Anamın Kitabı, Yakup Kadri’nin ilk çocukluk yıllarını anlattığı bir kitaptır. İsmi her ne kadar Anamın kitabı olsa da kitabın yarısına değin babasıyla olan anıları daha on plandadır. Karakteriyle bu çocukluk yıllarındaki yaşantısı arasında bir bağ olduğuna inanan Yakup Kadri Karaosmanoğlu, anılarını paylaştığı bu kitabında aynı zamanda kişiliğiyle çocukluğu arasındaki bu bağın çözümlemesini yapmaktadır.
Babasıyla arası pek iyi olmayan küçük Yakup, bunu babasının bazı davranışlarına bağlar. Dışarıda tam bir Osmanlı beyefendisi gibi giyinip bu şekilde davranan babası, eve gelince farklı bir hale bürünür. Tam bir hanımefendi olan hanımına incelik göstermeksizin kıyafetlerini dahi çıkarttırmak gibi ağır isleri reva görür. Ayrıca dışarıda bulunan bütün beyefendiliği kaybolur ve "kadın”a "gadın" demek gibi şiveli bir dille konuşur.
Zaman zaman kız kardesi ve kendisini gezintiye çıkarmayı da ihmal etmeyen bir babadır. Küçük Yakup bu zaman dilimlerinde genellikle kendini unutup şımarık bir çocuğa dönüşür. En sevdiği mekânlar da Özbekiye bahçesi ve Elf Sanf adındaki oyuncak mağazasıdır. Bir gün babasıyla çıktıkları bu yolculuk sırasında babasını bir kadınla samimi şekilde otururken bulur. Babası mahcup olmuştur ve çocuklarını alarak yine Elf Sanf mağazasına getirir. Yakup babasından mağazada bulunmayan bir şey ister. Bir İngiliz üniforması. Babası bu isteğini de kısmen karsılar ama o aksam eve çocuklarıyla birlikte gitmez. Yakup, babasını görmüş olduğu manzarayı annesine anlatacak olur ama annesi buna izin vermez.
Annesi, eşinin sıhhatinin bozulması üzerine baba ocağı olan Manisa’ya giderek oradaki akraba ve dostların yanına sığınma kararı alır. Artık eski hayatlarını geride bırakmışlardır. Babasının eski vefalı dostlarından Hulusi Efendi’nin evindeki misafirliklerinin ardından onun konağına kiracı olarak yerleşirler.
Yakup, bir süre sonra Feyziye adında bir mektebe baslar. Lakin hocasından müdürüne, kapıcısına dek her şeyiyle çirkin gelen bu mektep ayni zamanda oldukça pistir. Yakup eski günlerini özlemle anarak her sabah istemeye istemeye bu mektebin meşakkatli yolunu tutar. Üstelik bir de bu mektebin öğrencilerinin Yakup'un içinde bulunduğu bu durumla alay eden tavırları vardır ve Yakup'un çekingen ve uslu yapısı onlarla münakaşa etmeye müsait değildir.
Bu huy ona annesinden geçmiştir. Nitekim annesi de 71 yasındaki vefatına değin türlü felaketler yasamıştır. Eşinin batması ve evlerine haciz gelmesi, bir sure sonra da esine inme inmesi ve baba ocağı olan Manisa'ya taşınıp türlü yoksullarla karsılaşmasında da aynı utangaç tavrı sergilemiştir.
Bir ara küçük yasına rağmen semazenliğe merak salar. Öyle ki artik çocukluk meşguliyetleri ona bir kafes gibi görünür.
Babasının zaten kotu olan sıhhati giderek bozulur ve yari itikâf hayati yasamaya baslar. Ara sıra çocuklarına bazı kıssalar anlatır. Sonraları Yakup'a sure ezberleten bir hoca halini alır ki bu Yakup için işkenceye dönüşür. Kısa bir sure sonra bu işten de vazgeçip namazı Niyazi bırakıp saat tamiri isine merak salar. Son zamanlarda ise akli melekesinde sorunlar olur ve alıp basını evden gitmeye uğraşır. Annesi bir de bununla uğraşmak zorunda kalır. Bir sure sonra ise babası vefat eder. Artik Yakup annesi ve kız kardeşiyle beraber kalır.
Babasının ölümünden bir süre sonra da babasının emektar dadısı vefat eder ki Yakup da bu ölüm anına tanıklık ettiğinden dolayı evden iyice soğur. Babasının ölümü, annesinin evde oldukça narin şekilde yetiştirdiği benliğinin okul hayatında tam zıddı şekilde gelişmesi onun ruhunda da bir ikiliğe neden olur. Yaptığı yaramazlıklar yüzünden annesi kendisine küser ve bu hadiseden dolayı vicdan azabı duyar. Annesinden özür dileyerek aşırılıklarına son verir. Annesi onu okulda da gözetim altında tutarak diğer çocuklardan çirkin huylar kapmasının önüne geçer.
Zaman zaman Mevleviliğe, Erkan-i Harb zabitine özentisi olur. Mısırdaki yaşantısını bırakıp Manisa'da yaşamaya başladığı hayat ona tatsız gelse de mesir senlikleri, nevruz, kiraz yaylalarına çıkış, ramazan ayları onun hayatına renk katar.
Dedesinin 4.karisi olan Afet ninesi, halasının oğlu Şevket ağabeyi, komsularından Cemal ağabeyi de onun birlikte olmaktan hoşlandığı kimselerdendir.
Yazan: Hamide Eken
Anamın Kitabı Soruları ve Cevapları
anamın kitabı türü nedir?
Anamın Kitabı türü anıdır. Yazar Yakup Kadri çocukluk yıllarındaki anılarını okurlar ile paylaşmıştır.
anamın kitabı kimin eseri?
Anamın Kitabı Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun bir eseridir.
Anamın Kitabı Yorumları
mükemmel bir eser
31-07-2017 20:37
kitabın adı biraz küfür eder gibi olmuş ama güzel kitap
04-08-2017 17:34
bütün yakup kadrileri siz okumuşsunuz
12-01-2018 02:30
arkadaşlar anamın kitabı türü nedir acaba hoca sınavda soracakmış
18-12-2019 21:42
kiraz yaylaları metninin özeti hangisi?
24-09-2022 21:42
bu nasıl bir kitap ismidir arkadaş birde bize verip okutuyorlar