Aziz Nesin’in “Büyük Grev” adlı eserinde toplam 17 öykü bulunmaktadır. Kitaba ismini veren Büyük Grev adlı öykü, döneminde çok ses getirmiş bir eserdir. 1977 yılında Vatan gazetesinde tek sayfa hâlinde yayımlandığı günden beri pek çok eleştirinin hedefi olmuştur. Hatta bazıları Aziz Nesin’e sövecek kadar ileriye gitmiştir. Söz konusu öykü masal tarzında yazılmış olup özel isimler içermemektedir. Bunun en büyük sebebi ise siyasi bir eleştiri olmasıdır. Kapitalist düzenin işçinin en temel haklarından biri olan grevi bile kendi amaçları doğrultusunda kullanabileceğine dikkat çeken bu öykünün ana hatlarıyla şu şekildedir:
Bir fabrika sahibi, mal düşkünü biri olarak ürettikçe üretmiş, halk da onun mallarını tükettikçe tüketmiştir. Patron binler üretirken on binler, on binler üretirken yüz binler, yüz binler üretirken milyonlar, milyonlar üretirken on milyonlar üretecek hâle gelmiş. Sonunda tüm ülkede her evde bu fabrikalardan çıkan mallardan en az iki adet bulunduğu bir an gelmiş. Patron kârına kâr katmaktaymış. Yalnızca üretimde değil, dağıtımda ve satışta da onun işçileri çalışmaktaymış. Tüm ülkede onun mağaza zincirleri varmış. Ancak bir zaman gelmiş ki artık hiç kimse onun ürünlerine ilgi göstermez olmuş. Mallar depolarda yığılmış. Şimdi bu patron üretim yapsa malın satılmaması dolayısıyla zarar etmektedir, üretim yapmasa kârına kâr katamadığı için zarardadır. İş yapmayan mağazalarını açık bıraksa zarar etmektedir, eğer kapatırsa küçülmeye gittiği için yine zararda olacaktır. Böylece patron iki arada bir derede kalmıştır. Üstelik işçiler de greve hazırlanmaktadırlar. Bu patronun fakir ailelerden alıp yurt dışında okuttuğu, böylece kendilerini gönül borcuna soktuğu parlak öğrenciler vardır. Bunlar en iyi okullardan mezun olduktan sonra yine patronun fabrikalarında çalışmaktadır. Sosyologlar, iktisatçılar, psikologlar… Pek çok alanda uzman bulunmaktadır. Ancak bu uzmanlar bile patronun derdine çare bulamamaktadır. Kendisi ülkenin en büyük patronudur ama dünyada ondan daha büyükleri de vardır. Sonuçta patron beraber iş yaptığı, çıkar ortaklığının bulunduğu hatta kendilerinden borç aldığı dünya çapındaki patronlara durumu anlatır. Anlar da bizim patronun fabrikalarına durumu incelemek üzere iyi bir uzman gönderirler. Yurtdışından gelen uzman büyük bir dikkatle fabrikanın dosyalarını inceler, sonra gülmeye başlar, hatta kahkaha atar. Orada bulunan patron ve uzmanlar durumu anlayamazlar. Yurtdışından gelen uzman orada bulunan uzmanlara “İşte, işçiler grev planı yapıyormuş. Bundan iyi fırsat mı olur? Biz size bunları öğretmedik mi?” diyerek kızar. Oradakiler durumu anlar. Yurtdışından gelen uzman, daha kurtarılacak pek çok fabrika bulunduğu için ilk uçakla gider. Patron ve uzmanları ise işçilerin hazırlandıkları grevi kendi çıkarlarına olacak şekilde çevirme planları yaparlar. Hatta patron bu grevi destekleyecek özel ajanlar yerleştirir. Bir gün grev başlar. Patron, bu grevi kendi çıkarı için kullanmaktan çekinmez. Önce stoktaki malları azar azar piyasaya sürer. Ardından, fabrikaların çalışmadığını ve stokta yeterli mal bulunmadığını bahane ederek zam üstüne zam yapar. Böylece mallarını yüzde yüz, yüzde iki yüz zamla satarak kârına kâr katar. Hem stoktaki mallarını eritmeye başlar hem de normalden daha çok kâr elde eder. Ayrıca o, bu süreçte işçilere maaş vermemektedir. İşçilerin maaşlarını sendika vermektedir. Grev uzadıkça sendika zor durumda kalır. İşçilere tam maaş değil de yarım maaş vermeye, hatta ilerleyen zamanlarda üçte bir maaş vermeye başlar. Grev 8. ayına girince sendika taşınmaz mallarından bir kısmını satmak zorunda kalır. Böylece patron sendikayı da zor duruma sokar. Bazı işçiler grevi bırakmakta, bazıları ise rakip sendikalarla iş birliği yapmaktadır. Artık grev, aradan geçen uzun zaman sonunda çözülmeye başlamıştır. Patron, işçileri ve sendikayı epey hırpalasa da onların mahvolmasını istemez çünkü her kriz anında böyle bir sendikaya ihtiyaç duyacağını bilir. İşçilere, istedikleri zammın yalnızca üçte birini yapacağını söyler ve onları anlaşma masasına çağırır. İşçiler giderler ve patronun teklifine razı olurlar. Böylece patron, bu grevden büyük kârlar elde eder.
Kitabın sonunda bu hikâye hakkında yaklaşık 80 sayfalık eleştiri yazıları ve Aziz Nesin’in bu eleştirilere verdiği cevaplar bulunmaktadır. Öğrendiğimize göre bu olay gerçek bir grevden esinlenmiştir ancak masal öykü yalnızca bu olay için değil, dünyada örneği görülebilecek pek çok olay için bir eleştiri niteliği taşımaktadır. Aziz Nesin, bir sosyalist olarak, işçilerin saf düşüncesini görmüş ve onları politik oyunlarla harcanmamaları konusunda uyarmak istemiştir. Grevin her zaman iyi sonuçlar vermeyebileceğini ve bu silahı doğru zamanda doğru şekilde kullanmak gerektiğini savunmuştur. Bu açıdan hikâye sosyalist düşünce açısından önemli bir fikir yazısı olarak da karşımıza çıkmaktadır.