II.Abdülhamid döneminde Kuzguncukta yaşayan bir genç kızın gösterişli başlayıp, sıkıntılarla devam eden aşk hayatını ve onu tanıyan insanların onunla ilgili mektuplaşmalarını konu alan, evlilik ve aşk ilişkilerini anlatan bir roman.
Kitap Özeti ve Değerlendirme
Cemal Bey’in yeğeni olan Neriman, evlilik çağına geldiğinde ailenin uygun gördüğü Refik Cemal ile evlendirilir. Neriman, teyzesinin yanında yaşayan, evin kızlarıyla büyümüş, muhafazakâr bir genç kızdır. Ailenin üç kızı var; bunlardan en gözdesi Handan’dır. Handan insan ilişkileri güçlü ve çevresi tarafından sevilen bir kızdır. Neriman ve Handan arasındaki ilişki diğerlerine göre daha farklıdır. Handan, küçüklüğünden beri Neriman’a ablalık etmiş, onu büyütmüş, ona kol kanat germiştir. Neriman da bu sebepten Handan’ı canından öte sever ve onun için her şeyi yapmayı göze alabilir.
Refik Cemal ve Neriman evlendikten sonra annesi sıranın Handan’a geldiğini sürekli olarak ısrarla dile getirir. Fakat Handan okumayı ve kendini geliştirmeyi seven, idealleri olan bir kızdır. Bu sebepten Nazım tarafından yoğun bir çalıştırılma sürecine sokulur. Nazım o dönemin sosyalist gençlerinden birisidir. Handan’ı kendine yakın görmesinden ötürü gönüllü olarak ona bildiklerini öğretmek ister. Bu süre içerisinde Handan Nazım’a aşık olur. Bir zaman sonra Nazım Handan’ın fikirlerini kendine yakın gördüğünden onunla evlenmek istediğini, fakat bu evliliğin bir aşk evliliği değil idealler uğruna yapılacak bir evlilik olacağını söyler. Bunun üzerine Handan bu teklifi kabul etmez ve kendinden yaşça büyük Hüsnü Paşa ile evlenir. Nazım bu haberi aldıktan sonra Handan’a bir mektup bırakır ve intihar eder.
Hüsnü Paşa ile yurt dışına yerleşen Handan, Nazım’ın ölümünden hep kendini suçlu hisseder ve bunun sancıları evlilik hayatını etkiler. Hüsnü Paşa da Handan’ı sürekli başka kadınlarla aldatır. Evlilik hayatlarındaki bu problemlerden dolayı Hüsnü Paşa üç aylığına diye Handan’ı bırakıp gider. Bu üç ay içerisinde Hüsnü Paşa’nın dönmesini bekleyen Handan derin bir üzüntü içerisindedir. Çünkü her ne kadar sorunları da olsa Hüsnü Paşa’ya bağlanmıştır ve kendini yalnız ve yoksun hisseder. Bu süreçte Handan, Neriman ve Refik Cemal ile yaşamaya başlar. Hüsnü Paşa’dan gelen bir mektup ile Handan ağır bir hastalık geçirir ve hafızasını kaybeder. Tedavi için İtalya’ya götürülmesi gerektiğinden Refik Cemal Neriman’ı ve çocuklarını bırakıp, hasta bakıcı ve Handan’ı alıp gider. Refik Cemal Handan’a tıpkı bir bebek gibi bakar ve yakından ilgilenir. Hafızasını kaybettiğinden dolayı Handan bu ilgisi karşısında zamanla Refik Cemal’e aşık olur. Refik Cemal de ona derin ve kuvvetli bir bağ ile bağlanır ve aşık olur. Fakat Neriman ile evli olması ona büyük bir vicdan azabı yaşatır.
Tedavisi sonuçlanan ve hafızası yerine gelen Handan, Refik Cemal’in o çok sevdiği Neriman’ın kocası olduğunu da hatırlar ve ona aşık olduğu için üzüntüsünden, utancından, kahrından dayanamaz ve ölür.
Handan romanı mektuplaşma şeklinde yazılmış ve bilinç akışı tekniği kullanılmıştır. Mektup şeklinde yazılmış olması başlarda okurken sıkıcı gelse de, olay kurgusu heyecanlı olmaya başladıkça sıkıcılığını meraka bıraktı. Aslında konusu okurken o kadar tanıdıkmış gibi geldi ki ama sonunu merak ettiğimden hep bir devam etme isteği içerisindeydim. Roman kahramanı olan Handan baz alınarak, onun fikirlerini, düşüncelerini ve tavırlarını diğer karakterlerin mektuplarından okuyoruz. Romanın dili akıcı değil ağır, Halide Edib okumaya başlamak isteyenler için uygun bir kitap olmayacaktır. O dönemin kadın-erkek ilişkilerinin etkili bir şekilde kaleme alındığı bir eser olmuş. Okurken hayatın içinden bir o kadar da uçlarda bir aşk hikayesi okudum diyebilirim. Handan, sosyal yönleri ağır basan, ruh çözümlemelerinin en iyi şekilde yapıldığı psikolojik bir roman türü de sayılabilir. Duygusal ve bir o kadar da edebi bir aşk romanı okumak isterseniz mutlaka Handan’ı okuyun derim.
Yazan: Seda Gökçe KAYA
Handan Soruları ve Cevapları
Handan kimin eseri?
Halide Edib Adıvar
Handan türü nedir?
Yerli Romanlar
Handan kaç sayfa?
224
Handan Yorumları
çok güzel bir kitaptı aksine halide edibin en güzel kitaplarından üstelik kendi aşk hayatından izler taşıyor
07-02-2018 20:14
etkileyici bir hikayeydi sevdim
07-02-2018 20:48
yine cok guzel bir halide edib romaniydi yazildigi donemi dusununce dili agirdi belki ama hikaye etkileyiciydi