Piraye'ye Mektuplar, Nazım Hikmet’in 1933’ten 1950’ye kadar, on yedi yıl karısı Piraye’ye gönderdiği mektuplardan oluşmaktadır. Kitabı derleyen Piraye’nin oğlu Mehmet Fuat’tır. Piraye Nazım’ın mektuplarını küçük tahta bir çantada toplamıştır. Öldükten sonra yayımlanmasına izin vermiştir. Aşka aşık, gökyüzüne hasret, memleket sevdalısı Nazım’ı bu eserde yalın, samimi fazla ideoloji barındırmadan yazdığı mektuplardan okuyoruz. Nazım’ı Nazım yapan hapishanelerdir. İşte bu elimizdeki kitap çok sevdiği biricik eşi Piraye’ye Ankara, Çankırı ve Bursa cezaevlerinden yazdığı mektuplardan oluşuyor. Mektupları okuduğumuzda Nazım’ın en doğal haliyle karşılaşırız. Her insan aşk karşısında nasıl hazırlıksız ise Nazım da Piraye olsun Münevver olsun savunmasız haliyle aşka teslim oluyor. Bir insan sadece bir kişiyi sevecek diye bir kural yoktur. Hele ki aşka aşık bir şair, sevmeden şiir yazması imkansızdır. Nazım’ın yazdığı mektuplarda öyle samimiyet vardır ki bu ilkbaharda güneşin etkisiyle buzların erimesine denktir. Mektupları özlem doludur. Dört duvar izin verse koşa koşa sevdiğinin yanına gidecek onun çevresinde pervane olacaktır. Dönemin siyasi olayları buna elvermez. Uzun yıllar hapis yatar. Şiirleri ve mektupları aşktan, memleket sevdasından beslenir.
Mektuplarında sıkça karşılaştığımız durum da Nazım, hapisteyken aralıksız kitaplar tasarlıyor, şiirler yazıyor. Bunu da karısı Piraye’ye gönderiyor. Ondan sabırsızlıkla cevap bekliyor.
Nazım, bir mektubunda Piraye’ye ayrılık mektubu yazar. Çünkü kendisini ziyarete gelen dayısının kızı Münevver’e aşık olmuştur. Piraye de hayatında başka bir kadın olduğunun farkındadır. Münevver’e olan hisleri onu Piraye karşısında utandırmıştır.
Nazım, bir mektubunda Piraye mektuplarına cevap vermediği için Mehmet’e yazar. Hatta bir mektubunda Piraye’nin onu ziyaretine gelmesini ister yoksa beni öldü bilin der. Onun üzerine çok kırgın olan Piraye Nazım’ı ziyarete gider.
Piraye'ye Mektuplar kitabındaki mektuplarda bahsettiği şiirlerinin yanı sıra mahkûmlarla olan ilişkileri, eşi, çocukları, yaptığı işler, arkadaşları ve hapishaneden izler taşımaktadır.
Yine Nazım bir mektubunda ayrılsa da karı ve koca olmasalar da Nazım ve Piraye gerçeğini kimsenin yok edemeyeceğini söylüyor. Genelde mektupta Piraye’sine kızım, annem, kardeşim, arkadaşım, yoldaşım, sevgilim, karıcığım diye hitap ediyor.
DEĞERLENDİRME
Eserde Nazım Hikmet’in 1933’ten 1950’ye kadar Piraye’ye yazdığı mektuplar bulunuyor. Edebiyatımızda” Karıma Mektup” adlı şiirinde “Kalbimin kızıl saçlı bacısı” olarak anılan Piraye ile tam on yedi yıl mektuplaşarak evliliklerini sürdürmüşlerdir. Mektupların bazıları birbirini takip ederken bazı mektuplar arasında bağlantı yoktur. Bunu da kitabın başında Mehmet Fuat Hocamız bize ipucu veriyor. Kitabın bazı mektupları kaybolmuş ya da hatıra olarak alınmış olabilir.
Kitapta çok samimi bir Nazım ile karşı karşıya kalırız. Nazım, yazdığı şiirleri eşi Piraye’ye göndererek ondan sürekli mektup bekliyor. Aşka aşık bir Nazım’ı mektubun her kelimesinden koklayabiliyoruz. Her yazdığı mektup özgürlüğe bir çığlıktır. Her mektubu bekleyişi onun dört duvarını ışık ile doldurmuştur. Aşk hayatı kalabalık olsa da Piraye’nin yeri onda hep farklı olmuştur.
Piraye yaşadığı sürece mektupların yayımlanmasını istememiştir. Mehmet Fuat bu derlemeyi Piraye’nin ölümünden sonra yapmış ve edebiyatımıza özgün bir eser daha kazandırılmıştır.
Yazan: B. Öğretmen
Piraye'ye Mektuplar Konusu
Türk edebiyatının en büyük ustalarından biri olan ve halen en tartışılan yazarlarından olan Nazım Hikmet’in Mehmet Fuat tarafından derlenen yazıları okuyucuların beğenisine sunuluyor.
Nazım Hikmet’in cezaevindeyken Piraye’ye gönderdiği mektuplardan oluşan 776 sayfalık bu eser Nazım Hikmet’in o zamanki ruh haline dair birçok ipuçları içeriyor.
Hayatını hapislerde ve kaçak olarak geçirmek zorunda bırakılan ve O’na yapılanların Türk tarihinde kara leke olarak yer almasına neden olan Mavi Gözlü Dev’in halen yasaklı olan eserleri bulunmaktadır.
Böyle usta bir ismin eserlerine ulaşıp onları okuma zevkini tatmam bile ayrı bir zevktir. Böyle muhteşem bir eseri bir araya getiren Mehmet Fuat’a teşekkür ederim.
Piraye'ye Mektuplar Soruları ve Cevapları
Piraye'ye Mektuplar kimin eseri?
Nazım Hikmet
Piraye'ye Mektuplar türü nedir?
Günlük / Anı
Piraye'ye Mektuplar kaç sayfa?
776
Piraye'ye Mektuplar Yorumları
çok güzel bir kitap herkese tavsiye ederim nazım hikmeti de anıyoruz
11-04-2013 13:42
başkaları üzerine oynanan küçük oyunların ne büyük yıkımlara yol açtığını anlatan bi eser. ölmeden okunmalı..
10-11-2014 21:15
hayat dersi niteliğinde kusursuz bir eser
16-12-2015 21:19
pirayeye mektuplar çok güzel bir kitap olmuş özellikle nazım hikmeti seviyorsanız
29-07-2019 15:18
harika olmuş
09-10-2019 11:35
nazım hikmeti bir kez daha saygınlığını arttıran bir eser niteliğinde...tebrikler
13-10-2019 13:11
nazıl hikmeti zaten çok seviyorum onun içten yazdığı mektupları okumak da ayrı bir keyif veriyor böyle bir yazarın sevdiğine böyle içten yazması ahh keşke dedirtiyor insana çok güzel bir eser olmuş
18-04-2022 23:14
nazım hikmet piraye'ye şiir yazmışmı yazdı ise paylaşır mısınız