Mülksüzler, ütopik bir romandır. Bu roman Urras ve Anarres denilen ve birbirlerinin uydusu olan iki gezegen arasında geçer. Urraslı Laia Asieo Odo adındaki kadın, bu gezegendeki kapitalist hayata karşı anarşist bir hareket başlatmış, bu hareketin sonunda bir grup Odocu, her bakımdan zengin ve bolluk içindeki Urras’ı terk edip çöl ve kumdan ibaret Anarres gezegenine göç etmiştir. Odocular, Anarres’te tam bir anarşik düzen içinde yeni bir hayat kurmuşlardır. Ne yazık ki Laia Asieo Odo, Annarres’i hiç görememiştir; çünkü büyük göçten önce hayata gözlerini yummuştur.
Romandaki olaylar, Anarres’e yapılan büyük göçten yaklaşık yüz elli yıl sonra başlar. Romanın başkahramanı Shevek, henüz bir çocuktur. Shevek’in yaşadığı anarşist dünya oldukça ilginçtir. bu dünyada aile kavramı yoktur. İnsanlar eğer beraber yaşamaya karar verirlerse istedikleri kadar çift halinde yaşayabilirler. Bununla beraber evlilik, resmi bir boyut kazanmaz. Zaten resmiyetin Anarres’te yeri yoktur. Çünkü Anarres, her türlü iktidardan, patrondan, yöneticiden veya mülk sahibinden uzaktır. Bu dünyada zıtcinsellere de eşcinsellere de yer vardır. Doğan çocuklar, anne ve babaları tarafından mülkiyetçi bir anlayışla sahiplenilmezler. Dolayısıyla çocuklar, kendilerine bakım için kurulmuş yatakhanelerde yaşarlar. Yine de isteyen anne ve babalar çocuklarıyla ilişkisini devam ettirebilir. Çocuklara bilgisayarlar isim verir. Bu isimlere soy isimleri eklenmez. Unvan, Anarres’te önemsizdir. Ayrıca isimler, kadın ile erkek arasında bir ayrımın var olduğunu belli edecek cinsten değildir. Kadın ile erkek ayrımı, Anarres’te mevcut olmayan bir şeydir. Anarres, paranın geçmediği bir yerdir. Hiç kimsenin özel mülkü yoktur. Her şey herkesindir. İnsanlar kendilerine verilen odalarda yaşarlar. Yemeklerini büyük yemekhanelerde yerler. Çalışma konusunda gönüllülük esastır. İnsanlar rekabet ya da kâr hırsıyla değil, topluluk bilinciyle hareket ederler. Anarres’te zorunluluklar yoktur, özgürlük vardır.
Anarres’in bir birreyi olan Shevek, küçük yaşlardan itibaren fizik bilimine ilgi duymaya başlar ve kısa zamanda ünlü bir fizikçi olur. Sabul adlı fizikçi, Shevek’in gelişmesi için yardım eder. Shevek, çalışmayı çok seven, bunun için uzun süreli yalnızlığa ihtiyaç duyan birisidir. Sabul ile ortak bir çalışmaya imza attıktan sonra kendini epey geliştirir. Öyle ki, Sabul’u geride bırakır. Bu durum tabi ki Sabul’u kıskançlığa ve rekabete sevk eder. Shevek’in üzerinde çalıştığı şey, devrim niteliğinde bir kuramdır. Anarres kurallarına göre Shevek, bu kuramını Sabul’ün onayına sunar. Fakat Sabul, kurama onay vermez. Shevek asıl meseleyi anlamıştır. Onun için önemli olan kendi ünü değil, kuramın topluma mâl edilmesidir. Bu nedenle Sabul’a, eğer isterse kuramı kendi adıyla yayımlayabileceğini söyler. Sabul de hemen kabul eder ve Shevek’in kuramını bazı sansürlerle birlikte kendi adıyla yayımlar.
Tüm bunlar olurken Shevek Tanvel’le evlenmiştir ve Sadik adında bir kızı olmuştur. Her ne kadar kuramını oluştururken ailesini ihmal etse de eşine ve kızına karşı büyük bir sevgi beslemektedir. Bununla beraber, Sabul’e kendi eserini verdiği için pişmanlık duymaktadır. Birtakım olaylardan sonra Shevek, bilim enstitüsünden de çıkarılır. Bunun üzerine arkadaşlarıyla bir dernek kurar ve kuramının tam metnini, sansürsüz bir şekilde bastırır. Bu olay, Anarres’te Shevek’e va ailesine karşı cephe alınmasına sebep olur. Tanvel, kocasını Urras’a gitmesi için cesaretlendirir; çünkü Shevek’in Anarres’te can güvenliği yoktur. Shevek de bu teklifi kabul eder ve yeni bilimsel çalışmalar yapmak ve bu çalışmaları insanlığın hizmetine sunmak için kardeşçe duygularla Urras’a gider.
Urraslılar Shevek’i büyük bir coskuyla karşılar. Hükümet, Shevek’e her türlü imkanı sunar. Urraslıların Shevek’ten bekledikleri, gezegenler arasında hızlı iletişimi sağlayacak bir alet için gerekli olan fizik kuramını oluşturmasıdır. Sehevek, bu kuramı gezegenler arasında kardeşliği kurmak amacıyla yapmaya çalışmaktadır. Ancak, Urras’ta geçirdiği birkaç ay sonunda, hükümetin tamamen iktidar ve üstünlük hırslarıyla bu kuramı ele geçirmek ve diğerleri üzerinde üstünlük mücadelesine girmek istediğini anlar. Shevek, bu nedenle kuramını gizler ve kaçış planları yapmaya başlar. Zaten Shevek’i Urras’taki bazı işçi grupları kendi saflarına davet etmektedir. bir casus da, Shevek’i A-io adındaki kapitalist devletten Thu adındaki sosyalist devlete davet etmiştir. Bir süre sonra da iki devlet arasında savaş çıkmıştır. Shevek, bir yolunu bulup kaldığı otelden kaçar ve A-io’da yaşayan işçi gruplarının arasına katılır. Onlarla bir grevde yer alır. Grev, A-io hükümetinin polis güçlerince dağıtılır. Shevek bir şekilde hayatta kalır ve Arzlıların bulunduğu bir binaya gider. Durumu onlarla paylaşır. Elindeki kuramı A-ioluların ele geçirmek ve üstünlük mücadelesinde kullanmak istediklerini, kendisinin ise bu kuramı insanlığa armağan etmek istediğini söyler. Buna karşılık olarak, kendisini Anarres’e geri götürmelerini ister. Arzlılar da Shevek’in isteğini kabul ederler.
Roman, her ne kadar günümüzden yüzlerce yıl sonra geçen bir ütopya olsa da, bu ütopyada kullanılan kavramlar günümüz dünyasından alınmıştır. Kapitalizm, komünizm, sosyalizm ve anarşism, aşina olunan kavramlardandır. Yine de Ursula K. Le Guin’in bu romanda izlediği yol oldukça orijinal ve sıradışıdır. Mekan isimleri, zaman ölçüleri, kişi adları ve gezegenlerin şekilleri tamamen Ursula K. Le Guin tarafından yaratılmıştır. Ayrıca metin, kapitalist dünyanın bir eleştirisidir ve anarşizmin doğru ve yanlışlarıyla incelenmesidir. Bundan dolayı roman, siyasi bilim-kurgu romanlarını sevenler için eşsiz bir eserdir.
Yaptığı politik göndermeler ile tanınan Ursala LeGuin’in dünyaca ünlü bilim kurgu romanı Mülksüzler ilk olarak 1974 yılında yayınlandı fakat Türkiye’ye gelmesi 1990lı yılları buldu.
Ursala Le Guin Mülksüzler romanında ikiye bölünmüş ütopik bir dünyadan bahsediyor. Bir taraf anarşist bir ideale sahip olan Anarres ve diğer taraf kapitalist düzende yönetilen Urras. Bir taraf özgür fakat kötü yaşam şartlarında yaşarken diğer taraf ise güzel fakat özgürlüğün pek olmadığı bir yaşam sürer.
Hikaye Shevek isminde bir Anarresli’nin gözünden anlatılıyor. Shevek bilime meraklıdır ve yeni bir teori keşfeder. Fakat teorisinin Urraslılara yarayacağı düşüncesi ile kabul görmez. Bunun üzerine de Shevek Urras’a gider.
Bilim kurgu ve politik gönderme yapan romanları sevenler için Ursala Le Guin’in Mülksüzler romanı tam bir klasik sayılabilir. Yazara edebiyat alanında bir çok ödül kazandıran roman yaptığı politik göndermelerin gerçekliğini günümüzde bile korumaktadır.
Mülksüzler Soruları ve Cevapları
Mülksüzler kimin eseri?
Ursula K. Le Guin
Mülksüzler türü nedir?
Yabancı Romanlar, Bilim Kurgu
Mülksüzler kaç sayfa?
336
Mülksüzler Yorumları
fiyatına göre oldukça kötü bir kitaptı
11-12-2015 22:24
hayat felsefemi oluşturdu resmen
29-12-2015 15:58
mükemmel kurgulanmış bir kitap hayat dersi niteliğinde
30-12-2015 22:12
okunması gereken bir kitap mülksüzler özet ile olmaz mutlaka okuyun ki özeti okuyunca da kitabı okumak isteyeceksiniz
31-07-2019 13:56
sıkıcı bir roman bekliyordum konusunu özet çıkartmamız için okumamız gerekiyordu kitabı elimden bırakamadım o kadar güzel yazmış çok sürükleyici ve merak uyandırıcı bir konusu var tavsiye ederim