Göl Saatleri

Göl Saatleri - Ahmet Haşim

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.3)	Editör (8)
Kitapevi (8)	Sosyal Medya

Göl Saatleri Özet

Göl Saatleri, Ahmet Haşim’in 34 manzumeden oluşan şiir kitabı olup Haşim’in 1908-1919 yılları arasında yazdığı şiirleri ihtiva eder. Sadece “Batan Ayın Kenarına Satırlar” şiiri 1919 tarihli olup diğer şiirler 1908-1913 arasında yazılmıştır. Eserin ilk baskısı 1921 yılında yapılmıştır. Kitap; Göl Saatleri, Göl Kuşları, Serbest Müstezad Nazımları ve Muhtelif Şiirler başlıklı dört bölümden oluşmuştur. Anlaşılacağı üzere ilk bölüm olan Göl Saatleri, kitaba da ad olmuştur. Bölümlerde yer alan şiirler şu şekildedir:

Göl Saatleri bölümünde; Mukaddime, Öğle, Öğleden Sonra, Akşam, Gece, Gece Yarısı ve Seher isimli şiirler yer alır. Göl Kuşları bölümünde; Siyah Kuşlar, Mehtabda Leylekler, Karanlıkta Beyaz Kuşlar, Kuğular, Kuğuların Avdeti, Yarasalar, Tulu-ı Kamer, Batan Ayın Kenarına Satırlar şiirleri bulunur. Serbest Müstezad Nazımları bölümünde; Yollar, Zulmet, O Belde, Yaz, Sonbahar, Kış, Gelmeden Evvel, Geldin, Birlikte şiirler yer alır. Muhtelif Şiirler bölümüde ise; Deniz, O Eski Hücreye Benzer ki, Şeb-i Nisan, Evim, Aks-i Sada, Son Saat, Kendime, Rüşd, Şimdi, Rüzgar isimli şiirler bulunur. Bölümlerde yer alan şiirlerden bazılarını şu şekilde özetlemek mümkündür:

Göl Saatleri bölümünün ilk şiiri olan Mukaddime’de Haşim bir hayal havuzunun başında hayatın şekillerini seyretmektedir ve yerdeki taşlar ve bitkiler ona tozlu bir yansıma olarak görünmektedir. Öğle şiirinde ise güneşten, çiçeklerden ve böceklerden dolayı daha cıvıl cıvıl ve pozitif bir hava söz konusudur. Öğleden Sonra şiirinde ürkmüş ahular kıyılardan su içer ve sesleri ile sessizliği harap ederler. Gürültüsüz uzak sulardaki diğer ahular bu durum karşısında şaşırmışlardır. Akşam şiirinde karanlık çökmüş korudaki su bülbülleri susar. Sular hayal göklerini içine alır. Kuşlar, ağızlarında güneşten bir saf inci ile gölgeden bu mavi sahile dönerler. Gece şiirinde semadaki yıldızlar ve ay ağaçların üzerine dökülür. Gümüş gibi bulutlar şimdi bir hüzünlü manzara gibidir. Derin sulardaki cansız şeyleri avlayan kuşlar, ayın aydınlık dolu çevresinde hızlıca dolaşırlar. Gece Yarısı şiirinde uzaktaki ay ansızın suda sessizleşince Haşim’in ruhunun sularında bir göl yüzeyini andırır. Ki o ruhta parlak bir garip nilüfer, bütün üzüntülerin üstünde parlak, taze ve güçlü bir şekilde durur. Seher şiirinde ise artık gün aydınlanmaya yüz tutmuştur. Hayal aleminin ölümlü kuşları uykulu bir şekilde ağaçların seher vaktindeki zirvesinde titreşiyor. Işık şimdi kadınların yüzündeki allık gibi gökyüzünü kaplayacak ve kuşlar toprağın ufkunun esiri olacaklardır. Ve onların ruhu tan yeri ağardığında bulunan yıldızlara darılır ve sesleri bir şeyi kapalı olarak anlatmaya son verir.

Göl Kuşları bölümünde, farklı türdeki kuşlar Haşim’in ruh durumuyla yoğrularak betimlenmişlerdir.

Serbest Müstezad Nazımları bölümünde Haşim’in en meşhur şiirlerinde bazıları olan Yollar, Zulmet ve O Belde gibi şiirler yer alır. Yollar şiirinde şair yolları betimler ve “Hangi hayal beldesine gider, Böyle sessiz ve kimsesiz şimdi?” diyerek yolların sonundaki belirsizliği okuyucunun ruhunda hissetmesini sağlar. Şaire göre yolardaki sessizlik, kimsesizlik ve hüzünden kaynaklanmaktadır. O Belde şiirinde

Denizlerden
Esen bu ince hava saçlarınla eğlensin.
Bilsen
Melal-i hasret ü gurbetle ufk-ı şama bakan
Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin!
Ne sen,
Ne ben,
Ne de hüsnünde toplanan bu mesa
Ne de alam-ı fikre bir mersa
Olan bu mai deniz
Melali anlamayan nesle aşina değiliz.

İbareleri adeta Türk şiirine altın harflerle kazınmıştır. Muhtelif Şiirler bölümünde de Haşim’in ruh çığlıklarının dışavurumu olan diğer bazı şiirleri yer alır.

Göl Saatleri, ağır diline rağmen, anlaşıldıkça Ahmet Haşim’in şiir gücünü tüm açıklığı ile göz önüne seren okunması gereken önemli bir eseridir.

Yazan: Şahin Yıldız

Göl Saatleri Soruları ve Cevapları

Göl Saatleri Yorumları