Atatürk, 1881 Selanik doğumludur. Çok sonralarda kendi doğum günü tam belli olmadığı için 19 mayısı kendi doğum günü ilan eder. Babası Ali Rıza Bey aydın fikirli biridir. Gümrük memurluğu ve ticaretle uğraşmış, varlıklı bir kişidir. Oğlu Mustafa’nın iyi bir eğitim almasını istiyordu. Ancak genç yaşta vefatı Mustafa Kemal’in erken olgunlaşmasını sağlayan unsurlardan olmuştur. Annesi Zübeyde Hanım o dönemde kızların okuması çok yaygın olmadığı halde en azından okuma yazma öğrenebilmiştir. Bunun için kendisine Zübeyde Molla adı verilirdi. Kendisi okuyamasa da çocuklarının eğitimine önem vermiştir. Çocukları içerisinde özellikle Mustafa’ya çok düşkündür. Eşi Ali Rıza Bey’in ölümünün ardından ikinci evliliğini yapmıştır. Annesi Mustafa’nın mahalle mektebine gitmesini istiyordu. Babası ise Şemsi Efendi mektebinde yeni düzen eğitimi almasında yanaydı. İlk birkaç gün mahalle mektebine giden Mustafa ardından Şemsi Efendi mektebine geçmişi böylece iki tarafında gönlü olmuştu.
Şemsi Efendi mektebinden Selanik askeri rüştiyesine geçmiştir. Kemal adını buradaki hocası tarafından kendisine verilmiştir. Askeri Rüştiye de düzen ne kadar önemli olsa da matematik ve coğrafyaya da eşit oranda önem verilmiştir. Burada öğretilen coğrafya ileride Mustafa Kemal’in Çanakkale savaşlarında çok işe yarayacaktır. Ardından Manastır Askeri İdadisine başlayan Mustafa Kemal’in fikir hayatı büyük oranda burada şekillenmiştir. Sırada başkent İstanbul’daki Harbiye Mektebi vardır. Bu okulda askeri eğitimin yanı sıra Lisan eğitimi de verilir. Harbiye ve Erkan-ı Harb sınıfları şehzadeler, şehzade çocukları, sıradan halkın bir arada okuduğu sınıflardı.
Erkan-ı Harb mektepleri, yenileşmeye çalışan Osmanlı ordusuna asker yetiştiriyordu. Büyük oranda Lisan eğitimi alıyorlar, matematik coğrafya, sanat dersleri alıyorlar, yüksek sosyeteye karışıyorlar, halkın her kesiminden haberdar olabildikleri bir mektepti. Kazım Karabekir, Fevzi Paşa, Esat Paşa gibi birçok isimle buradan arkadaş olmuştu. O mektepteki topçu sınıfına Mühendis adı verilirdi. İsmet Paşa’da (İnönü) orada mühendis olarak bulunuyordu.
Mustafa Kemal’ de ilk başlarda ittihatçıydı. Ancak hemen bu gruptan soğumuş ve uzaklaşmıştı. İttihatçıların içerisinde yer alan Enver Paşa ile yıldızları bir türlü barışmamış, birbirlerinden haz edememişlerdi. Bir süre sonra 1911 yılında Trablusgarb savaşı baş gösterdi. Mustafa Kemal “Gazeteci Şerif” unvanı ile bu savaşa gönüllü olarak katılmıştı. Kendisi Trablus’da bulunurken önce Balkan savaşları ardından ise 1. Dünya savaşı başladı. 1. dünya savaşının bizim tarihimiz açısından kaderimizi değiştiren, toprakların hala bizim kalmasını sağlayan en önemli savaşlardan biri olarak görülüyor. Hem deniz’den savaşılmış hem de karadan savaşılmıştı. Kara da komutan Mustafa Kemal’di. Bundan sonra “Anafartalar Kahramanı” olarak anılmaya başlamıştı.
Çanakkale savaşı sonrasında çok olaylar yaşan. Mondros Mütarekesi imzalandı. Sevr antlaşması ortaya çıktı. Wilson ilkeleri yayınlandı. İstanbul işgal edildi. Göz göre göre ülke bölünüyordu. Mustafa Kemal bu sıralar 9. Ordu Müfettişiydi. Bu sıfatla samsuna gönderildi. 16 Mayıs 1919’da yola çıkan Bandırma Vapuru 19 Mayıs 1919 da Samsun’a ulaştı. Ve Milli Mücadele çalışmalarının alt yapısı oluşturulmaya başlandı. Havza Genelgesi, Amasya Genelgesi, ardından yapılan Erzurum kongresi, bu kongrede oluşturulan Temsil Heyeti, bu heyetin başına getirilen Mustafa Kemal Paşa ve ardından yapılan Sivas kongresi ile birlikte alınan kararla Ankara’da BMM’ nin kurulması olaylarıyla Milli Mücadele Ruhu çok güçlendi. Londra Konferansına İstanbul Hükümeti’nin katılması ancak yetkili Mercii’nin BMM olduğunu belirtmesi ile Ankara Hükümeti resmen tanındı ardından işgalci devlerden olan Fransa ile Ankara antlaşması imzalandı. Sovyet Rusya ile imzalanan Moskova Antlaşması, iç isyanların bastırılması, hıyanet-i vataniye kanunun çıkarılması, istiklal mahkemelerinin kurulmasıyla isyanların bastırılması, aynı zamanlarda savaşın yapılması. Hem iç sorunlar hem dış sorunlar ile aynı anda mücadele ederek kazandı atalarımız bu yurdu. Gerçek bir mücadele yaşadılar. Ardından Atatürk’ün amacı yurdu zenginleştirmek, muasır medeniyetler seviyesine ulaştırmak için çabaladı. Sonuçta Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuş oldu.
Değerlendirme: Mustafa Kemal Atatürk ömrünü bu yurda adadı. Başkomutanımız, Başöğretmenimiz, Atamız. O şu an aramızda bulunmasa da fikirlerini benimseyerek, gelecek nesillere benimseterek yaşamak ona karşı bize verilen vefa borcu’dur. Atamızı daha yakından tanımak, dönem şartlarıyla birlikte benimseyerek anlamak isteyenler için yazılmış, akıcı, kısa kısa anlatılmış muhteşem bir eser.
Yazan: Senanur KARAKUZULU
Dakikalar İçinde Atatürk ve Dünyası Soruları ve Cevapları
Dakikalar İçinde Atatürk ve Dünyası kimin eseri?
İlber Ortaylı
Dakikalar İçinde Atatürk ve Dünyası türü nedir?
Tarihi
Dakikalar İçinde Atatürk ve Dünyası kaç sayfa?
416
Dakikalar İçinde Atatürk ve Dünyası Yorumları
ilber hocam yine çok güzel anlatmış
22-06-2023 21:01
mustafa kemal'in anafartalar kahramanı olarak anılmaya başladı savaşın adı nedir