Romanın anlatıcısı Tebessüm’dür. Şeref, bir unutma bahçesi kurar. Bu projeye katılanlardan Olgun eskiden bir muhasebecidir. Dayısının ecza deposunda çalışmıştır. Bilgisayara ve resme meraklıdır. Unutma bahçesinin web sitesini de o kurmuştur. Olgun’un buraya Tebessüm’ün fikriyle annesini unutmak için geldiği anlaşılmaktadır. Olgun sitenin reklam resmini çizer. Resim pet şişelerden oluşmaktadır. Bazı pet şişeler yamuk, bazıları diktir. Tebessüm’e fikrini sorduğunda Tebessüm beğenmediğini söyler. Olgun çizdiği plastik şişe ile doğa kirliliğine dikkat çeker. Tebessüm, Olgun’a gördüğü rüyayı anlatır. Olgun, aynı rüyayı kendisinin de gördüğünü söyler. Tebessüm, rüyaların insandan insana dolaştığını söyler. Diğer romanlarında gördüğümüz gibi bu romanda da rüya kavramı geçer. Şeref, web sitesinde öyküler yayımlamaktadır. Bunlardan birisi de Prenses ve Balık’tır. Tebessüm de bu yazıları takip etmektedir.
Unutma bahçesine bahçıvan ilanı verilmiştir. İnternetten buldukları bahçıvanı karşılamak için garaja giderler. Bahçıvanın adı Cömert’tir. Cömert’in avcı gibi bir giyimi vardır. Tebessüm, yeni gelen bu bahçıvanın ilk bakışlarına dikkat çeker. İlk bakışta onun felaket getireceğini düşünür. Tebessüm, Cömert’in kardeşine benzediği için yakınlık duyar. Onu gördüğünde kardeşi hep aklında canlanır. Tebessüm’ün unutma bahçesindeki görevi yeni gelen insanları karşılayıp onların meraklarını gidermektir. Yeni insanlar ile tanışmak rüzgara karşı durmak gibidir. Rüzgar insanın yüzünü acıtır. Öyle ise insanlar da öyledir. Hayatımıza aldığımız bu insanların iyi ya da kötü olduğunu bilmeyiz. Ama ilk bakışlardaki gizemi kimse çözemez. Bunu Tebessüm sezmiştir. Unutma bahçesinde Tebessüm Olgunla zaman zaman dertleşmektedir. Ama Şeref kimseyle dertleşmez. Bu durum Tebessüm’ün dikkatini çeker. Tebessüm bunu Şeref’e söylemek istemez. Şeref, kendi içinde yalnızlığa saplanmıştır. Zaman zaman unutma bahçesindeki keçileri gözetlemektedir. Buradaki keçileri insanın anıları olarak görebiliriz. Gözetlemek gizli, saklı yapılan bir eylemdir. Şeref de bu anıları arkadaşlarından habersiz kendi içinde canlandırmaktadır. Giray, eski tiyatro oyuncusudur. Giray’ın ilginç yönleri vardır. Bunlardan birisi kuyu resimleri koleksiyonudur. Tebessüm ona neden kuyu resimleri diye sorar. Giray da onu korkutan, dehşete düşüren şeylere karşı ilgisi olduğunu söyler. Bu Giray’ın dünyanın dibini görme arzusundan kaynaklanır. Ondan fazla tiyatro oyunu vardır. Ama belirgin konusu yoktur. Anladığımız kadarıyla Giray postmodern bir anlayış ile yazmıştır. Her sabah internetten gazeteleri okur. Çocuğu olursa adını Asal koymak ister.
Şeref, Unutma Enstitüsü kurmak ister. Enstitünün yeri hazır be planları da çizilmiştir. Tebessüm, nerde ölü güzel bir böcek bulsa saklar. Giray’ın kuyu takıntısı olduğu gibi Şeref’in de takıntısı böcekler, bitkilerdir. Tebessüm, Şeref’e gergedan böceği getirir. Şeref, bu böceği koleksiyonuna koyar. Şeref ile Tebessüm iyi ve kötü insanlar ile ilgili konuşurlar. Kötü insanlar zeki, iyi insanların saf olduğunu söyler. Kötülüğün güç göstergesi vardır ama iyilik kimseye üstünlük göstermez. Şeref, kimsenin akıl vermesine dayanamayan birisidir. Bitki üzerine kitap yazmak istemektedir. Aynı zamanda web sitelerinde yazıları yayımlanmaktadır. Bir değişiklik yapıp bu sefer kendi yazıları yerine çalışanlarına gelen mektuplara yer verir. Cömert, geçmişinde avcılık ile uğraşmıştır. Eşi de çiçek yetiştirmeyi sever. Giray ve Tebessüm’e avcılık yapıp yapmadıklarını sorar. Giray, kuş avcılığı yaptığını söyler.
Neslihan, güzel bir kadındır. Şeref gibi birinin aklına inanıp su deposunun üstüne bir hapishane yapmaya kalktığını anlatır. Bu hapishaneye isteyen gönüllü olarak gelip kalacaktır. Bunu anlattıktan sonra aralarında tartışırlar. Hapishane, özlem yeridir. Dolayısıyla insan orada hep özlem içinde kalacaktır. Ama hedeflenen unutmaktır. Neslihan da anımsamanın unutmaya dayalı olduğunu savunur. Cömert, köpekleri çok sever. Köpek almak istediğini söyler. Tebessüm, Şeref’in köpeklerden pek hoşlanmadığını bahçeye çukur kazıp serin bir yer aradıklarını söyler. Tebessüm’e Şeref’i ikna etmesini söyler.
2.Bölüm
Ferah, unutma bahçesi çalışanları ile akşam yemeğine katılır. Yemekte Şeref ile tartışır. Ferah, Şeref’i çözmek için gelmiştir. Yemekte Cömert, avcılık anılarını anlatır. Ördeği Badi’yi nasıl yanlışlıkla avladığını anlatır. Badi, sahibine bağlı bir ördektir. Bir gün onu da ava götürürler. Ördek sazlıkların arasından kaybolur. Yeni avcı olduğu işin gördüğü kuşu avlar. Bunun da Badi olduğunu bilmez. O gün Badi’nin etinden yemek yapılır. Öğrendiğinde üzülür. Burada Cömert’in anlatmak istediği avcıların da doğa dostu olduğudur. Bir avcının hayvan sevgisi onu vurmasından sonra ortaya çıkmaktadır. Unutma bahçesinde hiç kimse işini doğru dürüst yapmaz. Bunları uyarmak ve iş buyurmak Tebessüm’ün görevlidir. Şeref’e yazılı bir liste yazdırıp duvara astırır. Unutma bahçesine gelen kişilerin ailesi onları işte çalışıyor zanneder. Hatta Olgun’un dayısı arayıp hala iş sigortasının niçin yapılmadığını sorar. Cavidan Hanım, eczacıdır.Baykuş objeler koleksiyonu vardır. Şeref ile arası iyidir. Şeref ile bir araya gelince hep şifalı bitkilerden konuşurlar. Cavidan Hanım’ın eşi de sık sık onu ziyaret etmektedir. Tebessüm, Şeref’e bu gidişle burası unutma tapınağı olacak ve sen de unutma rahibi olacaksın der. Cömert, teneke eve taşınır. Bu teneke evde önceden unutma bahçesinin mimarı Sadık Bey kalmış. Burada Şeref Bey ile birlikte yaşarken unutma bahçesinin planını o çizmiştir. Tebessüm, bir rüya görür. Bu rüyada bir köpek elini ısırmaktadır. Cömert, bir gece dört köpeği vurur. Bu sese Tebessüm uyanır. Teneke evin yanına gittiğinde ise Cömert, Şerif tarafından darp edilmiştir. Cömert, kendi haklılığını savunsa da Şerif onu dinlemez. Şerif, odasına kapanır.
3.Bölüm
Ferah, sık sık unutma bahçesine uğrar. Unutma bahçesi çalışanlarını Şeref’e kötüler. Şeref’in de güveni kırılır. Tebessüm’ü insanları karşılarken tekdüze cümleler kurduğunu ve sorulan her soruya cevap verdiğini söyler. Unutma bahçesine üç doktor ziyarete gelir. Tebessüm’ün eline Ferah tarafından bir kâğıt sıkıştırılır. Tebessüm, kâğıdı açar okur. Kağıtta susma hakkını kullanması gerektiği söylenir. Doktorları uğurladıktan sonra Şeref, Tebessüm ile konuşur. Ona, gelen misafirleri sıradan karşıladığını söyler. Tebessüm, bunun Ferah’ın şikayeti olduğunu anlar. Şeref’e onu işe almasını söyler. O da teklif ettiğini ama kabul etmediğini söyler. Tebessüm, görevini yine kendisi yapar. Ferah’a mektup işini verirler. Yakınlarından gelen mektuplar Şerif ile Tebessüm’ün kontrolündedir. Ferah, bahçede bitki yetiştirmek için okumalar yapar. Olgun, kulübeye yerleşir. Kulübenin önündeki ağaçları keser. Şerif çok sinirlenir. Tebessüm’e Olgun’u uyarmasını söyler. Olgun’dan sonra kulübeye Erdem Bey yerleşir. Erdem Bey, filozoftur. Okuyan, araştıran birsidir. Şeref’in diktiği meyve ağacı meyve verir. Bu altın ışıklar saçan bir meyvedir. Bunu Cömert koparır. Erdem Bey’in yeri değişir. Yerine Cömert yerleşecektir. Hep birlikte o gün toplantıya katılırlar. Erdem Bey’in öğretme ve okuma niteliğindeki sohpeti Şeref’i kızdırır. Ona bir şey öğretmemesi gerektiğini söyler. İsteyenin gidip öğreneceğini söyler. Erdem Bey de Şeref’e niçin burayı kurduğunu sorar. Şerif de yerini bulamayanlara bir mekân yarattığını söyler. Tebessüm, masayı terkeder. Cömert’i, Aydan’ın odasından çıkarken görür. Tebessüm, Cömert’e son vermek için Şeref’in terasına gelir. Şeref de bir süre sonra sözleşmiş gibi Tebessüm’ün yanına gelir. Roman tam burada sona erer.
DEĞERLENDİRME
Latife Tekin’in 2004’te yayımlanan bu romanı Sedat Simavi Ödülü almıştır. Latife Tekin’in genellikle eserlerinde olan rüya kavramına burada da sıkça rastlarız. Tebessüm’ün rüyasını Olgun’a anlatması ve Olgun’un onu kendi rüyası sanması buna örnektir. Romanda kahramanların doğa ile iç içe olduklarını gözlemleriz. Şeref’in bitkilere olan ilgisi ve ölü böcek koleksiyonu, Giray’ın kuyular ve dünyanın dibini görme merakı, Cömert’in avcılık aşkı buna kanıttır.
Belirgin bir olay örgüsü bulunmamaktadır. Postmodern roman olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz. Romanda zaman ve mekân da belirsizdir.
Romanı çok severek okudum. Unutma ve unutulma kavramlarını sıra dışı cümleler ile aktarmış. Latife Tekin’in hangi kitabından okumaya başlasam diye düşünüyorsanız bu kitabı öneririm.
Yazan: B. Öğretmen
Unutma Bahçesi Soruları ve Cevapları
Unutma Bahçesi kimin eseri?
Latife Tekin
Unutma Bahçesi türü nedir?
Yerli Romanlar
Unutma Bahçesi kaç sayfa?
280
Unutma Bahçesi Yorumları
karmaşık bir kitabın içeriğinden değerli ve anlaşılır bir özet olmuş kalemine ve yüreğine sağlık😊
13-02-2020 22:17
süper bir özet olmuş😊
13-02-2020 22:20
özet için teşekkürler karakterleri de ekleseydiniz daha iyi olurdu
06-11-2022 19:48
kitabın türü nedir yerli roman yetmiyor hemen kızmayın alt türü lazım