Kitabın ilk hikâyesi olan “Bizim Nesibe”, ana hatlarıyla şöyledir: Evin beslemesi Nesibe, bir gün evlenmeye karar verir. Evleneceği kişiyi ev ahalisinden kimse tanımasa da Nesibe’nin dediğine göre bir seyyar satıcıdır, bazen kitap bazen de esasns satar. Anne, kız kardeş, yenge ve enişte bu durumdan rahatsızdır. Nesibe’yi daha küçükken eve almışlar, yedirmişler giydirmişlerdir. O ise, tam işe yarayacağı bir dönemde evi bırakıp gitmek, evlenmek istemektedir. Evin oğlu ise vaziyete tarafsız bakar. Neden sonra evdekiler Nesibe’ye sahip çıkmak gerektiğini anlarlar ve evlilik hazırlıklarına başlarlar. Tam bu sırada Nesibe’nin evleneceği kişinin bir seyyar satıcı değil de bir dilenci olduğu anlaşılır. Bu durum aileyi şoka uğratır. Yine de Nesibe evlenmek konusunda kararlıdır. Evlenir de… kocası dilencidir ama Nesine’ye iyi bakar. Onu makyaj malzemelerinden, giyim kuşamdan mahrum bırakmaz. Bir süre sonra Nesibe evin oğluna gelir ve kocasını üfürükçülükten hapse attıklarını bildirir, yardım ister. Neden sonra anlaşılır ki Nesibe’nin kocası gerçekten üfürükçülük yapmaktadır ve kendini insanlara Himmet Hoca olarak tanıtmaktadır. Onu dilencilikten üfürükçülüğe terfi ettiren de Nesibe’den başkası değildir. Mamak’ta iki yıl yatan üfürükçü, bu süre içinde oldukça popülerleşmiştir. Dolayısıyla hepis cezası, Himmet Hoca’ya yaramıştır. Şimdi o ve Nesibe, kendilerine bir ev almanın hayalini kurmaktadırlar.
“Gurbetten Dönerken”, oldukça güzel bir hikâyedir. Tahran’da yazılmıştır. Hikâyede gurbetten memleketine taşınan bir aile anlatılır. Pek sevilmese de bir şehri bırakmanın hüznü, eşe, dosta, akrabaya kavuşmanın sevinci, gidilen yerde geçmişin huzurunun bulunamama ihtimali korkusu… Önce karayolu, sonra tren, sonra deniz… Uzun bir yolculuktur bu. Zaman böyle geçer. Neden sonra, bir vesile ile geçmiş hatırlanır. İşte bu geçmiş, daima tatlıdır, güzeldir, özlenendir.
“Eski Kına Gecesi”, Hacı İsmail Bey’in oğlu İbrahim Sıtkı Bey’in düğün töreni hakkındadır. “İstanbul’da Bir Bayram Gününün Hikâyesi” ise, bayramın ikinci günü, yeğeni Hatice ile birlikte Atiye Hanımlara giden kahramanın burada bulunan erkek misafirler ve Atiye Hanım’la girdiği bir hürriyet tartışmasıyla başlar. Bu tartışma, misafirlikten sonra da devam eder. Anlaşıldığı kadarıyla bahsi geçen mesele, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonradır. Hikayede hürriyeti kendince anlamlandıran bazı kesimler konu edinilmiştir. “Tuzcuoğlu’nun Otçuluğu”, askerden dönen Aziz Tuzcuoğlu’nun, eniştesinin yardımlarıyla çerçilik yapmaya başlamasını, ancak bununla yetinmeyip otçuluk işine girmesini ve bu işte de bir dikiş tutturamamasını anlatır. eniştesi Aziz Tuzcuoğlu’na her ne kadar “Biz bu işte deneyimsiziz, bizi harcalar.” deyip onu uyarsa da Tuzcuoplu eniştesinin tavsiyelerini ve uyarılarını dinlememiş, burnunun dikine girmiş, nihayetinde borca batıp iflas etmiştir. Öyle ki bir gün, borçlarını ödeyemeyip hapse de düşmüştür. Sık sık eniştesinden borç para isteyip bu borçlarını ödeyemeyen Tuzcuoğlu’na eniştesi, hapisten çıkınca yine çerçilik etmesi için yardım edeceğini söylemiş, Tuzcuoğlu ise hapiste bir arkadaş edindiğini, onunla beraber otçuluk yapacağını, yardım edecekse bu iş için yardım etmesini ifade etmiştir. Eniştesi bu duruma kızmış ve Tuzcuoğlu’na yardım etmekten vazgeçmiştir. Nihayetinde Tuzcuoğlu bir matbaada işçi olarak çalışmak zorunda kalmıştır. “Nebiye’nin Kasabasında Hayat” adlı hikaye, bu kitaptaki en uzun hikayedir ve elli sayfadan fazladır. Dul Fıtriye, Mazhar adındaki biriyle evlenir. Mazhar ise belalı bir tiptir ve Fıtriye’nin kızı Nebiye’ye göz koyar. Fıtriye ise kızını Feyzi adındaki temiz, ahlaklı ve sakin bir adamla evlendirir. Bir zaman sonra Mazhar hapse girer. O hapisteyken Hacı, Fıtriye ile evlenmek ister. Kendi oğluna da Nebiye’yi almak ister. Bunun için önce Nebiye kocası Feyzi’den boşanmalı ve Hacı’nın oğluyla evlenmelidir. Bu, Fıtriye’nin aklına yatar. Nebiye’yi kocasından ayırmak için kızına baskılar yapar ve türlü büyüler üfürür. Nebiye iki yıl boyunca kocasından soğuk durur, ancak halasının tavsiyesi üzerine ondan boşanmaktan vazgeçer, hatta kocasına âşık olur. Dahası, Nebiye’nin Feyzi’den Gülsüm adında bir kızı da vardır. Nebiye’nin ayrılmaktan vazgeçmesi, her bakımdan hayırlı olmuştur. Ne var ki Nebiye ve Feyzi’nin yaşadığı kasaba bir dedikodu kazanıdır ve pek çok kişi onların mutluluğunu kıskandığı için bir şekilde bu aileyi dağıtmanın peşindedir. Nebiye’nin boşanmayacağını anlayan Hacı oğluna başka bir gelin bulmuştur ve Fıtriye ile evlenmekten de vazgeçmiştir. Fıtriye de İhsan adındaki bir adamla yaşamaya başlamıştır. Tıpkı Mazhar gibi İhsan da Nebiye’ye göz koyunca Feyzi arkadaşlarıyla toplanıp İhsan’ı döverler. Feyzi’nin arkadaşı Hilali, kasabanın kendilerini rahat bırakmayacağını söyleyerek Feyzi’ye İzmir’e taşınmasını tavsiye der. Bu, hem Feyzi’nin hem de Nebiye’nin aklına yatar. Böylece aile, İzmir’e taşınır ve orada yaşamaya başlar.
Memduh Şevket Esendal’ın hikâyelerindeki kişiler, sıradan insanlardır. Bu insanların hayatlarında olağanüstü şeyler olmayıp yaşanan olaylar hayli sıradandır. Onların yaşadığı onlarca yıl bazen birkaç sayfaya sığdırılabilmiştir. Onların evlilikleri, boşanmaları ve ölümleri oldukça basit bir şekilde anlatılır. Hikayenin başkahramanları bir cümle ile, hiç beklenmedik bir zamanda, çok sıradan bir şekilde hayata gözlerini yumarlar. Bu hikâyeler, bize bizi anlatan, insanların en genel duygularından, temel eğilimlerinden ve yaşam trajedilerinden bahseden yazılardır. Bu kitaptaki hikâyeleri okuyan, kendisi ile hikâye kahramanları arasında pek çok ortak yön bulacaktır.