Yerli Export-İmport Taş’ın Yetkilisi Melih Dalyan, Amerika ile Türkiye’nin ilişkilerinin yakınlaştığı ve sıklaştığı 1953’te, Washington’dan tanıdığı Aid Mission to the Government of Turkey’in Direktörü Mr. Boger’e Marshall Planı çerçevesinde köylüleri yardımlara alıştırırsa siyasetçileri de yanına çekebilecek olan ABD’nin bu sayede Türkiye üzerinde yapacağı yatırımların artacağını anlatır. Bu öneriyi Vali Reşitbey Caddesi’ndeki ofisinde yaptığı 13 kişilik toplantıda değerlendiren Mr. Boger, Yayın ve Tanıtma Uzmanı Lora’nın önerdiği, kendisinin de daha önce piknik için gittiği Ankara’ya 40 km uzaklıktaki, Çubuk’a bağlı Kızılöz Köyü’nü bu proje için uygun görür. Ankara’ya olan yakınlık nedeniyle sık sık inceleme ve gözlem yapabilme, malzeme taşıma kolaylığının yanı sıra Mr. Boger da Ankara’da daraldıkça iş gezisi bahanesiyle temiz hava almak için sevgilisi ve sekreteri Nancy’le köye gidebilecek, Nancy de öncesi-sonrası fotoğraflarıyla ileride fotoğraf sergileri açabilecektir. Proje Yürütücü Dr. Larson ve ekipteki tek Türk olan yardımcısı Hamdi Canata’nın dahil olduğu Amerikalı uzmanlar ve projeyi sevinçle karşılayan Türk heyeti eşliliğinde Kızılöz’e gelen kalabalığı şaşkınlıkla karşılayan köylüler tüm bunlara bir anlam veremez. Köyün 80 yaşlarındaki Kır Bekçisi Temoloş’a göre köyün hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. Odunu, tezeği, toprağın verimi, hayvanların sütü boldur. Ahalinin hiçbir sağlık sorunu yoktur. Hükümetten hiçbir talepleri olmamıştır. Ancak Vali’nin konuşmasında Amerika’nın dağları bile devirmeye gücü yettiğini söylemesiyle kendini tutamaz ve köyün rüzgarını kesen, kışları gün erken battığında ayaz yapan, Ankara’yı görmelerini engelleyen Aktepe’yi devirmeyi önerir. Teklifi başta şaşkınlıkla karşılansa da kısa sürede kolları sıvayan uzmanlar 3 greyder, 4 dozer, 15-20 kamyon eşliğinde dört günde tepeyi kaldırırlar. Kazdıkça çıkan suyu da ark yapıp ayağını derenin yamacına verirler. Üstelik tepede toprakları olan Karabacak Refik’e, Karakız’ın oğlu Hasan’a ve Harabuş’a toplam 7900 liralık bedel de ödenir. Sıcak paraya yavaş yavaş alışan ahaliden bazı kişilerin maaşlı bekçiliğiyle Dostluk Bahçesi’ne köy halkının hatta tüm Türklerin girişi yasaklanır, sadece Amerikalılar ve ortaklarının kullanımına açılır. Adı, komünizmi çağrıştırdığı düşüncesiyle Güzelöz olarak değiştirilen köyde yapılan değişikler bunlarda da bitmez. Bitki türlerinin ve tarımsal üretim araçlarının ıslahı (selektör ve traktör kullanma, cins tohum elde etme, Kuzey Illinois’ten getirilen “faynapıl” fidanları), hayvan türlerinin ve bakımının ıslahı (içinde sobanın da olduğu camlı, kiremitli kümes yapımı, beton döşemeli ahırlar, Amerika’dan getirilen tavuk türleri ve özel yemleri, ilaçları), evlerin ve ortak kullanılan yerlerin geliştirilmesi (içinde soba, fırın, tencere, tava, dolap, masa, sandalyeden oluşan örnek bir mutfak yapımı), köylülerin yetiştirilmesi ve geliştirilmesi (yurt içi ve ABD’ye geziler, gençlerin Konya’nın bir köyüne toprağı sürmek için motor eğitimine gönderilmesi, altı gazino, üstünün kitaplık olduğu köy odası yapımı, radyonun getirilmesi), eğitimin geliştirilmesi, okulun desteklenmesi çalışmaları (herkesin sevdiği Cemal Hoca’nın yanına yeni mezun Ertan Bey’in getirilmesi, okulu büyütmek için yeşil camlı bir baraka eklenmesi) de Temeloş’un Amerikalıların ilk ziyaretinden itibaren başlayan baş ağrılarını sürekli hale getirmiştir. Amerikalılarla çalışan Emekli General Tuluğ Paşa’nın milletvekili seçilmesiyle ziyaretlerinin gittikçe seyrekleşmesi, aylıklara bağlanan köylülerin gittikçe zenginleşmesi, Ertan Hoca’nın köyde bulduğu kromu Melih Bey’in yardımıyla işletmesi nedeniyle çıkan aksaklıklar oğlunun yanına Ankara’ya gitmek yerine kalıp savaşmayı seçen Temeloş’u çileden çıkarır. Hastalanan danalar, yumurtaları boş çıkan tavuklar, meyvesiz “faynapıl” ağaçları, hastalıklı buğdaylar, ancak fındık kadar olan biber ve domateslerin durumu Temeloş’u bir gece tel örgüleri keserek Dostluk Bahçesi’ne girmesine neden olur. Bekçi Danacı Arif’le girdiği boğuşma sonrası dizinden yaralanan Temeloş, yatırıldığı Amerikan Hastanesi’nde dizine bağlanan Amerikan sargısıyla daha da çileden çıkar. Güç bela hastaneden kurtulan Temeloş, kendisi gibi düşünenlerle birlikte Amerikancıları etkisiz hale getirdikten sonra Dostluk Bahçesi’ni harap eder; teknelere, sepetlere, çuvallara toprak doldurup eski Aktepe’yi yeniden yapmaya koyulur. İnatçı baş ağrılarından kurtulmuştur artık.
Fakir Baykurt’un Türkiye Öğretmenler Sendikası yöneticiliği sırasında şekillendirdiği ve ilk baskısı 1967’de yapılan Amerikan Sargısı, edebiyatımızda antiemperyalist bakış açısıyla yazılan köy romanlarının en önemlilerindendir. Baykurt’a göre geniş halk kitleleri egemen sınıfın kontrolünde gibi gözükse de doğru ikna yöntemleriyle kendi öz gücünü farkına varan köylüler, kendileri için en iyisini ve doğrusunu herkese, her şeye rağmen yapabilecek kadar özel ve eşsizdir.