İmparatorluğun Son Nefesi

İmparatorluğun Son Nefesi - İlber Ortaylı

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.1)	Editör (10)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

İmparatorluğun Son Nefesi Özet

İlber Ortaylı’nın son zamanların çok okunan kitapları arasında yer alan İmparatorluğun Son Nefesi, adeta sohbet tadında yazılmış. Kitabı okurken İlber hoca ile karşılıklı sohbet ediyormuş hissine kapılıyorsunuz. Bu nedenle dili ve akışı da sizi okurken hiç sıkmıyor.

İmparatorluğun Son Nefesi kitabının giriş kısmında tarih yazmak nedir kavramı üzerinde tezler sunan İlber Ortaylı, tarih yazmak kavramı nedir, bunun kıstasları nelerdir ve bu konuda yanlış bilinenler nelerdir bunları gayet açık bir şekilde açıklıyor. Türklerin tarih yazdığını ama malesef tarih öğrenmeye ve okumaya bu kadar hevesli olmadıklarını en doğru cümlelerle ifade etmiş. Türklerin tarih dönemlerindeki önemli adımları ve kararları ile tarih yazabilen bir milletin tarih araştırmacılığında, tarih okumacılığında neden bukadar geri de kaldığını açık bir dille eleştirmiştir.

Tarih incelemelerinin dil bilimi ile iç içe olduğunu vurgulayan İlber Ortaylı, birçok Türk tarih araştırmacısının Osmanlıca bilmediğini bu nedenle de dönem yazıtlarını, yazışmalarını inceleyemeden fikir sunmalarını haklı olarak doğru bulmamaktadır. Bir milletin tarihi araştırılacaksa o milletin geçmiş dillerinin bilinmesi gerektiğini savunuyor.

Kitapta Osmanlı’nın son demleri anlatılıyor. Konuya birçok açıdan değinen ve değişik perspektifler sunan Ortaylı tarih bilgilerinin enginliğini okuyucular ile çekinmeden paylaşıyor. Kitabı okurken tarihi bir yolculukta gibi hissediyorsunuz. Bazen kendinizi çok önemli antlaşmaların imzaladığı masalarda buluyor, bazen ise en çetin savaşların ortasında hissediyorsunuz. Sohbet dilindeki yazım buna gerçekten olanak sağlıyor.

Türklerin tarih sahnesindeki başarıları, hezimetleri, hayal kırıklıkları ve büyük zaferlerine bu kitapta bilmediğimiz ayrıntılar eşliğinde şahit oluyoruz. Örneğin, yazar toplum tarafından günümüzde hala tartışılan Lozan Antlaşması’na da değinerek şöyle bir ifade kullanmıştır;

“Cumhuriyet tarihinin üzerinde en çok tartışılan olaylarından biri Lozan Antlaşması’dır. Bu konuda Lozan’ı bir hezimet olarak görenler de, bir zafer olarak niteleyenler de var. Lozan mantıki ve gayet onurlu bir uzlaşmadır.Kalıcı ve düzeni sağlayıcı bir anlaşma olarak görülmelidir.” Bu ifade ile Ortaylı’nın Lozan’a karşı tutumunu ve gündemdeki tartışmaları ne kadar yersiz bulduğunu anlayabiliyoruz.

İlber Ortaylı diğer kitaplarında da olduğu gibi bir çok tarihi olaya değinmiştir. Bu kitabında Balkan Savaşı’ndan, 1. Dünya Savaşı’na, İstiklal Mücadelesi’nden Lozan Görüşmeleri’ne , Halifelik tartışmalarından Cumhuriyet’in kuruluşuna, Sultan Abdülhamid’den Mustafa Kemal Atatürk’, Enver Paşa’dan Halide Edip’e her daim gündemde olan konular üzerine görüşlerini açıkça ortaya koyuyor. Atatürk’ün verdiği mücadeleyi anlattığı kısımlardaki bilgiler benim çok ilgimi çekti. Küçük ama bilmediğimiz detayları vurgulayan Ortaylı tarih bilgimize zenginlik katıyor. Atatürk’ün mücadeleye karar verme aşamalarını, süreçlerini ve izlediği yöntemleri de açıklayarak yorumluyor olması insanda daha da fazlasını öğrenme isteği uyandırıyor.

Sayısız başarı, sayısız mücadele karşısında Atatürk’ün tutumlarını ve stratejileriniz analiz eden yazar Atatürk’ün başarısı için “Atatürk’ün başarısındaki en önemli faktör; vazgeçmek bilmeyen iradesidir, bu noktada Rumeli inadı vardır Gazi Paşa’da. ‘Olmalı’ dediği an, olabilir yok. Bu liderlik yapmaya hevesli herkese lazım bir prensip...” yorumlarını yapmış.

Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş aşamasında yaşanan karışık durumları anlatan Ortaylı, o dönemde Avrupalaşma gerekliliklerini ve bunun için yapılanları da oldukça ustaca analiz etmiştir. Avrupalaşma isteği ile amacından sapan ve günümüzde hızla devam eden bu süreci üstü kapalı bir şekilde eleştirmiştir.

Sonuç olarak İlber Ortaylı İmparatorluğun Son Nefesi kitabı ile yine harika bir tarih şöleni yaratmış. Okurken heyecanlandıran, merak ettiren, sorgulatan, geçmiş ve günümüz arasında köprü görevi gören ve öğrenme isteğini dürten hisler uyandırıyor. Şiddetle önerdiğim ve sindire sindire okumanızı tavsiye ettiğim bir eserdir.

Yazan: Pınar Şimşek

İmparatorluğun Son Nefesi Soruları ve Cevapları

İmparatorluğun Son Nefesi Yorumları