Gelibolu, Buket Uzuner'in tüm dünyada satışı yapılan çok ünlü romanlarından biridir. Gizlenmiş ve tarih kitaplarında yazmayan bazı gerçekleri ve savaş sırasında bütün tarihe önemli bir ders vermiş olarak iki düşman askerinin hikayesini anlatıyor. Çok etkileyici bulduğum bu hikayenin konusu ise şöyle;
Victoria Taylor(Viki) Yeni Zelenda da yaşayan bir psikologtur. Çocukluğundan beri ailesindeki her kuşakta anlatılan büyük dedesi Alistair John Taylor'un hikayesini oldukça etkileyici bulmuş ve onun hakkında sırları öğrenmek için araştırma yapmaya başlamıştır. Büyük Halası Helen'e göre Alistair John Taylor Gelibolu'da savaşan Anzak askerlerinden biriydi fakat hiçbir zaman savaştan geri dönmemişti. İlginç olan şey ise kendisi hakkında hiçbir ize ulaşılamamasıydı. Gönderdiği üç mektuptan başka ellerinde ona ait hiçbir belge yoktu ve mezarı bile bulunamamıştı. Viki büyük dedesinin savaşta ölmediğini düşünüyor ve savaştan sonra başına neler geldiği konusunda merak duyuyordu. Tüm araştırmaları onu Gelibolu'ya doğru yönlendirmiş ve en sonunda o da diğer tüm Anzak torunları gibi Çanakkale’ye gitmek üzere bilet almıştı.
Viki, Gelibolu'ya geldiğinde ona rehber Mehmet eşlik etmiş ve diğer tüm turistlere yaptığı gibi bir tur programı belirlemiş ve Anzak Koyu, Arıburnu, Conkbayırı gibi yerleri gezdirmişti. Fakat Viki her sabah gün aydınlanmadan Anzak Koyu'na gidiyor ve ayaklarını buz gibi suya sokarak dua ediyordu. Bir gün Mehmet'ten onu Eceyaylası Köyü'ne götürmesini istedi. Köye geldiklerinde çarşıyı gezerken bir esnaf kahvesinde durdular ve Viki duvarda asılı bulunan bir fotoğraf gördü. Fotoğrafta bir asker vardı ve altında da 'Gazi Alican Çavuş' yazıyordu. Viki bir anda heyecanlanarak onu kendi dedesi sandı ve bir anda gelen güçle yarın köy halkına bir açıklama yapmak istediğini söyledi. Mehmet hemen bu durumu muhtara anlattı ve sabah köyün erkekleri kahvede toplandı. İlk başta çok heyecanlanan ve konuşamayan Viki en sonunda aniden söyledi. Fotoğrafta bulunan kişinin aslında kendi büyük dedesi olduğunu, onun bir Türk askeri değil de Anzak askeri olduğunu açıkladığında herkes şaşkınlıkla ona bakıyordu. Kimse bu durumdan hoşnut olmamış ve herkes hem rehber Mehmet'i hem de bu turist kızını yadırgamıştı. Muhtar direkt açıklamaya girişti. O bütün Eceyaylası Köyü'nün kahramanı olan Gazi Alican Çavuş'tu. Savaştan geriye dönebilen sayılı erkeklerden biriydi. Tüm köy halkı için gurur kaynağıydı ve kimse ona haksızlık edemezdi. Birden herkes Beyaz Hala'dan bahsetmeye başladı. Beyaz Hala, Gazi Alican Çavuş'un kızıydı ve yaşı neredeyse seksen olan yaşlı fakat çok bilgiç bir nineydi. Viki tüm itirazlara rağmen Beyaz Hala ile konuşmak istedi ve bu yaşlı kadının kapısına dayandı. Kapı açılmadığı için İngilizce olarak durumu net olarak anlatan Viki bir anda kapının açıldığını duydu. İşte hikaye böylece başlamış oldu.
Viki durumu anlattıktan sonra günler boyunca Alistair John Taylor'a ait elindeki üç mektubu Beyaz Hala'ya okumuş, aynı şekilde beyaz hala da babasının cephe arkadaşı olan Ali Osman Bey'in üç mektubu okumuştu. İki mektup iki kadını birbirlerine yaklaştırmıştı. Alistair John Taylor Yeni Zelanda'lı bir askerdi ve geride sevdiği bir kadını ve ailesini bırakmıştı. Son mektubunda ise savaşın onun üzerindeki kötü etkisinden bahsederek bir daha geri dönmeyeceğini açıklamıştı. Ali Osman Bey ise Hukuk okuyan bir üniversiteli gençti ve annesine yazdığı hiç bir mektubu göndermemişti. Bu mektuplar öldüğünde onun kalbinde bulunmuştu. Viki, Beyaz Hala'nın evine taşınmış ve beraber çok vakit geçirmişlerdi. En sonunda Beyaz Hala gerçeği Viki'ye açıkladı. Bu sırrı sadece üç kişi biliyordu. Alistair John Taylor, savaş sırasında kurşunla öldüğünü sanırken ayağına bir şey takılıp yere düşmüş ve böylece hayatı kurtulmuştu. Ayağı takılan 'şey' ise yerde yatan Ali Osman Bey'di. İkisi çok kısa bir sürede anlatabildikleri kadar kendilerini anlatmışlar ve Ali Osman kıyafetlerini gösterdikten sonra hayata gözlerini yummuştu. Alistair John Taylor bu ölüme çok üzülmüş ve hemen bir mezar kazarak onu gömmüştü. Gömmeden önce kıyafetlerini giymiş ve bir Türk askeri olmuştu. O sırada onu izleyen biri vardı. Meryem. Meryem onu gördüğü gibi aşık olmuştu ve ona yardım etmeye karar verdi. Beş yıl boyunca aklını yitirdiğini söyleyerek ona dil öğretti, Türklerin geleneklerinden bahsetti. Böylece Alistair John Taylor, Ali Osman Bey'in yerine geçmiş oldu. Üç çocukları olmuştu ve isimleri Uzun, Beyaz, Bulut'tu. Aslında bu kelimeler Yeni Zelenda'nın kendi dillerindeki anlamıydı.
Her şeyi öğrenen Viki, Beyaz Hala ve onun torunu olan Ali Osman sayesinde gerçeği açıklamak istemedi. Bu bir aile sırrıydı ve sadece dört kişi biliyordu. Viki büyük dedesinin hatırasına saygı duyarak mezarını ziyaret etti ve bütün sırlarını çözmüş olarak ülkesine geri döndü.
Yazan: Ilgın Kocaman
Uzun Beyaz Bulut Gelibolu Soruları ve Cevapları
Uzun Beyaz Bulut Gelibolu kimin eseri?
Buket Uzuner
Uzun Beyaz Bulut Gelibolu türü nedir?
Yerli Romanlar, Tarihi
Uzun Beyaz Bulut Gelibolu kaç sayfa?
323
Uzun Beyaz Bulut Gelibolu Yorumları
gerçekten çok güzel bir kitap buket uzuneri bu kitap sayesinde sevmiştim
15-12-2015 20:18
çok güzel bi kitap tavsiye ederim çanakkale savaşini başka bi gözle anlatiyor
24-12-2015 16:57
bir kerede okudum elimden bırakamadım
28-12-2015 00:08
bence ben sevmedim bayıldım ;)
15-01-2016 14:07
gelibolu adı benim için ayrı bir fikir benim aklımdaki hikaye bu degildi kitabın adını gördügümde.
18-02-2016 19:33
beğendim
çok severek okuyom
07-04-2016 18:11
sen tut türk askerine mezar kaz, sonra onun üniformasını giyip kahraman ol... vay canina!!!
10-05-2016 20:56
lise'deki tarih öğretmenimin tavsiyesiyle 14 sene önce okuduğum ve hala hatırladığım kitap.ben çok beğenmiştim.herkese tavsiye ederim.
21-10-2017 01:54
8. sınıfta okumaya basladıgım bu kitabı hiç unutmıyacagım
26-10-2017 13:38
okumak bu kitapla bir hazine haline geldi
23-01-2018 18:26
öğretmenimiz uzun beyaz bulut gelibolu özet ödevi verdi en severek yaptığım ödevlerden bir tanesi oldu çünkü kitap çok güzel konusu çok güzel gerçek mi diye araştırma bile yaptım çünkü gerçek gibi anlatılmış dahası o kadar güzel kurgulanmış ki gerçek olma ihtimali çok yüksek kitaptaki hikaye olmasa bile eminim o zamanda buna benzer birşey yaşanmıştır gerçekten iki tarafından acıları fazla yabancı bir askerin türk askerin yerini alması ve hayata böyle devam etmesi mükemmeldi
27-11-2019 21:55
okuduğum en güzel romanlardan biriydi sonu çok şaşırttı gerçek bir hikayemi merak ediyorum aslında böyle bir olay kesin yaşanmıştır diye düşünüyorum o savaş içinde kim bilir neler yaşandı
05-04-2022 19:30
kitabın karakterleri gerçek mi?
20-10-2022 16:13
gazi alican çavuş gerçek mi
17-04-2023 21:41
bana sadece gelibolu kitabının özeti lazım o neden yok
10-10-2023 22:12
gelibolu kitap özeti bu mu oluyor isim farklı ama başka kitap yok