Taha'nın Kitabı Gül Muştusu

Taha'nın Kitabı Gül Muştusu - Sezai Karakoç

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.4)	Editör (8)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Taha'nın Kitabı Gül Muştusu Özet

Mona Rosa ile şiir dünyasında kendisine sarsılmaz bir yer edinen Karakoç’un sırasıyla Mona Rosa, Şahdamar/Körfez/Sesler ve Hızırla Kırk Saat adlı şiir kitaplarından sonra yazdığı dördüncü şiir kitabı, Taha’nın Kitabı Gül Muştusu’dur. Aslında şairin 1968 yılında çıkan Taha’nın Kitabı ve 1969’da yazdığı Gül Muştusu isimli kitaplarının bir araya gelmesi ile meydana çıkmıştır.

İlk kitap olan Taha’nın kitabı sırasıyla Değişim, Savaş, Dipnotu, Arayışlar, Taha Sabır Kentinde, Taha’nın Ölümü ve Taha’nın Dirilişi başlıklı bölümlerden oluşan ve merkezinde Taha’nın yer aldığı şiirlerden oluşmuştur. Klasik şiiri modernite ile harmanlayan Karakoç şiirlerini bir mesnevi edası ile kaleme almıştır.

İkinci kitap olan Gül Muştusu’nda birden on dörde kadar numaralandırılmış şiirler yer alır. Taha’nın Kitabı’nda yer alan mensur şiir tarzına yakın şiirlerin aksine buradaki şiirler alışılageldik şiir kalıpları ile daha çok örtüşmektedir. Dörtlüklerle yazılan sekiz numaralı şiir ve kısmi olarak dörtlükle yazılan on iki numaralı şiir de bu durumu göstermektedir. Aşağıda Taha’nın Kitabı Gül Muştusu’nda yer alan bazı şiirlerin özeti verilmeye çalışılacaktır.

Taha’nın Bir Kavis Görmesi başlıklı şiirde, Taha’nın kavisi görmesiyle bir değişim başlar ve Taha bir bebeğin annesini emmesi gibi Dicle’yi emmeye başlar. Devamında gelen Taha’nın Kavis Üzerinde Sayıklaması başlıklı şiirde Taha kaotik bir ruh hali ile kavisin kendisini niye değiştirdiğini sorgulamaya başlar. Burada adeta bir sayıklama vardır. Eleğim Sağma şiirinde sayıklama kısmen devam eder. Sonrasında gelen Bir Soytarının Samanyoluna Olan Övgüsünü Kınama şirinde Taha’nın gördüğü kavisi eleğimsağmanın bir parçası sandığı belirtilir. Sonra birden Taha bir okul şöleninde Samanyolu galaksisini öven bir soytarıyı hatırlar. Soytarı galakside yer alan şeylerin plansızlığından bahsederek başladığı övgüsünü eleştiri ile sonlandırır:

Kadehleri içip şarabı kırıyorsun
Doğuştan askersin savaşı kınıyorsun
Bir karınca kadar sabrın yok velilik taslıyorsun (sf.12)

Samanyolu Destanı başlıklı şiirde ise Taha’nın gitgelleri devam eder ve dinlerin kutsal saydıkları şehirler ve bazı peygamberler arasında gidip gelmeler başlar. Kitabın ilk bölümü olan Değişim burada nihayete erer ve ikinci bölüm olan Savaş başlar.

Savaş başlıklı bölüm ilk bölümde olduğu gibi Taha’nın Bir Kavis Görmesi şiiri ile başlar. Burada Taha’nın kavis görmesinin gelenek olup olmadığı sorgulanır:

Kavis görmek Taha’nın gözünde yeni bir gelenek mi?
Yoksa bu yaz dönüp duran bir kelebek mi?
Kalbimiz ezilen bir çiçek mi bir böcek mi?
Yoksa yeni gök giysileri örülen yepyeni bir ipek mi?(sf.15)

Bu ifadeler ile Savaş’ın bir değişim getireceği sezdirilmiş ancak ne yönde bir değişim olacağının kestirilemediği de belirtilmiştir. Sonraki şiir olan Taha’nın Yarasalarla Savaşı şiirinde sahneye çıkan yarasalar ile mücadele başlar. Burada yarasaların oluşturduğu karanlık atmosfer tasvir edilir. Taha’nın Yarasalara Birinci Hücumu şiirinde ise Taha’nın olumsuz atmosfere karşı ilk isyanı anlatılır. Burada kendisini zor kurtaran Taha yaralı bir asker edasındadır. Sonrasında gelen Doktorun Karşısında başlıklı şiir de bunu gösterir. Burada da Taha’nın sorgulaması devam eder ve Taha’nın Yarasalara İkinci Hücumu isimli şiir başlar.

Dipnotu, Arayışlar, Taha Sabır Kentinde, Taha’nın Ölümü ve Taha’nın Dirilişi başlıklı bölümlerde yer alan şiirlerde de manevi arayış sürer. Dirilme ile birlikte normale dönüş başlar ve Gül Muştusu kitabı başlar. Muştu ‘müjde’ demektir. Buradan güzelliklerin hâkim olduğu yeni bir başlangıç olacağı kanısı doğar.

Klasik Türk edebiyatı imgeleri ile yüklü olan bir mesnevi kurgusunu andıran ve insanın tasavvufi anlamdaki yolculuğunun merhalelerini göz önüne seren Sezai Karakoç’un Taha’nın Kitabı Gül Muştusu isimli şiir kitabı, ilk başta okuyucuya zor gelen ancak klasik edebiyat ürünleri ile arasındaki benzerlikler tespit edildikçe insanı içine çeken bir eser.

Yazan: Şahin Yıldız

Taha'nın Kitabı Gül Muştusu Soruları ve Cevapları

Taha'nın Kitabı Gül Muştusu Yorumları