düzeltmiştir. Daha sonrasında liseye kayıt olabilmek için sınava girmiştir. Ne yazık ki dil bilgisi dışındaki tüm derslerden kalmış ve sonrasında öğrenmek için bir öğretmene ihtiyaç duymadığını tek başına da öğrenebileceğini fark etmiştir. Okumak yetersiz gelmeye başladığında kendisi yaşadığı maceraları kaleme almaya kadar vermiştir. O sırada parası bittiği için yeniden gemi işine dönmek zorunda kalmıştır. Gemide geçirdiği 8 ay boyunca eline geçen her kitabı okumuş kendini geliştirmek için çabalamıştır. Geri döndüğünde yazma işine devam etmiştir. Yazmış olduğu hikayeleri editörlere göndermeye başlamıştır. Ama bütün hepsi reddedilmiş, geri gönderilmiştir. Yine de umutsuzluğa kapılmadan yazmaya ve editörlere göndermeye devam etmiştir. Uykusunu olabildiğince azaltıp, bütün zamanını yazmaya ve Ruth'a ayırmıştır. Bu sırada Ruth'un annesi ve babası kızlarının içindeki kadının uyanmaya başlamasına sevinmiştir, ama bir yandan da Martin'e aşık olmasından endişe duymaktadırlar. Ama kız Martin'e asla aşık olmayacağı konusunda onlara güvence vermiştir. Bu sırada parası biten ve yazılarından olumlu dönüş alamayan Martin mecburen iş aramaya başlamıştır. Joe isimli birisiyle tanışmış ve onunla beraber giderek çamaşırcılık yapmaya başlamıştır. Ama ne okumaya ne de yazmaya vakit bulabilmiştir. Hatta öyle ki düşünmeye bile vakti yoktur. Bu yoğun tempo yüzünden edindiği bütün birikimleri kaybetmeye başlaması üzerine istifa ederek yaşadığı şehre dönmüştür. Ruth'da bu sırada üniversiten mezun olmuş ve evine dönmüştür. Mezun olduğu için çalışması gerekmez. Böylece yazmayı bırakan Martin ile sık sık görüşmeye başlamışlardır. Sonunda birbirlerine aşık olduklarını fark ederek nişanlanmışlardır. Ruth'un ailesi bunu onaylamasa da gelip geçici bir şey olduğunu, sonunda kızlarının gözlerinin açılacağını düşünerek itiraz etmemişlerdir. Yine de bu nişanı gizli tutmaya karar vermişlerdir. Ruth'un gözlerinin açılması için sürekli olarak soylu, kibar ve Ruth'a yakışacağını düşündükleri erkekleri eve davet etmişlerdir. Bu sırada Martin ablasının yanından taşınarak kendisine oda kiralamış ve yazmaya devam etmeye başlamıştır. Ne yazık ki yazdıklarını yine satamaz. Ruth bu durumdan rahatsız olsa da onun da diğer ünlü yazarlar gibi günün birinde zengin olacağını düşünerek kendini rahatlatmıştır. Martin parası tükendiği için takım elbisesini ve bisikletini sık sık rehineciye vermiştir. Takım elbisesi olmadığı için Ruth'u çok az görmeye başlamıştır. Günün birinde Ruth'un evinde tanıştığı Russ Brissenden ile anlaşmaya başlamıştır. Onun dışında kimlerle tanışırsa tanışsın ona sığ gelmeye başlamıştır. Üniversite eğitimi almalarına rağmen onların cahil kişiler olduğuna inanmaktadır. Çevresindeki herkes onu işe yaramaz birisi olarak görmüştür. Ruth bile onun hayallerini hedeflerini bilmesine rağmen onu düzenli bir iş bulması konusunda sıkıştırır. Dergilerden elde ettiği birkaç lirayla zar zor karnını doyurmuştur. O sırada yaptığı hararetli bir konuşma gazetelere yansımış ve konuşması yüzünden herkes ondan nefret etmeye başlamıştır. Ablasının ve kız kardeşinin kocaları ailelerinin ismini kirlettiğini söyleyerek onu dışlamışlardır. Yaşadığı mahallede de aynı tepkileri almıştır. Ama onu en çok üzen Ruth'un onu terk etmesi olmuştur.

Russ Brissenden tarafından yazılmış olan bir şiiri dergilere göndermiştir. Olumlu dönüş aldığında arkadaşından izin almak için yanına girmiştir. Fakat arkadaşının intihar ettiğini öğrenmiştir. Daha sonrasında şiiri yayınlatmış ama şiir ağır eleştirilere maruz kalınca bundan pişman olmuştur. Arkadaşının ölümü ve Ruth'un onu terk etmesi içinde derin bir boşluk oluşmasına neden olmuştur. Hatta öyle ki "güneşin utancı" adlı eserinin basılması dahi onu sevindirmemiştir. Kitabı hiç beklemediği kadar büyük bir ilgiyle karşılanmış, herkes tarafından çok sevilmiştir. Ama elde ettiği bu başarı onu hiçbir şekilde onu mutlu edememiştir. Para biriktirip Güney denizlerinde yaşamayı aklına koymuştur. O sırada eski çetesinin toplandığını duyunca onların yanına gitmiştir. Ama hiçbir şekilde kendisini oraya da ait hissedememiştir. Eskiden beri ona aşık olan Lizzie'yle karşılaşmıştır. Lizzie hala ona aşıktır ama Martin ona karşı hiç bir şey hissetmemektedir. Yine de kıza yardım etmek istemiştir ve onu akşam okuluna yazdırmıştır. Martin'in en büyük isteği ev sahibi Maria'yı, ona inanmış olan tek kişiyi gururlandırmaktır. O yüzden basılan kitabını ilk ona hediye etmiştir. Bu sırada bütün yayınevleri peşine düşmüş, diğer öykülerini satın almak için sıraya girmişlerdir. Zamanında beğenilmeyerek geri çevrilen bütün eserlerinin şimdi bir şaheser muamelesi görmesi onu şaşırtmıştır.

Eskiden onu dışlayan, ezen herkes onunla dost olmak için çabalamaya başlamıştır. Enişteleriyle dahi arası düzelmiştir. Ruth' ların evinde tartıştığı yargıç dahi onunla görüşmeyi istemiştir. Ruth bile onu sevdiğini söyleyerek geri dönmüştür. Martin ise bunların nedenini anlayamamıştır. Onları yazarken de aynı kişi olduğunu, değişmediğini düşünüp durur. İnsanların ona karşı tavırlarının değişmesinin nedenini bir türlü kavrayamaz. Bu sırada önceden reddedilen bütün eserleri tanınmış yayınevleri tarafından basılmak istenmiştir. Ama bu onu hiçbir şekilde mutlu edemez. Çevresindeki kişilerin sevgisi hatta Ruth'un geri dönmesi bile ona mutluluk vermez. Sonunda hayal ettiği gibi güney denizlerine gitmek için gemiyle yolculuk yapmaya karar vermiştir. Gitmeden önce ev sahibi Maria'ya bir çiftlik ve çocuklarına ayakkabı satın almıştır. Ardından ablasına daha büyük dükkan satın alabilmeleri için para vermiş ve eski arkadaşı Joe'ye çamaşırhane satın almıştır. Ardından bir gemiye binerek uzaklaşmıştır şehirden. Gecenin bir yarısında da geminin güvertesinden atlayarak intihar etmiştir.

Martin Eden beni gerçekten derinden etkileyen bir kitap olmuştu. Kitap sıradan bir aşk romanından çok daha öte, insanın içine işleyen bir kitaptı. Kitapta ara ara sıkıldığım yerler olsa da genel olarak okuması kolay ve zevkli bir kitaptı. Eğer okumak konusunda tereddüttünüz varsa hiç düşünmeden okumanızı tavsiye ederim.

Yazan: Zerda Nur Zeybek

Martin Eden Konusu

Martin Eden modern bir Külkedisi masalıdır. Oligarşiyi hedef tahtasına oturtarak Jack London şu soruyu sorar: ‘’Bir Külkedisi Prenses olabilir mi? Yoksa Prenses olmak için soylu bir aileye mi sahip olmalıdır?’’

Sınıflar arası farkların insanları adeta kıydığı bir dönemde bir alt sınıf gemici olan Martin bir tesadüf eseri tanıştığı Ruth’a vurulur. Ruth’un Martin’in hayallerin ötesinde ki yaşantısı Tanrı’nın karşısında bir insanın ki kadar acizcedir. Martin Ruth’u etkilemek ve ailesinin onayını almak için bir dizi arayışa girecektir. Ruth için girdiği bu yol onu bir çıkmaza sokarken geriye dönebilecek bütün limanları da çoktan yakmış olacaktır. Artık Martin Ruth için çıktığı bu yolda limansız bir gemidir, fırtınalar koparken bu denizde…

Martin Ruth aşkının insan ötesine taşımasını; kiraz yerken dudağında kalmasına dahi şaşıracak düzeyde bir cennet hayalinin peşine düşer. En büyük rehberi de Ruth’un kendisidir. Bütün yaşamını kütüphanede Ruth’un tavsiyeleriyle görgü, ilim ve fen kitaplarıyla geçirir. Ruth’un taşlamış kalbini yumuşatabileceği düşüncesi, ilk başlarda bu alt sınıf delikanlıya ailesinin göz yummasını sağlar. Ne de olsa Martin Ruth’un dengi olamaz.

Martin sosyalist toplantılara katılır. Sonrasında evrim hakkında okumaya başlar. Spencer’ın kitaplarıyla güçlünün zayıfı ezdiği değerleri öğrenir. Evrim’in zamanın bütün değerleri sarsarak güçlü çıkışları ve dogmatizm gibi büyük akımları sonrasında ki zıt görüşlerle birlikte öğrenir. Bilgisi o kadar artar ki Ruth’un ailesinde ki insanların konuşmaları ona boş gelmektedir. Eğitim süresi hızlıca ilerlerken büyük bir sorun vardır. Geçinmek!

Martin Ruth’u kazanmak ve ailesinin rızasını almak için yazarlığı yapabileceğine inanır. Hem de başlangıçta ki düşüncelerine göre gemiyle açılmasından daha fazla kazanabilecektir. Martin yazıları dergilere gönderir. Dergiler hemen kabul etmez. Eniştesinin Martin’le anlaşmazlığı yüzünden birkaç ağır red mektubu da almaya başlar. Sistemden başka eniştesi de Martin’in karşısında durmaya başlar. Ruth da Martin’e duygular beslemeye başlar ve nişanlanırlar. Lakin Martin’in bir işe girmesi yönünde baskı yaparlar.

Martin bunlar karşısında yılmadan yoluna devam eder. Çünkü kendisine inanır ve Ruth’a aşıktır. Parası biter, tefeci mallarına el koyar. Çamaşırhane’de çalışırken Joe ile tanışır. Joe bütün vahşiliği ile yaşama tutunmaya çalışmaktadır. Hiç düşünmeden çok çalışmaktadır. Fakat Martin’den farksızdır. Yazarın ismini kapattığınızda Jack London kitaplarında karşılaştığınız yan iki önemli karakterden biridir, Joe. Okuru kitabın sonunda bir süprizle beklemektedir. Hiç düşünmeden başkaları için çalışmanın yorumudur Jack London’a göre Joe.

Bir diğer karakterde Papaz karakteridir. Kiliseden atılmıştır. Yazar ve şairdir. Martin’in bilinçaltı gibidir. Korkuları ve umutsuzluğunun yanı sıra Martin’i ünlü olmasını sağlayacak bir trajediye imza atar. Evinde intihar eder.

Martin bu andan itibaren bir yükselişe geçer. Martin gün geçtikçe zenginleşir. Yazıları yayımlanır. Ruth’un ailesi Martin’i kabul eder. Bir gün Martin Ruth’la kavga eder. Nişanı atarlar. Ruth Martin’i sevdiğini söylese de Martin saplantılı düşüncelerle sürekli para ve ün noktasında kendisine yaklaşıldığını düşünmektedir. Bu saplantılı düşünceler kavgalı günlerinin geçtiği limanda ki arkadaşlarının yanına Martin’i sürükler ama Martin buraya da yabancıdır. Sonsuzluk onu denize çağırmaktadır. Martin için ne aşk ne de varılacak bir yer artık yoktur. Son yolculuğuna çıkmak üzere gemiye biner.

Jack London’un Martin Eden benim dediği bu başyapıt pek çok konuda doygun bir eser. Yazarlık, aşk ve sınıf farklarıyla dönemsel düşünce akımlarını başarıyla aktarmaktadır. Martin’in Ruth’a olan aşkı kendi içinde yaratması ve Ruth’tan izole etmesi başarıyla aktarılmıştır. Tereddüt etmeden yelkenler fora diyebileceğiniz bir fırtına için çok gecikmeyin.

Martin Eden Soruları ve Cevapları

Martin Eden Yorumları