Kırkını aşmış, evli ve iki çocuk babası olan Sabri Bey, yaz başında ailesinin Antalya’ya, kayınpederinin yanına gitmesiyle yalnız kalmış, 17. yüzyılda geçen bir roman yazma hayalini gerçeğe dönüştürmek için var gücüyle çalışmaktadır. Sonrasında kendisini aylarca düşündürecek, hayatını alt üst edecek olan olay da sabah gazetelerini almaktan döndüğü 1944 yazının o yağmurlu gününde başlar.
Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun altında sırılsıklam olmuş yirmi yedi, yirmi sekiz yaşlarındaki bir kadın yüzünde, içinde bulunduğu andan çok uzaklara gitmiş bir ifadeyle bahçenin ortasındaki kurumuş bir palmiyenin yanında dikilmektedir. Yalnızlığı hiç de düşündüğü gibi dinlendirici bulmayan Sabri Bey konuşacak birini bulmanın mutluluğu ve genç kadının onda uyandırdığı gizemli hisle onu evine davet eder. Beş yıldır yaşadığı bu eve eşi Hacce Seher yokken bir kadının gelmesinin komşular tarafından ayıplanacağı korkusuna ve hizmetçileri Ayşe Hanım’ın hiddetine uğrayabileceği endişesine rağmen her yerinden sular sızan bu sempatik ama oldukça çekici kadına banyoyu gösterir. Temizlenen ve Seher Hanım’ın Avrupa seyahatlerinden birinde aldığı çay elbisesiyle Sabri Bey’in hazırladığı kahvaltı sofrasına oturan genç kadının hep eksik parçalar bırakarak anlattığı hayat hikayesi yağmurun dinmesiyle yarıda kalır. Kadına vapurda eşlik eden Sabri Bey köprüde ondan ayrılarak Topkapı Sarayı Kütüphanesine gider. Tüm dikkatini IV. Mehmet Devrinin ayrıntılarına verdiğinden kadını yeniden hatırlaması ancak bahçe kapısından girmesiyle olur. Kadın, daha sonra Sabri Bey’i yeniden ziyaret edeceğini söylemişse de Sabri Bey bunun nezaketen verilmiş bir söz olduğuna emindir.
Aradan iki hafta geçmiş, bir gazete haberiyle Sabri Bey, kadını yeniden hatırlamıştır. Eşinin, yüzerken kendisini boğma girişiminde bulunduğunu anlattığı genç kadının sonunun tıpkı haberdeki gibi olacağından endişelenen Sabri Bey’in günleri bu düşünce etrafından gergin, tasalı geçmeye başlar, ta ki kadının bir sabah yaptığı ani ziyarete kadar. Birlikte içtikleri kahvenin ardından Yeniköy’de yemekleri yiyen bu enteresan çift, kadının ısrarıyla Çubuklu, Paşabahçe, Beykoz derken yorulur ve eve dönmeye karar verirler. Genç kadının bahçedeki sidre ağacını görmesiyle anlattıkları hikayesinin eksik parçalarını tamamlanmıştır:
Genç kadın Sabri Bey’in evinin olduğu yerde, seneler önce, eski eşyalarla dolu bir konakta büyümüştür. Dede Fahri Bey ile intihar ettiği düşünülen, genç kadının adını taşıdığı teyzesi Fatma’nın yaşadığı ensest ilişkinin bir aile sırrı gibi taşındığı ev, büyük bir yangınla yok olmuştur. Ancak Fatma, tıpkı aile yadigarı mücevherleri yanında taşıdığı gibi adaşının kaderini de yanında taşımaktadır. Kaderine boyun eğenlerin sessiz çaresizliğiyle kendisini defalarca aldatan kocasının yanına dönmek üzere Sabri Bey’den ayrıldığında Sabri Bey de cinsel ve psikolojik pişmanlığın gölgesinde Antalya’ya ailesinin yanına gitmeye karar verir.
Yeni İstanbul dergisinde 13 Haziran-3 Temmuz 1955 tarihleri arasında tefrika edilen, ardından aynı yıl Varlık Yayınları tarafından kitaplaştırılan ve Tanpınar’ın oldukça önem vakfettiği bir öykü olmasına rağmen okurdan beklediği ilgiyi görmeyince “Yaz Yağmuru hiç akissiz mi geçecekti? Bunların Türkiye’ye getirdiği hiçbir şey yok muydu? Türkiye’ye ve Türkçe’ye?” diyerek serzenişte bulunduğu Yaz Yağmuru, 1970’lerden sonra yeniden keşfedilmiş ve hak ettiği yere kavuşmuştur. Öykü aynı zamanda 1993 yılında Tomris Giritlioğlu tarafından da beyazperdeye aktarılmıştır.