Romandaki olaylar İstanbul’un Menekşe semtinde geçmekle beraber balıkçılık yapan insanların hayatını ele alır. Elinde toplu tabanca ile Zeynel kahveye girer. Kabadayı İhsan’ı öldürür. Kahvede buna müdahale eden tek kişi Selim olur. Selim Zeynel’in elinden tabancayı alır. Yüzüne tükürüp gider. Zeynel, elinde tabanca ile kahvedeki insanlara hesap sorar. Yunus yağı çok para getirmesiyle balıkçılar yunus avlamaya başlarlar. Selim, diğerlerinden farklı olarak yunusların avlanmasını istemez. “Denizi küstürmeyelim” diyerek arkadaşlarını vazgeçirmeye çalışır. Balıkçı arkadaşları Selim’in adını “Deniz Küstü Selim” diye çağırmaya başlar. Denize açıldığında ona eşlik eden yunus familyası ortalarda yoktur. Bunun üzerine ruhsal bunalım geçirir. Selim, Kel Dursun’un yunusları avladığını duyunca adamın yakasına yapışır. Dedikodular alıp başını gider. Balıkçı Selim’in yunuslarla dostane bir ilişki kurması türlü türlü dedikodulara dayandırılır. Askerlik döneminde yaralanan Selim, hemşire bir kıza sevdalanmıştır. Ona bir türlü açılamaz. Hem fiziki olarak hem de maddi olarak iyi koca olamayacağını düşünür. Selim, bir kılıç balığının peşindedir. Bu balığı satıp evlenmeyi planlamaktadır. Selim, denize açılır. Kılıç balığını kuyruğundan yakalasa da balık kurtulmayı başarır. Tekrar bu kılıç balığını aramak için denize çıkar. Denizde kılıç balığı yüzünden batma tehlikesiyle karşı karşıya kalır. Kılıç balığının peşini o gün de bırakır. Selim, ev yapmayı hayal etmektedir. İstediği arsa illegal yollarla zengin olmuş Halim Bey adında mafyanın elindedir. Defalarca yanına gitse de bir türlü parayı denkleştiremez. En sonunda tek yol olarak Halim Bey’i öldürmek ister. Kör Mustafa’dan öncelikle bir tabanca alır. Daha sonra Halim Bey’in karşısına geçer. Halim Bey, korkusundan istediğini yapacağını söyler. Bu sefer de Selim arsayı almaktan vazgeçer.
Cinayet işleyen Zeynel kaçacak delik aramaktadır. Hüseyin Huri adında illegal iş çeviren bir adama sığınır. Bu adama işlediği cinayeti anlatır. Buluşmak için sözleştikleri yere Hüseyin Huri, polislerle beraber gelir. Aynı gün Dursun Kemal adında tanıştığı gençle beraber Hüseyin Huri’yle polisleri bağlar. Zeynel, cinayet işlemişken suçu ikiye katlanır. Ardından banka soyar. Üstelik işlemediği suçlar bile Zeynel’in üstüne yıkılmaya başlanmıştır. Zeynel’in haberlerini uzaktan izleyen balıkçı arkadaşları kendilerinden hesap sorar diye ödü kopmaktadır. Zeynel, yardım istemek için Topal Hasan ile karşılaşır. Topal Hasan da Selim’den yardım istemesini söyler. Yanındaki genç arkadaşı Dursun Kemal’i atlatarak Selim’in yanına doğru yol alır. Zeynel, Selim’den korksa da teknesine biner. Selim’den korkan Zeynel kendisini öldürmek istemesinden şüphe duyar. Selim, elleriyle onu öldüreceğini silaha gerek olmadığını söyler. Uzun bir boğuşmadan sonra Zeynel’in cansız bedeni yere düşer. Selim bu cinayetten sonra ruhsal bunalımlar geçirir. Toplumdan kaçmaya çalışır. Sonunda hayalini kurduğu evini yaptırmaya karar verir. Yaptırınca içini döşer. Ama büyüsü bozulmuştur her şeyin. Hayalin verdiği lezzet ile gerçeğin verdiği acı karşısında kendisini teknesine atar. Teknesinde kendisini vurunca arkadaşları yardıma koşar. Onu hastaneye götürürler. Arkadaşları Selim’e destek olarak bir an önce iyileşmesini istemektedir. Selim, hastalıktan kurtulduktan sonra yaşama döner. İyilik yapmaya fakirleri doyurmaya başlar. Dünya küreselleşmeye başlamıştır. İnsanlar doğaya hükmediyor, her yer betonlaşıyordur. Ülkede de terör olayları vardır. Gündem bundan ibaretken yaptığı ev yıkılmaya karar verilir. Halim Bey de balıkçılık işine girmiş. Balıkçı aradığını belirtmiştir. Arkadaşları hep bir ağızdan o adamın yanında çalışalım diye tuttursalar da Selim oralı olmaz. Evini son bir defa gezer. Kör Mustafa’nın ona vermiş olduğu silahını alır. Halim Bey’i öldürür. Daha sonra ilk cinayetinde yaptığı gibi denize açılır. Denizde yunusları fark eder. Yunuslar ona doğru sevinçle koşarcasına gelmektedirler. Selim o an çocuklar gibi şendir.
Değerlendirme
Yazar, eserinde mekân olarak İstanbul’u ele almıştır. Karakterler ile doğa resmedilmektedir. Kirletilen ve sömürülen doğa, karşılığında insanlara zehir saçmaktadır. Selim’in yunusları avlamaması ve avlamalarına karşı olması duyarlı bir karakter olduğunu göstermektedir. Diğer yandan Zeynel, hayatını çarpık yaşayan bir gençtir. Onun bu yaşantısı ölümüne sebep olur. Yaşar Kemal’in romanında güçlü ile güçsüz ilişkisi bu romanında da işlenmiştir. Selim’in, Zeynel ile Halim Bey’i öldürmesi, Zeynel’in de İhsan’ı öldürmesi bunlara örnektir. Romanın dili sade, kurgu benzersizdir. Diğer romanlarda olduğu gibi karakterler canlıdır.
Yazan: B. Öğretmen
Deniz Küstü Soruları ve Cevapları
Deniz Küstü kimin eseri?
Yaşar Kemal
Deniz Küstü türü nedir?
Yerli Romanlar
Deniz Küstü kaç sayfa?
419
Deniz Küstü Yorumları
bir kerede okuyup bitirdim elimden bırakamadım konusu çok etkileyici dili de çok sade güzeldi
05-06-2020 15:09
bir kerede okudum harika bir roman
30-09-2022 11:24
kimin eseri sorusu çıktı okuduğum kitabın yazarını hatırlayamadım
10-06-2023 20:26
özet ödevi için zorla okudum yaşar kemalin kitapları güzel diyorlar ama ben hiç beğenmedim