Babalar ve Oğullar

Babalar ve Oğullar - Turgenyev

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (8.4)	Editör (10)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Babalar ve Oğullar Özet

“ÇOK ESKİ BİR GERÇEKTİR ÖLÜM, AMA HERKESE YENİ GELİR”

Nihilizm konusunda yazılmış ilk roman ve 19. Yüzyılın en iyi romanlarından biri sayılan başyapıtı “Babalar ve Oğullar”ı için şu sözleri söyler Turgenyev:

“O zamanlar yeni bir şey olduğunu hissettim; yeni insanlar görüyordum ama nasıl hareket edeceklerini, onlardan ne bekleneceğini bilemiyordum. Ya susacak, ya da ne biliyorsam yazacaktım. İkincisini seçtim.”

Rus İmparatorluğunda doğmuş, Almanya’ya gitmiş ve Paris yakınlarında ölmüş olan Turgenyev; sosyolojik çatışmaların yaşamdaki yansımalarına tanıklık etmiş, birebir yaşamış bir insan olarak oturup yazdığı bu eserle, kendi içindeki çarpışmaları da dışa vurmuştur aslında.

Bir yanda reformist akımın etkisinde kalmış orta yaşlı ve yaşlı babalarla, bir yanda ardı ardına yaşanan hızlı gelişmelerle birlikte Batı etkisinin hızla artmasıyla genç ve çok genç çocukların radikal adımları birbirine çalım atmaktadır. Ve bu çalımlardan çıkan bir izdir “Bazarov” karakteri. Tüm yaşananlar gençleri ve yaşlıları kasıp kavururken o kendini hiçbir kuşağa ait hissedememiş olarak şekillenmiştir romanda ve bu aidiyetsizlik duygusuyla da tüm romanı da şekillendirmiştir sonrasında.

Olay örgüsünü dönemin kuşak çatışmalarının bir meyvesi olan nihilizmin eserdeki temsilcisi Bazarov üzerinden anlatırsak eğer;

Bazarov ve Arkadaşı Arkadiy üniversiteyi bitirip köylerine dönmek üzere yola çıkarlar. Önce gidecekleri yer Arkadiy’in ailesinin yanıdır. Sonrasında da iki arkadaş birlikte Bazarov’un ailesini ziyaret etmeyi planlamışlardır.

Daha ilk sayfalarda Pyotr isimli hizmetkârın eski kafalı ve yeni fikirlere kapalı olarak nitelendirildiğini görürüz. Arkadiy’in, ailesinin yanına yetişir yetişmez köydeki işlerin işleyişine bakıp değişiklik yapmanın artık zorunlu olduğuna içten içe kanaat getirmiş olması, Bazarov’un Arkadiy’in babasını ve amcasını eski zaman romantikleri olarak nitelemiş olması bize 19. Yüzyılın gençlerinin kendi toplumlarına bakış açısını yansıtıyor.

Geleneklerine bağlı bir yaşam sürdüren ve kendilerince birtakım ilkeler içinde yaşayan Arkadiy’in babası Nikolay Petroviç ve amcası Pavel Petroviç’e Bazarov’un her düşüncesi akıldışı gelmektedir. Aristokrat olan ve dönemin Rus aristoklarının tüm özelliklerini taşıyan amca Pavel Petroviç ise Bazarov’dan açık açık nefret etmekle birlikte, onu bir rakip olarak görmekte ve varlığına da tahammül edememektedir. Tüm bunlarla birlikte Arkadiy’in babasının kendinden çok çok küçük bir kadınla yaşaması ve evlilik dışı bir yaşında bile olmayan bir çocuklarının olması fakat bunların hiçbirini oğlu Arkadiy’le de paylaşamamış olması, buna utanması bu gelenekçi ailenin radikal adımlar atmakta kendilerine uygun buldukları konularda hiç çekinmediklerini gösteriyor

Bu eseri Nihilizm konusunda yazılmış ilk roman yapan, Turgenyev’in Bazarov karakteri ağzından çıkan bazı cümlelerinden alıntılar yapmak gerekir:

“…Vay! Aferin, bir karınca yarı ölü bir sineği götürüyor. Götür birader, götür! Sana karşı koymaya çabaladığına aldırma…Doğanın sana verdiği, acıma duygusundan yoksun hayvan olma özelliğinden yararlan; sizler bizim gibi yıkılmış değilsiniz!”

“… Ölüm eski bir olaydır, ama her insana yeni görünür.”

“…İşte burada, saman yığının yanında yatıyorum... Vücudumun kapladığı daracık yer, geriye kalan boşluğun, benim bulunmadığım, benimle ilgisi olmayan boşluğun yanında o kadar küçük kalıyor ki! Yaşayabileceğim süre de, benden önce var olan benden sonrada devam edecek olan, sonsuzlukla ölçülünce o kadar önemsiz ki! Buna rağmen, bu bedenin içinde, kan dolaşıyor, beyin çalışıyor, istekler doğuyor. Ne saçmalık, ne boş şeyler!”

“…İnsan Tanrı’ya nasıl yalvarırsa yalvarsın mucize istiyor demektir. Bütün dualar şöyle özetlenebilir: Ulu Tanrım, ne olur iki kere iki dört etmesin.”

Romanda Arkadiy’in de Bazarov’un düşüncelerini savunduğunu görürüz, bunu açıkça dile de getirir. Ama Arkadiy’inki sadece bir etkilenmeden öteye gidemez. Bazarov nihilizmi yaşamı analiz ederken de kullanırken, Arkadiy bu konuda fikir üretemez. Romanın ilerleyen bölümlerinde Bazarov’un Anna Sergeyevna isimli bir kadına karşı duyduğu aşk, Arkadiy’in de önce Anna’ya sonra genç kız kardeşi Katerina’ya duyduğu derin sevgi ve aşk ile birlikte bu iki dostun birbirine duyduğu gel-git’li duyguları, aralarındaki fikir çatışmaları bunu bize anlatmaya çalışır. Arkadiy’in tam da bu geleneksel yaşama çok uygun olan yanlarıyla yüzleşmesiyle onun için nihilizm bitmiş olacaktır. Ama Bazarov için bu bir akım değildir. Bu, yaşam tarzıdır. Ve seçtiği yaşamında karşılıksız da olsa aşka yer yoktur.

Bazarov kendi ölümünü bile çok sıradan karşılamıştır. Tifodan ölmüş birinin vücudunu incelerken kazayla elini kesmesini, hastalığın kendisine de bulaştığını ve yakında öleceğini babasına son derece sıradan bir olaymış gibi anlatır. “Çok eski bir gerçektir ölüm, ama herkese yeni gelir”, der.

Turgenyev’in bu değerli eseri başta nihilizm olmak üzere birçok bakımdan incelenebilir. Annesinin ve babasının Bazarov’a duyduğu sevginin işleniş biçimiyle, Bazarov’un ölümüyle evlat acısı iyi bir biçimde anlatılmıştır. Arkadiy ve Bazarov’un aileleriyle Rusya’da toprak sahiplerinin o zamanki durumları değerlendirilmiş, Rus insanlarının yaşama genel bakışına göndermeler yapılmıştır. Ayrıca Bazarov ve Arkadiy’in şehirde katıldıkları balo vesilesiyle tanıştıkları bir kadın ve Anna-Katerina kardeşlere yaptıkları yorumlarla dönemin erkeklerinin kadınlara bakış açılarını da bulmaktayız yer yer:

“… Bir kadın yarım saatlik bir konuşmayı devam ettirebiliyorsa bu bile iyiye işarettir.”
“… Kadın olsun da kurnazca davranmasın.”
“… Benim gördüğüm kadarıyla kadınlar arasında serbest düşünenler sadece en çirkin olanlarıdır.”

Babalar Ve Oğullar açıkçası zevkle okunacak bir klasik. Dostoyevski, Tolstoy gibi diğer güçlü Rus Edebiyatçılarla kıyaslama yapılmadan kendi içinde incelenmesi gereken bir başyapıt. Kırklı yaşlarındaki bir yazarın, döneminin gençliğiyle başarılı bir şekilde empati kurabildiğini okuyoruz bu romanda. Buradan bakarak incelenince güçlü psikolojik tahlillere sahip bir eser. Üzerinde söylenecek çok şey, düşünülecek birçok yeri olan bu kitap sizleri çağırıyor.

İyi okumalar dilerim.

“…Bu mezarda ne denli tutkulu, günahkâr, isyankâr bir yürek yatıyor olursa olsun, üzerinde yetişen çiçekler gene de masum gözleriyle uysal, sakin bakar bize: Yalnızca ebedi huzurdan, doğanın “kayıtsız”, büyük huzurundan değil, ölümsüz barıştan sonsuz yaşamdan da söz ederler…” (Kitabın son cümlesi)

Babalar ve Oğullar Kitap Özeti

Nikolay Petroviç Kirsanov kırkını biraz geçkin handan on beş versta uzakta ,iki yüz kölelik güzel bir arazisi yani çiftliği vardır. Nikolay Petroviç her ne kadar cesaretten nasibini almamış da olsa tıpkı ağabeyi Pavel gibi o da askerlik mesleğini seçmek zorundaydı. Ama tam askeri okula kabul yazısının geldiği gün bacağını kırmış, iki ay yattıktan sonra ömür boyu aksak kalmıştı. Nikolay Petroviç’in annesi ile babası vefat etti. Nikolay Petroviç babası ile annesinin yasından sonra evlenmiş Arkadiy adında da oğlu olmuştu. Köyünde mutlu şekilde yaşamaktaydılar. Kırk yedi yaşına gelince Nikolay karısını kaybetti. Elli beş yaşlarında oğlunu üniversiteye götürdü. üç kış oğlunun yanında kaldı. Onun arkadaşlarıyla tanıştı. Arkadiy sonunda üniversiteyi bitirip babasının yanına yani köye temelli dönmüştü. Tek gelmemişti. Yevgeniy Vasilyev Bazarov adında nihilist ve doğa bilimleriyle ilgilenen doktor olan arkadaşıyla beraber gelmişti. Babasının yaşadığı yerde çok uzakta değildir.İki hafta kalır burada. Nikolay Petroviç’in ağabeyi olan Pavel Petroviç de çiftlikte yaşamaktaydı.Mutsuz bir aşk yaşadığı için Subaylığı da bırakıp kardeşinin yanına yerleşir. Bazarov onunla da tanıştı. Pavel Bazarov’dan hiç hoşlanmaz. Aynı zamanda Nikolay Petroviç yirmi üç yaşlarında Feniçka adında bir köylü kadınla birlikteydi. Feniçka’dan da bir küçük oğlu vardır. Nikolay ,Arkadiy’in Feniçka’yı yadırgayacağını zanneder fakat yadırgamaz hatta babası ile olan ilişkisinden bile mutlu olur. Nikolay , hiçbir şeye inanmayan tüm değer yargılarını reddeden Bazarov’un düşüncelerinden etkilenen oğlu Arkadiy için çok üzülür. Bazarov ile Arkadiy bir davete katılırlar ve orda Anna Sergevevna Odintsov ile tanışırlar. Kendisi dul ve zengindir. Her ikisi de kadına aşık olur. Anna onları evine davet eder. Bazarov ,Anna’ya evlenme teklifi eder, Fakat reddedilir. Bazarov’un onuru çok kırılır. Arkadiy ise aslında Anna’ya değil onun kız kardeşi olan Katya Sergevevna Loktiv ile ilgilenmeye başlar. Arkadiy bu sefer Bazarov’un çiftliğini yani evini ziyarete gider. Araları biraz açılır. Hatta kavga bile ederler. Sonra barışırlar. Bazarov tekrardan Arkadiy’lerin yanına döner. Bazarov bu sefer Arkadiy’in üvey annesi Feniçka ile flört etmek ister. Anna’yı unutmak için ona yönelmiştir. Bazarov o kadar çabalamasına rağmen Feniçka sadece öper onu. Pavel bu durumu görür ve Bazarov ile düelllo yapar. Neyse ki ölen olmaz. Bazarov daha sonra babasının yanına döner. Doktor olan babasına yardım ederken tifodan ölmüş birine otopsi yaparken elini keser aldığı mikroptan dolayı tifodan ölür. Arkadiy ise Katya ile evlenir. Ailesine ve ülkesine iyi bir vatandaş olur. Gün geçtikçe de babasına benzer.


Değerlendirme

İvan Sergeyeviç TURGENYEV tarafından 1862 yılında kaleme aldığı bu klasik eserde nihilist arkadaşı Bazarov’dan etkilenen Arkadiy Petroviç , babası olan Nikolay Petroviç Kirsanov ile yaşadığı kuşak çatışmasını işlemektedir. Yazar aslında bu karakterler üzerinden nihilist ile Bolşevikler arasındaki jenerasyon bölünmüşlüğü işlemektedir. Ayrıca o dönemde Rusya da kölelik olduğundan dolayı köle ile şehirliler ,halk ile yönetenler, kısacası ezilenler ile ezenler arasındaki kopuşları ve batılılaşma çelişkilerini olağanüstü bir şekilde kaleme almıştır. Yazar Rus halkını çok sert şekilde eleştirdiği için hayatının geri kalanını Avrupa da geçirir. Eserleri çok farklı dillere çevrilmiştir. Avrupalı bakış açısına sahip yazar aynı zamanda gelecek kuşaklara da öncülük etmiştir. Kitap inanılmaz akıcı. Ölmeden önce okunması gereken klasiklerden olduğunu düşünüyorum. Keyifli okumalar dilerim.

Editör: Suzan AKBULUT

Babalar ve Oğullar Soruları ve Cevapları

Babalar ve Oğullar Yorumları