Ölü Canlar

Ölü Canlar - Gogol

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.8)	Editör (8.5)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Ölü Canlar Özet

Kitabımızın yazarı Nikolay Vasilyeviç Gogol, 19. Yüzyılın ilk dönemlerinde yaşamış, gerçekçi akımı benimsemiş Ukrayna asıllı biridir. En önemli ve ünlü eseri Ölü Canlar’dır. Rusya’nın ünlü yazarı Puşkin’in yakın arkadaşlarındandır. Hatta bu kitabın konusunun Puşkin tarafından kendisine önerildiği söylenmektedir. Aslında Gogol romanı üç cilt olarak tasarlamak istemiştir. Fakat o kadar çok tepki almıştır ki diğer iki cildini tamamlayamamıştır. Bir kriz anında ikinci cildi için yazdıklarını yaktığı söylenir. Tam bir vatansever olan Gogol, bu eserinde ülkesindeki çarpıklıkları gerçekçi bir dille anlatır. Ama her dönemde olduğu gibi içinde bulunduğu sistem eleştiriye açık değildir.

Romanın ana kahramanı maceraperestliği ve dolandırıcılığı ile dikkat çeken Pavel Ivanovich Çiçikov’dur. Zengin olmak en büyük hayalidir ve bu hayalini gerçekleştirmek için her şeyi yapabilecek kapasitededir. Pavel, Rusya’da kasaba kasaba dolaşıp toprak sahiplerinden köylülerini satın almaya başlar. Fakat Çiçikov’un farklı bir amacı vardır; sadece ölü olan ama kayda geçmemiş köleleri satın almaktır. Zaten her toprak sahibi o zamanlarda her kölesi için vergi verdiğinden zaten ölü olan bu köleleri para karşılığı satarak kara geçtiklerini düşünür ve mutlu olurlar. Pavel ise mevcut olmayan bu mülkü rehine koyar ve karşılığında para alır. Oldukça karlı bir iştir. Öncelikle Rusya’nın N... kentine gelir. Kendisini toprak sahibi olarak tanıtır. Konuşması ve görgüsü ile herkesin hayranlığını kazanır. Kimse ondan şüphelenmez. Şehrin ileri gelenleri ile tanışır. Ki bunlar, polis, vali, savcı yargıç gibi önemli insanlardır. Bu insanlarla akşam toplantıları yapar, yemeklere katılır. Bu insanlarda kibar ve saygılı bir insan izlenimi yaratır.

Sonra sırayla çiftlik sahipleriyle görüşemeye başlar. Önce Manilov’un çiftçiliğine gider. Bu adam silik karakterli ve çabuk kanan saf bir insandır. Pavel Manilov’da iyi bir izlenim bırakır. Yemekten sonra Pavel köylülerin ve özellikle yaşıyor gibi gözüken ama ölü olan köylülerin sayısını sorar. Bu soru Manilov’u önce telaşlandırsa da, Pavel’in boştan yere vergi verdiğini söylemesi üzerine satmayı kabul eder. Yalnız aralarındaki arkadaşlığı öne sürerek karşılığında para almaz. Bu durum kahramanımız için oldukça karlı bir iş olur. İkinci olarak gece kaldıkları Bayan Koroboçka ile ölü köleler hakkında konuşur. Kadın önce gerilir, fakat ilerleyen sohbette kadının çiftliğinden alışveriş yapacağını teminat verir ölü kölelerini satın alır. Üçüncü olarak yalancı, sarhoş ve sevilmeyen toprak sahibi Nozdryev ile konuşur. Yemekti, içkiydi derken söz yine ölü kölelere gelir. Fakat bu adam çok uyanıktır. Neden bu ölü canları satın aldığını sorar. O sırada Pavel bir yalan uydurur. Bir kızı çok sevdiğini, fakat babasının üç yüz kölesi olmadıkça kızı vermeyeceğini söyler. Nozdryev inanmasa da inanmış numarası yapar.

Bu sıralarda Çiçikov’un köle satın alması kentin dedikodu konusu okur. Herkes kendine göre yorumlar yapar. Neden köylülerin başka bir yere taşınmasına kimsenin aklı ermez. Fakat ortalıkta Çiçikov’un çok zengin olduğu sözleri dolaşır, bu da açıkçası kahramanımızın işine gelmektedir. Bu durumdan dolayı daha çok sevilmektedir. Özellikle kadınlar birer Pavel Çiçikov hayranı olmuşlardır. Kentteki insanlar zaten konukseverdir ve Pavel’i de çok sevdikleri için onu daha çok misafir etmek isterler. Bu yüzden Pavel bir yolunu bulup da gitmenin çaresini bulamaz. Bu konukseverlikten o da çok memnundur. Ancak o sıralarda başına talihsiz bir olay gelir. Bir partide Nozdryev birden salona dalar ve Pavel’in bir sahtekar olduğunu ve ölü canlar satın aldığını söyler. Herke şok olmuştur. Kimse ölü canları neden satın aldığını anlamaz. Hatta bazıları amacının valinin kızını kaçırmak olduğunu söyler. Bu durumlardan dolayı kenti terk eder.

Bu bölümden sonra kitap Pavel’in neden bu kadar açgözlü ve sahtekar olduğunu anlamamız sağlar. Kötü bir çocukluk yaşamıştır. Memur olmuş ve orada ölü canlar ile nasıl para kazanılacağını öğrenir. Bir dizi olaydan sonra yaptığı sahtekarlıklar öğrenilir ve Prens’in kulağına kadar gider. Pavel hapse atılır. Arkadaşı sayesinde kurtarılır. Arkadaşının tek isteği sahtekarlığı bırakmasıdır. Fakat bu sahtekarlık tüm ülkede almış başını gitmiştir.

İşte Gogol, ülkesini kıskaca alan bu durumlardan rahatsız olduğu için bu romanı yazmıştır. Doğal olarak da çok tepki çekmiştir. Günümüzde de bu tarz durumlar ülkelerin en büyük sorunlarından biri olmaya devam etmektedir. O yüzden yazımı kitapta bahsi geçen valinin sözleri ile bitirmek istiyorum:

"Sahteciliğin hiçbir ceza, önlem ve yaptırım ile ortadan kaldırılamayacağını bilirim. Çünkü sahteciliğin kökleri ruhumuzun ta derinliklerine kadar sokulmuş ve rüşvet alma, olağan bir hak durumuna girmiştir. Düşman karşısında nasıl silaha sarılmışsak, namussuzluk ve sahteciliğe karşı da ayaklanmamız gerektiğini herkes anlamadıkça kötülükleri ortadan kaldırmamıza olanak yoktur..."

Ölü Canlar Konusu

Rus yazar Gogol’un en ünlü romanı olarak kabul edilen Ölü Canlar aslında seri olacakken aldığı tepkiler nedeni ile devamı getirilememiş bir eserdir.

Ölü Canlar konusu genel olarak ana karakter olan Pavel’in hikayesinden ibarettir. Pavel zengin olma hayalini gerçekleştirmek için herşeyi yapmaya hazır birisidir. Köyleri dolaşarak buradaki toprak sahiplerinden köylüleri satın alır. Fakat bu köylüler aslında ölü olan köylülerdir. Yani olmayan köylüleri var gibi göstererek onlar üzerinden gelir elde etmeye başlar.

Kitabın en ilginç kısmı Pavel’in nasıl ölü köylüler üzerinden para kazandığı kısımdır. Bunun için yazar Pavel’in geçmişine gider ve nasıl bir çocukluk yaşadığıdan itibaren Pavel’in hayat hikayesini sunar. Pavel’in memur olması ile ölü insanlar üzerinden para kazanabileceğini öğrenmesi sonrası bu sahtekarlığa başlamış ve zengin olmasını sağlamıştır. Fakat bu sahtekarlığın ortaya çıkması ile hapse atılır ama artık zengin olduğu için kurtulmanın da yolunu bulur.

Gogol’un Ölü Canlar romanı bir dönemin Rusya’sındaki çarpıklıkları çok güzel ele almıştır. Bu yüzden çok fazla eleştiri almış ve dışlanmıştır. Bunun neticesinde de kitabın devamını getirememiştir.

Ölü Canlar Soruları ve Cevapları

Ölü Canlar Yorumları