Yezidin Kızı

Yezidin Kızı - Refik Halid Karay

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5)	Editör (6)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Yezidin Kızı Özet

Birinci Kısım (DENİZDE)

I (Kürtçe Konuşan Arjantinli Kız)

Tek başına gemi seyahatine çıkan Hikmet Ali, güvertede yürüyüş yaparken beyazlar giyinmiş, uzun boylu genç bir kadınla karşılaşır. Bu güzel kadını seyretme arzusuyla dolup taşarken yanına uzun sakallı bir adamın geldiğini ve ona bir gazete verdiğini görür. Gazetenin isminden İspanyolca olduğuna kanaat getirse de kadının Kürtçe konuştuğunu duyar ve şaşkınlığına engel olamaz. Vapur komiserine gider ve bu güzel kadın hakkında bir şeyler öğrenmek ister. İsminin Zeli Della Yezdi olduğunu, Arjantin’de doğduğunu ve Suriye hakkında sağlam bilgisi olan bir yolcu aradığını öğrenir. Hikmet Ali komiserden kendisini takdim etmesini rica eder ve komiser kabul eder. İspanyol kızı Zeli Della Yezdi henüz takdim edilmeden Hikmet Ali’nin ismini söyler. Hikmet Ali hayret eder. Sohbet etmeye başlarlar ancak Zeli, Türkiye ve Suriye hakkında Hikmet Ali’den daha bilgili çıkar.

II (Doğan Güneşe Rüku Ediyor)

Hikmet Ali, Zeli’nin bir casus olduğundan şüphelenir ve bu yolculuğun bir keyif değil vazife olduğunu düşünür. Kafasındaki soru işaretleriyle zor bir gece geçirir. Güneş doğduğundaysa İspanyol kızı Zeli’yi üstünde kimonosuyla güneşe karşı dizlerini büküp üç kere eğildiğini görür ve gözlerine inanamaz.

III (Güvertede Laso Kullanıyor)

Zeli’nin düşman bir teşekkül namına seyahat ettiğinden şüphe duymayan Hikmet Ali, Zeli’nin izini bırakmamaya karar verir. Fakat Zeli’nin güzelliğine olan hayranlığı gün geçtikçe daha da artıyordur. Hikmet Ali Zeli’nin Arjantinli olduğuna inanmadığını belli eder. Ancak Zeli anlattıklarıyla Hikmet Ali’yi buna ikna eder.

IV (Çölün Ortasında Randevu Veriyor)

Gemi İskenderiye’ye yanaştığında Zeli’yi gözetleyen Hikmet Ali, karaya çıkanlar arasında onu göremeyince inmekten vazgeçer. Zeli 1933’ün sonuncu cumartesi günü çölün tayin edeceği bir noktasında buluşacaklarını söyler. Zamanı geldiğinde kendisinden haber alacağını da ekler.

V (Tüdmür’de Bekleyenin İsmi)

Hikmet Ali köyünde Zeli’den bir haber bekler. Umudunu kesmek üzereyken bir araba gelir. Siyah sakallı adam “Zeliha sizi Tüdmür’de bekliyor!” der.

İkinci Kısım (ÇÖLDE)

I (Seraplar Arkasındaki Zeliha’ya Doğru)

Hikmet Ali, Şeyh Şemun eşliğinde Palmir yolunda Zeli’ye doğru gider. Sormak istediği çok soru vardır ancak cevap bulamayacağını düşündüğünden sessizliğini korur. Nihayet otele vardıklarında Zeliha onları bekliyordur.

II (Yılbaşı Gecesi Bir Metampsikoz Bahsi)

Zeli Yezidi olduğunu, hatta bu cemaate adını veren Yezidin kızı olduğunu Hikmet Ali’ye söyler. İsminin Züleyha olduğunu, Zeluh olarak kısaltıldığını ve İspanyollaştırılarak Zeli denildiğini anlatır. Kendi cemaatini kurtarmaya memur olduğunu da ekler.

III (Gökte Oturanın Dünya Üzerindeki Sülalesi)

Zeliha hikayesine devam eder ve Hikmet Ali’ye Yezidiliği anlatır. Zeliha’ya olan hayranlığı gittikçe alevlenen Hikmet Ali 1934 senesine Zeliha’yı seyrederek girer.

IV (Cehennemi Söndüren Gözyaşı)

Zeli, milletini kurtarmak, korumak, onu daha medeni yaşatmak için Şeyh Şemun’la hazırladığı projeyi Hikmet Ali’ye anlatmaya başlar. Halkını bir yere toplamak ve onlara modern, emniyetli bir yurt kurmak için Sincar’dakilerden başlayacağını söyler. Yurt olarak Arjantin, Irak ve Suriye’yi uygun görmediğini söyler. Ancak Zeli’ye göre Türkiye bu iş için uygundur.

V (Çöl Zebanilerinin Meclisinde)

Hikmet Ali, Zeli ve Şeyh Şemun Sincar’a gideceklerdir. Zeli, yoldaki zorlukları anlatsa da Hikmet Ali önemsemez. Zeli’yle yan yana, diz dize olmak ona yetiyordur.

VI (Fırat’ın Öte Yüzü)

Hikmet Ali Zeli’nin, Şeyh Şemun şoförün yanında, Fırat’a doğru uzun yolculuk başlamıştır. Şeyh Şemun ve şoför yolu ayırt etmekle meşgulken Hikmet Ali ve Zeli, kadın, erkek ve renk üzerine bir sohbet ederler.

VII (Sahrada Baş Başa Kalan Bir Çift)

Otomobilin yolda kalması üzerine şoför ve Şeyh Şemun yardım aramak için uzaklaşırlar. Hikmet Ali ve Zeli baş başa kalırlar. Hikmet Ali çok mutludur ama aynı zamanda mutsuzdur da. Zeli’den ayrıldığında çok acı çekmekten korkar. Şeyh Şemun yardım getirmiştir. Yola devam ederler. Zeliha “Bizimkiler!” diyerek Sincar’a geldiklerini belli eder.

Üçüncü Kısım (DAĞDA)

I (Sincar Hisarı’nın Misafiri)

Önünde durdukları heybetli binada Zeliha’yı bir hizmetçi kız karşılar ve odalarına yerleştirilirler. Zeliha, Hikmet Ali’yi bir at gezintisine davet eden bir not gönderir. Birlikte ata binerler.

II (Bir At Gezintisinde)

Birlikte at gezintisine çıkan Hikmet Ali ve Zeli daha samimi konular konuşmaya başlarlar. Zeli, Hikmet Ali’nin “Bugüne kadar birini sevdiniz mi?” sorusunu cevaplar.

III (Mukaddes Emanetler Önünde)

Zeliha adamlarına bazı talimatlar verir ve Hikmet Ali’ye, mukaddes emanetleri göstereceğini söyler. Bu sırada Zeli ve Hikmet Ali yakınlaşırlar.

IV (Hakikate Daha Çok Benzeyen Hayal)

Bir öğle yemeğinden sonra Şeyh Şemun, Hikmet Ali’nin odasına gelir. Zeli’nin anlattığı her şeyin, yurt kurmak, Yezidin kızı, metampsikoz, Emir Ali, Zeliha’nın kurmaca olduğunu, Zeli’nin deli olduğunu söyler. Hikmet Ali duyduklarına inanamaz. Şeyh Şemun, Senyor Alfonso olduğunu ve aslında Zeli’nin kocası olduğunu söyler.

V (Şeytana Yaranmaya Çalışanlar Arasında)

Hikmet Ali artık Yezidiler ve adetleri hakkında çok bilgili hale gelmiştir. Şeyh Şemun’a karşı ilk günden beri olan uzaklığı, kıskançlığa hatta kine dönüşür. Bunun sebeplerini düşünür.

VI (Batan Güneşin Kızıllığında Duyduğum Sözler)

Hikmet Ali, Zeli’den ayrılamamaktan korksa da ayrılacağını bilir. Zeli’yle konuşmak ister fakat Zeli müsaade etmez.

VII (Cehennemi Alevlendiren Gözyaşı)

Zeliha’yla at gezintileri devam etmektedir. Zeli, ayrılmak istemediğini söyler ve “Beraber gidelim!” diyerek Hikmet Ali’ye yalvarır.

VIII (Şemun’un Görünen Gözleri)

Hikmet Ali ne gözünün önünden, ne de gönlünün içinden gitmeyecek olan Zeli’den ayrılır. Herkesten saklayacağı gizli yarasıyla Hikmet Ali, Sincar’dan ayrılır.

Değerlendirme:

Türk Edebiyatının önemli isimlerinden Refik Halid Karay’ın 1939 yılında ilk baskısı çıkan Yezidin Kızı adlı kitabı yazarla tanıştığım kitap oldu. Öncelikle kelime dağarcığımı fazlasıyla zenginleştirdiğini söyleyebilirim. Bazı kelimelerin hemen sayfanın altında anlamının yazıyor olması çok faydalı oldu. Okuyucuyu zorlayacak bir dili yok ancak zaman zaman anlatım şekli akıcılığın önüne geçebiliyor. Sayfa sayısı çok fazla olmadığı için kitabın dili beni yormadı. Yezidilik hakkında detaylı bilgilere sahip olabileceğiniz ve bu bilgilerin sürükleyici bir kurgunun içine dahil edildiği bir kitap Yezidin Kızı. Beklenmeyen bir sonla okuyucuyu hem şaşırtıyor hem de hüzünlendiriyor. Kitaptaki Hikmet Ali, Şeyh Şemun ve Zeli karakterleri içlerinde kendimizden bir şeyler bulabileceğimiz kişiler. Şeyh Şemun’un fedakarlığı, Zeli’nin kendi içinde kayboluşu ve Hikmet Ali’nin bu maceradan yaralı ayrılışı… Türk Edebiyatı klasiklerini okumak sizi zorluyor ise Yezidin Kızı bir başlangıç kitabı olarak kütüphanenizde yerini alabilir.

Yazan: Ceren Kurban

Yezidin Kızı Konusu

Refik Halit Karay’ın ilk olarak 1939 yılında yayınlanan ve büyük ses getiren romanı olan Yezidin Kızı okurlarına hem romantik bir macera sunuyor hem de sonu ile okurlarını oldukça şaşırtmayı başarıyor.

Yezidin Kızı romanının ana karakteri olan Hikmet Bey mebustur fakat yalnız bir insandır. Kendi başına bir gemi seyahatine çıkar ve seyahati sırasında bir bayan güzelliği ile onu çok etkiler. Bir keresinde kadın ile bir adamın konuşmasına kulak misafiri olur ve kadının Kürtçe konuşması kadına olan ilgisini daha da arttırır. Bayan ile tanışmanın yollarını ararken bayanın kendini onun yanına gelip ona ismi ile hitap eder. Bunun üzerine büyük bir şaşkınlık yaşayan Hikmet Bey kadının kendisini nereden tanıdığını merak etmeye başlar. Kadın da bunu fark etmiştir ve bunun üzerine kendisini tanıtmaya karar verir.

Kadının adı Zeli Yezdi olduğunu söyler. Yezid sorundan gelmektedir ve ailesi yıllar önce Arjantin’e göç etmek zorunda kalmıştır.

Zeli’nin kendisi tanıtmasından sonra iki birlikte zaman geçirmeye başlar fakat Hikmet Bey’in hala Zeli hakkında şüpheleri vardır. Fakat kadının güzelliği ve cazibesi onu çekmeye devam etmektedir. Zeli’nin Türkiye ile Suriye ve Irak sınır bölgeleri hakkında sorular sorması Hikmet Bey’in şüphelerini daha da arttırır. Hikmek Bey Zeli’nin bir ajan olduğunu düşünmeye başlar. Bunun üzerine Zeli bir kez daha kendini açıklama hissi duyar.

Zeli göçten sonra Kürkte öğrenmiş ve Yezid halkından kopmamıştır. Göçebe gibi yaşayan halk için sürekli yaşayabilecekleri bir bölge aramaktadır ve Hikmet Bey ile tanışmasının nedeni de budur. Hikmet Bey mebus kimliğini kullanarak ona yardımcı olabileceğini düşünmektedir.

Hikmet Bey, Zeli’ye ister istemez aşık olur ve onun güzelliğinden kendini alamaz. Gemi yolculu sonrası ikili Zeyid halkının yaşadığı yerleri gezerler. Bu geziler boyunca Zeli planının detaylarını da Hikmet Bey ile paylaşır ve onun ne konularda yardımcı olabileceğini anlamaya çalışır. Onlara Şeyh Şemun adında bir adam da eşlik eder ve Şeyh Şemun ile Zeli arasındaki yakınlık Hikmet Bey’i rahatsız eder.

Hikmet Bey Zeli’ye duyduğu hayranlık ile ona yardım etme arasında kalırken acı gerçek ile de yüzleşmek zorunda kalır. Zeli aslında bir akıl hastasıdır ve söylediği her şey onun hayalinde oluşmaktadır. Şeyh Şemun ise onun kocasıdır ve aşık olduğu kadın için bu oyuna dahil olmuştur.

Yezidin Kızı Soruları ve Cevapları

Yezidin Kızı Yorumları