Türk edebiyatının usta yazarlarından bir tanesi olan Reşat Nuri Güntekin’in bir dönemin Türkiye’sinde birçok değeri ele aldığı romanı olan Eski Hastalık Züleyha adında bir kızın hikayesini anlatıyor.
Eski Hastalık kitabı Züleyha ile başka bir erkeğin trafik kazası ile başlıyor. Birlikte eğlenir iken eğlencenin verdiği rahatlık ile birlikte yola koyulan bu yeni tanışan iki kişinin gecesi yaşanan bir trafik kazası ile son bulur. Züleyha hastaneye yatırılır. Medya bu kazayı göz ardı etmez ve haberlere kaçamak yapan iki kişinin hazin sonu olarak yansır.
Züleyha hastanede iken İstanbul’daki tek sığınağı olan dayısı çıkan haberlere dayanamaz ve utancından İzmir’e geri döner. Hastanede bir başına kalan Züleyha’nın imdadına boşanmanın arifesinde olduğu kocası Yusuf yetişir. Yusuf Züleyha’yı hastaneden alır ve gemi ile memleketine götürmeye karar verir.
Yusuf’un ayarladığı gemi aslında bir yük gemisidir fakat Yusuf Züleyha’nın rahat etmesi için toplam üç kamara kiralamıştır. Gemide onlara kaptan ve tayfalar dışında bir doktor ve bir de bakıcı eşlik edecektir. Gemi yolculuğunun başlaması ile de gemide bulunanların geçmiş anıları da bir bir ortaya çıkar.
Gemide yer alan tayfalar hayatın acı oyunları ile yüzleşmiş kişilerdir. Her birinin farklı bir hikayesi vardır. Züleyha ve Yusuf’a eşlik eden doktorun ise acısı çok büyüktür. Yıllardır hiçbir masraftan kaçınmadığı, yurt dışlarında okuttuğu oğlunu kaybetmiş ve bunun derin bunalımını yaşamaktadır. Yolculuk sırasında da daha fazla rahatsızlanmıştır. Hastalığı iyice ciddileşince İzmir’de mola vermek zorunda kalmışlar fakat bu mola doktoru kurtarmaya yetmemiştir.
Züleyha’nın hikayesi ise aslında Eski Hastalık romanının hikayesinin temelini oluşturur.
Züleyha Ali Osman Bey’in kızıdır. Babasının verdiği imkanlar sayesinde batı dünyasının etkisi ile büyümüştür. Eğitimini ve yaşamını İstanbul’da sürdürmüş ve batı işgalindeki İstanbul’un batı etkisine fazlası ile maruz kalmıştır. İşgalin sona ermesi ile babası memleketine geri dönmüştür. Kızını da yanında istemektedir ve Züleyha da biraz mecburiyetten çok sevdiği İstanbul’u bırakıp memleketine dönmüştür.
Züleyha burada Yusuf ile tanışır. Yusuf Ali Osman Bey’in emrindeki askerlerden bir tanesidir ve savaş boyunca birlikte mücadele vermişlerdir. Bu yüzden hem Ali Osman Bey’in Yusuf’a karşı hem de Yusuf’un Osman Ali Bey’e karşı saygı ve sevgisi çok fazladır. Yusuf aynı zamanda herkes tarafından sevilen tam bir Anadolu çocuğudur. Gelenek ve göreneklerine bağlı, memleketinin değerlerinde yetişmiştir. Züleyha da bu yakışıklı beyefendi kişiliğe ilgi duymaya başlar. İkilinin yakınlaşması sonrası dedikoduya izin vermemek için evlilik kararı alınır.
Fakat evlilik beraberinde çatışmalar da getirir. Birinden çok farklı iki kişinin bir araya gelmesi nedeni ile bir süre sonra sorunlar ve tartışmalar başlar. Züleyha’nın batıya yönelen davranışları Yusuf’un değerleri ile çakışmaya başlar. Zamanla bunların şiddetlenmesi üzerine ikili boşanmaya karar verir. Fakat mahkeme ikiliye 1 yıllık bir süre verir. Boşanma onaylanır fakat resmi karar bir yıl sonra ellerine geçecektir ve bu süre içinde fikirleri değişir ise boşanma iptal olacaktır.
Boşanma sonrası Züleyha babasının da vefat etmesi ile birlikte memleketinde kalmak istemez ve tekrardan İstanbul’a dayısının yanına gelir. Batı yaşam tarzına yeniden başlar ve İstanbul hayatı bir trafik kazası ile bir anlamda son bulur.
Gemi yolculuğu boyunca Züleyha ile Yusuf yeniden yakınlaşır. Züleyha, yaşananlara rağmen kendisi ile ilgilenen ve rahatlığı için her şeyi yapan Yusuf’dan yeniden etkilenir. Gemi yolcuğunu tamamlanıp memlekete vardıklarında Züleyha yeni bir hayata başlar. Fakat mahkemenin verdiği bir yıllık süre dolmuştur ve boşanma belgeleri ellerine ulaşmıştır. Bu Züleyha için de şok etkisi yaratır. Bu şekilde burada kalamayacağını ve tekrardan İstanbul’a dönmek istediğini belirtir. Son umut olarak da Yusuf’a neden kendisine bu kadar iyi davrandığını sorar. Aldığı cevap sonrası tamamen yıkılır ve onu artık memleketinde tutacak bir şey kalmaz.
Yusuf’un Ali Osman Bey’e olan saygısı çok büyüktür ve kazayı duyduktan sonra sırf Ali Osman Bey’e olan saygısından dolayı Züleyha ile ilgilenir. Asıl amacı Ali Osman Bey’in adının lekelenmemesidir.
Eski Hastalık kitabında batı değerleri ile Türk değerlerinin çakışmasını net bir şekilde görebiliyoruz. Yusuf’un sevgi ve saygı konusundaki tutumu ise takdir edilecek nitelikte.
Yazan: Kitap Kurdu
Eski Hastalık Soruları ve Cevapları
Eski Hastalık kimin eseri?
Reşat Nuri Güntekin
Eski Hastalık türü nedir?
Yerli Romanlar
Eski Hastalık kaç sayfa?
246
Eski Hastalık Yorumları
türk aile yapısına hem ters hem de doğru orantılı ikisini mükemmel harmanlamış hiç bir erkek o durumda kadını kabul etmez ama emanetin de önemini iyi ele almış güzel bir romandı
04-09-2017 18:48
konusunu hiç beğenmedim sıkıcı bir şekilde ilerliyor zor okudum
07-12-2018 17:51
züleyha karakteri bu kitapta mı geçiyor hoca öyle bir soru soracakmış reşat nuri güntekinin hangi kitabında geçiyor diye
26-01-2020 22:41
özet için teşekkür ederim yine sayenizde ödevimi yaptım