Ali Rıza, Burgazada’da yaşamaktadır. Kızı Melek’i, Rum berberi Dimitro’nun yanına çırak olarak vermek ister. Artık yaşlanıyordu ve ne hamallık ne de balıkçılık yapacak vaziyeti kalıyordu. Kızı bu işi öğrenip de bir dükkân açarlarsa rahata ereceklerini düşünüyordu. Hikmet ise Ali Rıza’nın çocuk yaşta evlat edindiği oğludur ve Medarı Maişet Motoru’nda balıkçılık yapmaktadır. Ali Rıza’nın en büyük hayali ise Kaşık Adası’na yerleşmektir.
Diğer kahramanımız Fahri ise zengin bir ailenin çocuğudur. Maçka’da Kanarya Apartmanı’nda oturuyorlardı. Bu evin hizmetçisi Zehra ise Fahri’ye yenilmez bir arzu duyuyordu. İkisi arasında bir yakınlaşma olduğunu hisseden anne, bu duruma engel olmak için Fahri’yi evden uzaklaştırmak ister ve Fahri yollara düşer. Bu yolculukta dalgıç olan Ragıp adında biriyle tanışır ve sohbet ederler. Onun anlattığı hikayelerden çok etkilenir. Amcasının yanına gelen Fahri bir süre sonra hastalanır.
Bir ilkbahar sabahı Melek’in berber dükkânı açılma merasimi gerçekleşir. Artık Melek’in güzel bir dükkânı vardı. Birçok eşyayı Melek haftalıklarıyla almıştı. Fahri ise hem tifo salgını sebebiyle hem de yakalandığı sıtma yüzünden tepdili hava için Ada’ya gelmişti. Burada Fahri ve Melek tanışırlar. Bir gün Fahri’nin çok hasta olduğunu anlayan Melek dayanamaz ve evine gider. Fahri ateşler içinde yanmaktadır. Melek onu bu halde bırakamaz ve sabaha kadar başında bekler. Tek yapabildiği alnında sirkeli bezleri değiştirmek olsa da yanından ayrılamaz. Ertesi gün bütün çarşı Melek’in dükkanı açık bırakıp deli gibi Fahri’nin evine koştuğunu öğrenmişti. Babası olanlara çok sinirlenir ancak Melek geri adım atmamaktadır. Melek’e aşık olan Hikmet ise olanları duyduğunda soluğu Fahri’nin yanında alır. Fahri ise Melek ile nişanlanacağını söyler. Bunu duyan Hikmet adadan ayrılır.
Sonbahara gelindiğinde dükkanda işler kötüye gitmeye başlar. Fahri’nin hastalığı da günden güne artar ve yağmurlu bir havada ölür Fahri. Babası Ali Rıza ise Fahri’nin ölümüyle sinir küpüne döner. Çünkü artık Melek’in namusu temizlenemeyecektir. Babasının öfkesine daha fazla dayanamayan Melek kendine bir bilet alır ve adadan ayrılır. Beyoğlu’nda bir dükkanda kalfa olarak çalışmaya başlar.
Hikmet ise babasının hayali olan Kaşık Adası’ndadır ve burada bekçilik yapmaktadır. Olanlar kulağına gelir ve Beyoğlu’na gider. Melek’i bulur. Ancak Melek’in burada şoför Ali’yle nişanlandığını öğrenir ve tekrar yollara düşer. Yolda birileri ile tanışıp bir grup olur ve iş yapmaya başlarlar. Ancak zamanla işler raydan çıkmaya başlar ve yanındakilerin hırsız olduğunu anlar. Polisler hepsini karakola götürürler ve hapse atılırlar. Babası Ali Rıza da sarhoşken kendini bilmez hareketleri ile yaptıkları yüzünden hapistedir. Melek ise artık İstanbul’da değil Ankara’dadır. Hatta çocuğu bile olmuştur. Baba oğul hapishanede bunları konuşurlar. Medarı Maişet Motoru batmıştır artık...
Medarı Maişet Raporu, modern Türk hikayeciliğinin öncü isimlerinden Sait Faik Abasıyanık’ın ilk romanı. Geçim vasıtası anlamına gelen Medarı Maişet her ne kadar roman olsa da dört ayrı hikâye tadında yazılmış bir eser. Eserin ilk çıkış tarihi 1940 dönemleri, siyasi olarak baskıcı bir döneme denk gelmesi sebebiyle sakıncalı bulunur. 1944 yılında yazarın annesinin desteğiyle yayınlansa da belli kısımlar sansürlenir ve roman farklı bir isimle yayınlanır. Ancak bu basımda daha önce sansürlenmiş bölümler koyu harflerle belirtilmiş. Bu bölümlerin daha çok özgürlükçü ve eşitlikçi anlayışla ilgili olduğunu görüyoruz. Sait Faik Abasıyanık, 1949 senesinde Akşam gazetesine verdiği bir röportajında, bu eserden şöyle bahseder: “Hayatı toz pembe görüyorum diye mahkemeye verildim. Kahramanlarım rahat etmek için hapse giriyorlardı. Bütün sebep bu!” Her okurun muhakkak kendinden bir şeyler bulacağı bu eser, Sait Faik’in yaşadığı bunca zorluk adına okunmayı ve kütüphanenizde yer almayı hak ediyor.