Yalnız Efe

Yalnız Efe - Ömer Seyfettin

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (6.4)	Editör (9)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya (9.1)

Yalnız Efe Özet

Türk edebiyatımızın önemli isimlerinden biri olan Ömer Seyfettin’in Yalnız Efe adlı öyküsü; iki köylünün birlikte ava çıkarken mola verdikleri yerde, uzun yıllardır tüm köyün dilinde dolanan Yalnız Efe destanını birinin diğerine anlatmasından oluşur.

Eski zamanlarda Kumdereli Yörük Hoca diye bir adam varmış. Bu adam kırmızı yüzlü, bembeyaz sakallı, upuzun boylu, iri yarı bir adammış. Tüm köylüler tarafından sevilir sayılırmış. Karısı dört sene evvel vefat etmiş, hoca da kızı Kezban ile birlikte yaşarmış. Hocaya evlenmesi için çok ısrar ederlermiş fakat o, bu yaştan sonra evlilik değil ahreti düşünmesi gerektiğini söylermiş. Hiç ağzından düşmeyen bir sözü de varmış: “Ah bir genç olsam…” Bunu duyanlar her zaman “Hoca, genç olsan ne yapardın?” diye sorsalar da, hoca hiçbir zaman cevap vermez, sadece gülümser ve uzaklara dalarmış.

Köy halkından birkaç kişi bazen toplanıp Yörük Hoca’nın evine giderlermiş. Kimi zaman yemek yerler, kimi zaman da Yörük Hoca onlara kitap okurmuş. Yine günlerden bir gün yedi veya sekiz kişi toplanıp hocanın evine gelmişler. Yemekler yenmiş, kahveler içilmiş. Sohbet için herkes sedirlere yerleşmiş. Hâl hatır, sohbet muhabbet derken konu Eseoğlu’na gelmiş. Eseoğlu, bulundukları köy de dahil tüm civar köyleri borca bağlayıp ödemeyenleri de acımasızca öldürüyormuş. Bu durum birçok insanın canını sıksa da Eseoğlu’ndan korktukları için kimse müdahale edemiyormuş.

Hoca o akşam ilk defa “Genç olsaydın ne yapardın?” sorusuna cevap vermiş. “Dağa çıkıp Eseoğlu gibilerini öldürürdüm” demiş. “Ama hoca, Eseoğlu’nun bir sürü adamı var, bir değil ki” sözlerine de “Evvela birden başlanır” diye yanıt verip Eseoğlu’nun kendisine borcu olduğunu eklemiş. Normalde insanların Eseoğlu’na borcu olduğu için bunu duyan ahali şaşırmış. Hatta Hoca, ertesi gün gidip borcunu isteyeceğini de belirttiğinde Eseoğlu’nun kendisine borcunu vermeyeceğini, boşuna gitmemesi gerektiğini söylemişler. Fakat Yörük Hoca bu, dinler mi?

Ertesi gün babasını uğurladıktan sonra Kezban’ın içini bir sıkıntıdır kaplamış. Ne yaptıysa sıkıntıdan kurtulamamış. İşlerini bitirince belki geçer umuduyla köy halkından Kambur Hasan’ların evine gitmiş, sütannesi Kambur Hasan’ın karısıymış. Sütannesine babasının Eseoğlu’ndan borcunu almaya gittiğini ve gittiğinden beri de içinde bir sıkıntı olduğunu anlatmış. Herkesin verdiği tepkiyi veren sütannesi, başına bela alacağını söyleyerek endişelenmeye başlamış.

Hava kararmaya başlayınca artık gitmesi gerektiğini, babası gelirse onu merak etmesin diye evde olması gerektiğini söyleyerek çıkmış. Evlerinin kapısına ulaştığı an köpek sesleri eşliğinde ona doğru yaklaşan genç oğlanı görmüş. Bu Nalbant İsmail’in oğlu Recep imiş ve Kezban’a babasının vurulup öldürüldüğünü söylüyormuş. Bunu duyan Kezban karışık duygulara boğulmuş. Yüzünü ellerinin arasına alıp yere çökmüş ve hıçkırıkları kesilene kadar ağlamış. Başında bekleyen Recep, kızı kaldırmaya çalışıp kendi evlerine gitmeleri gerektiğini söylese de Kezban sertçe kalkıp babasının ölüsünü bulmaya gideceğini söylemiş. Recep ne dediyse de kızı ikna edememiş ve Kezban zifiri karanlıkta yola koyulmuş.

Sabaha karşı Eseoğlu’nun evine varmış. Evde çalışan hizmetkarlar kızı birkaç saat bekletip sonunda içeri almışlar. Kezban’a Eseoğlu’ndan izin alınarak, babasının ölüsünün yeri söylenmiş. Gübreliğin ortasına atılan babasının cesedini gören Kezban’ın tüyleri diken diken olmuş. Hızla yanına yaklaşıp korkarak babasının başını iki elinin arasına almış. Tam o sırada Kumdere köyünden gelen, babasını seven sayan birkaç adam cesedi bir sedyeye yükleyip köye geri götürmüşler ve cenazesini yapmışlar.

Babasının ölümünden sonra Kezban’a sahip çıkmak isteyen, evermek isteyen çok insan olmuş. Fakat Kezban hiçbirini kabul etmeyip “Babamın öcünü almadan hiç kimseyle evlenmem” dermiş. Öcünü alacaktı almasına fakat babasını kimin vurduğunu bilmiyormuş. Eseoğlu’nun adamlarından biri olduğuna eminmiş fakat hangisi olduğunu kestiremiyormuş?

Kezban, bir ay boyunca içindeki büyük intikam duygusuyla evde tek başına yaşamış. Tavukları, inekleri kendi beslermiş. Koyunları otlatırmış. Yine bir gün koyunları otlatmak için ormana çıkardığında civar köylerin delisi Mustafa’yı görmüş. Cevizli sucuk verme vaadiyle onu zor da olsa yanına oturtmayı başarmış. Sucuk yemeye dalan Mustafa, sıra sıra ağzındaki baklaları çıkarıyormuş. Sucuk bittiğinde Kezban da babasını öldürenin kim olduğunu öğrenmiş. 'Artık köye dönebilirim' diye düşünmüş.

Köyde bir subay varmış. Eseoğlu’nun ahbabıymış. Kezban her gün bu subayı tutup “Babamı vuranı daha yakalamayacak mısınız?” diye sorarmış. Bir gün sabrı tükenen subay, bir daha aynı soruyu sorarsa bacaklarını ayıracağını söylemiş. Fakat Kezban korkmayıp daha da üstüne gitmiş. “Bugün babamı öldüreni yakalamazsan seni öldürürüm” diye tehdit etmiş. Bunu duyan subay büsbütün sinirlenmiş ve kızın üstüne atlayıp kızı iyice dövmüş. Bu olaydan sonra kız görünmez olmuş.

İlerleyen günlerde başta Eseoğlu olmak üzere bu tip işlerle uğraşanlar tek tek ölü bulunmaya başlanmış. Kezban hiç ortada görünmemesine rağmen herkes, kendilerinin cesaret edemediği bu şeyi Kezban’ın yaptığına eminmiş. Tüm üçkâğıtçıları alt ederken yanına hiçbir zaman yandaş almadığı için de ona Yalnız Efe demişler.

Yazıldığı dönemin sosyal hayatındaki sorunları iyi bir şekilde yansıtan bir öykü olmuş. Ömer Seyfettin klasiği olarak kitap çok net ve akıcı ilerledi. Döneminin ağız özelliklerini de güzel bir şekilde aktarıldığını düşünüyorum. Kesinlikle Ömer Seyfettin’in okunması gereken hikâyelerinden biri.

Yalnız Efe Soruları ve Cevapları

Yalnız Efe Yorumları