Kuşkusuz her şair gibi Aşık Veysel de hayatı, sanatı, şiirlerinin içeriği, halk şiirine getirdiği yenilikler… gibi çeşitli bakımlardan incelenmeye ve değerlendirilmeye elverişli bir sanatkardır. Dostlar Beni Hatırlasın, Onun hayatını, sanatını yakından tanımamıza yardımcı olacak çeşitli kaynaklardan derlenmiş Halk Şiirimizin büyük ustası Aşık Veysel’e dair her şeyi bulacağımız bir eserdir. Uzağı gören bir insandır O!
Yedi yaşında Sivas’ta salgın olan çiçek hastalığına yakalanarak sağ gözünü kaybetmiştir. Bir müddet sonra da sol gözüne perde iner. Babası sol gözündeki perdeyi aldırmak için Yozgat’a doktora götürmeye karar verir. Ancak bir gün inek sağan annesini izlerken arka tarafından babası gelir ve ‘’Veysel,’’ diye seslenir. Arkaya dönmesiyle babasının koltuğunun altındaki ucu sivri bir değnek sol gözüne saplanır ve artık o gözünü de tamamen kaybeder büyük ozan.
Genç yaşımda felek vurdu başıma/ Aldırdım elimden iki gözümü
Yeni değmiş idim yedi yaşıma/ Kayıb ettim baharımı yazımı
Şiirle uğraşmayı hep sevmiştir. Köylerine gelen halk ozanlarını büyük ilgiyle dinler, onlara hep yakınlık duyardı. Derdini unutsun diye babası ona sazını almıştır ve babasının yakın arkadaşından saz dersleri almaya başlamıştır.
Evlenme çağına geldiğinde ailesi aynı köyden olan Esma adında bir kızla evlendirirler. İki çocuğu olur ama birini on günlükken kaybeder. Eşi Esma evden kaçar. Bunlar yetmezmiş gibi ana ve babasını da kaybeder. Felaket durmak bilmez Veysel’in hayatında; ilk çocuğu da bir süre sonra vefat eder.
Kaderle sınanırken, içine kapanır, kimseyle konuşmaz. Tek dostu sazıdır. Sazıyla dertleşir, konuşur, ağlar… Bu durumu akrabalarını ve arkadaşlarını çok üzer. Yeniden evlendirmeye karar verirler. Yeni karısından yedi çocuğu olur. Bunlardan birini yine kaybeder ama iki oğlu, dört kızıyla yaşar…
Bilinmez bir nedenle kendi türkülerinden değil de başka aşıkların türkülerini çalar söyler. Ta ki ünlü şair Ahmet Kutsi Tecer ile tanışana kadar.
Aşık Veysel, çok az halk şairinde görülen bir milliyet duygusu ile yazar şiirlerini. Çünkü Türklük, onun için iftihar kaynağıdır. Aynı zamanda doğaya aşık bir ozandır. Gözlerinin görmemesi, istediği bazı şeylerden yoksun kalmasının sonucu, üstün bir hayal gücüne sahip olur.
Okumayı çok istemesine rağmen, gözleri görmediği için hiçbir okula gidememiştir. Onun şiirlerine baktığımızda, eğitimi, okumayı, ilimi övdüğünü; cahilliği, bilgisizliği, kendini geliştirmemeyi yerdiğini görürüz. Birlik ve beraberlik içinde yaşamayı överken aynı zamanda kavgayı bırakıp hep birlikte gelişmeye, ilerlemeye çağıran âşık şöyle der:
Herkes ilim deryasında yüzüyor / Çıkmış ayın çevresinde geziyor
Yazık bize yollarımız uzuyor / Hepimiz bu yurdun evlatlarıyız.
Veysel’in pek çok şiirinde; vatan, tabiat, birlik, çalışma, yardımlaşma konuları yer alır.En önemli noktanın vatana bağlılık ve idealistlik olduğu görülür. Bütün bu özellikler onu vatan şairi yapmıştır.
Nasihat ağırlıklı şiirle de yer veren şair, şiirlerinde hep doğruyu, iyiyi ve güzeli nasihat eder.
Gönül sana nasihatım / Çağrılmazsan varma gönül
Seni sevmezse bir güzel / Bağlanıp da durma gönül
Olmayasın karaktersiz / Çok konuşan yerli yersiz
Adın doğru kendin hırsız / Karanlıkta dolaşırsın
Türklüğü yücelttiği çok sayıda şiiri vardır:
İftihar ettiğim en büyük muradım / Türk oğluyum temiz Türk’tür ecdadım
Ben bir Türk oğluyum Veysel’ dir adım / Korkmaz yılmaz ulu Türk’ tür ecdadım.
Birçok şiirinde; farklı pek çok yerin tarihi ve turistik özelliklerinden, coğrafi güzellik ve zenginliklerinden bahseder. Yine Atatürk, İnönü, Mevlana, Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Hz. Muhammed… gibi önemli şahsiyetlere de yer vermiştir.
Bir şairin eseri, o şairin kimlik ve kişiliğini; duygu, düşünce ve inanç dünyasını elbette ki yansıtır. Veysel samimi bir Müslüman; insanı, tabiatı, kainatı, vatanı anlatan içli bir halk şairi olmuştur. Hiç bir zaman ayrımcılığa düşmemiştir. ‘’İnsanlık Davası,’’ şiirinde bunu yansıtır.
Şu alemi yaratan bir / Odur külli şeye kadir
Alevi Sünnilik nedir / Menfaattir varvarası…
Senlik benlik davasında olup, mezhep, meşrep, görüş, dil, ırk, sen ben gibi ayrıcalıkları doğuranların bu tutum ve davranışlarının ilahi ahlâka, insan fıtratına ve insanlığın sevgi anlayışına sığmadığı, sığamayacağı hakikatini vurgular.
İlk şiirini Cumhuriyetin onuncu yılı için yapılan şiir yarışmasında Atatürk adına yazdığı destanı sunmuş ve büyük ilgi görmüştür. Köy enstitülerinde 1941 ve 1946 yıllarına kadar saz öğretmenliği yapmıştır. Birçok eseri eğitsel ve öğretisel unsurlarına yönelik, içeriği açısından analiz edilmiştir. Çok sayıda yöresel kelime ve deyimleri de değerlendirilmeye çalışılmıştır.
İş hayatında, ticarette, insan ilişkilerinde yani yaşamın bütün alanlarında ahlâk ve dürüstlüğün önemini de ‘’İşte Hile Sözde Yalan Olmasa,’’ şiiri ile vurgulamıştır.
Herhangi bir şiirine baktığımızda mutlaka öğretici bir yanı olduğunu görmemiz mümkündür. Daha çok kendi halini anlatır gibi görünse de, insanlığı anlatmış ve insanoğlunun nasıl olması gerektiğini, işlediği konularla ve verdiği mesajlarla dile getirmiştir.
‘’Ben sazımı halka göre akort ediyor ve ilhamımı Hakk’ tan alıyorum. Sizde böyle hareket ederseniz, sazınız akortlu demektir,’’ diyerek öğüt veren Aşık Veysel 21 Mart 1973 günü vefat etmiştir ve son şiiri şu dizelerdir:
Selam saygı hepinize
Gelmez yola gidiyorum
Ne şehre ne de köye
Gelmez yola gidiyorum…
Yazan: Pınar Çağlayan
Dostlar Beni Hatırlasın Soruları ve Cevapları
Dostlar Beni Hatırlasın kimin eseri?
Aşık Veysel
Dostlar Beni Hatırlasın türü nedir?
Şiir
Dostlar Beni Hatırlasın kaç sayfa?
244
Dostlar Beni Hatırlasın Yorumları
aık veysel dostlar beni hatırlasın türk şiirinin babası ve en değerli eseri editör arkadaş 7 vermiş afferim demek düşer bence işi bıraksın başka bir iş yapsın belki onu hatırlayan olur
20-03-2016 00:07
pınar hanım çok güzel bir özet olmuş teşekkürler.thsnbrs
21-03-2016 17:51
güzel bir eser
08-02-2017 17:00
bizim türkçe sınavında dostlar beni hatırlasın kimin eseri diye soru çıkmıştı çok şaşırmıştım çoğu arkadaşım bilememişti bu kadar değerli bir eseri tanımamak çok ilginç bildiğime sevindim ama bilemeyenlerin çokluğuna üzüldüm bu zamanda aşık veyseli tanımıyorlar
26-11-2019 22:31
dostlar beni hatırlasın şiirinin sözleri neler
13-08-2022 22:17
dostlar bile hatırlamıyor artık aşık veysel candır