Oliver Twist

Oliver Twist - Charles Dickens

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (6.2)	Editör
Kitapevi	Sosyal Medya

Oliver Twist Özet

“Bu arada bebek durmaksızın ağlıyor, sanki yazgısına isyan ediyordu. Öksüz bir çocuk olarak başına gelebilecekleri bilse, hiç şüphe yok ki daha şiddetli ağlardı.”

Kim olduğu bilinmeyen bir kadının Güçsüzler Evinde doğum yapmasıyla başlıyor Oliver’ın trajik öyküsü. Daha doğumunda hayatın ilk tekmesini yiyor. Adını ayaküstü onu doğuran doktor veriyor. 10 yaşına kadar yoksulluk içinde kilisenin bakımevinde yaşıyor. Güçsüzler Evi’nin müdürü Bay Bumble on yaşına girdiğinde onu alıp doğduğu yere geri getiriyor. Fakat bu çok uzun sürmüyor. Fazladan lapa istediği için cezalandırıldığı sırada onu bir nevi köle olarak satıyor.

Bay Sowerberry, 5 günün sonunda bir arkadaşı vasıtasıyla ilana ulaşıyor. Cenaze levazımatçılıkla uğraşan bu adam Oliver’ı alıyor. Fakat bu Oliver’ın kurtuluşu olmuyor. Aksine daha üzücü ve daha tehlikeli bir yol alıyor. Annesi hakkında söylenenler sonrası Oliver’ı çırağı olarak kullanan ve ona sürekli eziyet eden Noah ile bir kavgaya girişiyor. Fakat evin hanımı ve kızı da olaya dâhil oluyor ve üçü bir olup Oliver’ı dövüyorlar. Birkaç gün mahzene kapatılıyor. Mahzende kaçma planları yapan Oliver’ın ilk fırsatında birkaç kez adını duyduğu Londra’ya doğru yol alıyor.

Londra yolunda bir köyde daha fazla dayanamayıp bayılıyor. Köy halkına olanları anlatıp onların yardımıyla biraz yiyecek topluyor ve yoluna devam ediyor. Bahtsız Oliver’ın yolu John adlı biriyle kesişiyor. Ona yemek ısmarlayıp Londra’ya kadar eşlik edebileceğini söyleyince ona güveniyor. Bu fikri onu dar sokaklardan, kirli mahallelerden geçirmeye başlayınca değişiyor. John onu yankesiciler çetesine sürüklüyor.

Yankesicilik çetesi yaşlı bir adamı soyarlar ve suç Oliver’ın üzerine kalır. Fakat yaşlı adam Oliver’ın o saf yüzüne bakarak bu işin içinde bir iş olduğunu düşünür. Oliver bayılınca onu evine götürür. Kısa bir mutlu dönem yaşar Bay Brownlow ve Bayan Bedwin’in yanında Oliver. Tüm yaşam öyküsünü onlarla paylaşır. Onların yanında kısa bir dönem mutlu kalsa da, Bay Fagin ve diğerleri onun peşini bırakmazlar. Onu kaçırırlar.

Yine eski kötü hayatına dönen Oliver’ı tekrar kaçmasın ya da polise gitmesin diye eve kilitlerler uzun bir süre. Bir soygun için lazım olana kadar orada kalır. Soygun yapmaya çalıştıkları sırada vurulur. Çalıların arasına saklanır. Bir süre sonra soymaya çalıştıkları evin kapısını çalar ve dayanamayıp bayılır.

Bu evde yaşamakta olan Bayan Maylie ve Rosa onun hikâyesini öğrenmek isterler. Ona bu şekilde sevgiyle yaklaşan insanlara Oliver hayat hikâyesini anlatır. Bunun üzerine Bayan Maylie onu kanatları altına alır. Oliver bu mutlu evde 3 ay geçirir. Fakat maalesef yolu yine yankesiciler çetesiyle çakışır.

Bu arada Monks adındaki uzun paltolu adam Oliver’ın hayatına dair izleri yok etmektedir. Annesinden kalan tüm belgeleri nehre atar ve yok eder. Sonradan anlaşılır ki Monks aslında Oliver’ın kardeşidir. Miras için üvey annesini öldürme kararı almış bunu fark eden zavallı kadın Londra’dan kaçmıştır.

Yine kötü planlar peşinde olan çetedeki Nancy artık Oliver’a zarar vermek istemediği için her şeyi Bayan Maylie’ye anlatmak için otele gider. O sırada orada olmadığı için tüm bildiklerini Rosa’ya anlatır. Gece yarısı buluşma planı yaparlar fakat Nancy izlendiğinden korktuğu için gelemez. Bu sırada Oliver ve Rosa, tüm her şey için teşekkür etmek adına Bay Brownlow ve Bayan Bedwin’i ziyaret ederler. Başından geçen her şeyi anlatır Oliver. Bay Grimwig, ona güvenmediği için ve hırsız olduğunu düşündüğü için pişman olmuştur. Bir sonraki Pazar günü Nancy sevgilisini yani Bill’i sarhoş eder ve buluşmaya gider fakat arkasındaki Bill değil Charley’dir.

Charley tüm duyduklarını Fagin ve Bill’e yetiştirir. Bill çok öfkelenir ve eve gidip Nancy’i döver, o kadar sinirlidir ki onun öldüğünü bile fark etmez. Sonra da kaçar. Bay Brownlow ve Rosa, polise gidip tüm gerçekleri anlatırlar.

Bay Brownlow, Bay Bumble’ın Güçsüzler Evinden atılmasını sağlar, Edward tüm mal varlığını paraya çevirip Amerika’ya gitmiştir fakat parayı kumarda kaybedip soygun yapınca ömür boyu hapse mahkûm olur. Bay Fagin yakalanıp hapse atılır, Charley yaptığı her şeyden pişman olup eski hayatını kenara bırakır, bir çiftçinin yanında çalışmaya başlar. Bay Brownlow ise Oliver’ı evlat edinir. Tüm her şeyi geride bırakan Oliver’ın hayatının çile çektiği kısım son bulmuştur.

Küçükken birçoğumuzun okuduğu bu kitap, benim kitaplığımdaki birine vermeye kıyamadığım yegâne kitaplardan biridir. Aradan bunca zaman geçtikten sonra bile bir çocuk kitabı olmasına rağmen beni duygulandırdı. Defalarca filmlere uyarlanan bu kitap bence her ilkokul çocuğunda olması gereken muhteşem bir kitap.

Yazan: Sena AKSOY

Oliver Twist Konusu

Bir Charles Dickens okumak her ne kadar değerli bir okuma hali yaratsa da aynı zamanda özümsemesi zorlu bir yolu da bizlere sunmaktadır. Dünya klasikleri içinde yerini almış olan söz konusu eser, kapitalizm(1) öncesi İngiliz gettolarında yaşanan olumsuzlukları ve acıları ustalıkla betimleyerek gözler önüne sermeye çalışmaktadır. Aynı zamanda Oliver Twist romanı, geçtiği zamanın kent yaşamını ve ideolojisini de bütün çıplaklığıyla anlatması bakımından ve dönemin İngiltere’sini yorumlaması açısından önemli bir sayfa açmaktadır. İngiliz klasikleri arasında sayılmasının belki de en temel nedeni de budur. Charles Dickens, Oliver Twist adında yetim bir çocuğun hayatı üzerinden bir dönem anlatısı sunmaktadır bizlere. Yetimhanede dünyaya gelmiştir Twist ve adını da bu kurumda çalışan müdür vermiştir ona. Öncelikle romanın biçimsel ve dilsel niteliklerinden söz etmekte yarar olacaktır zannımca. İlk bakışta oldukça kalın görünse de gündelik yaşama dair diyalogların bolca kullanılması ve akıcı/sürükleyici bir kurgunun benimsenmesi bu zorluğu kolaylaştıran bir duruma getirmiştir. Victoria döneminin Londra’sına ve o dönem görece her şeyden daha üstün olan kiliseye yönelik de eleştirileri ince ince işleyen eser, karakter sayısı konusunda da oldukça cömert davranmıştır. Fagin, Rose, Charlotte, Brownlow, Dr. Losborn, Sikes… Aslında bunun da bir sebebi vardır. Söz konusu çok seslilik yine o dönem Londra’sını tasvir etmek için bulunmaz bir Hint kumaşı niteliğindedir. Toplumsal çatışmaların büyük bir ustalıkla anlatıldığı eserde, hiçbir eleştiriden de kaçınılmamıştır. Bütün bu özellikleri kendi içinde barındıran yapıt, hemen hemen her kesimden, yaştan, sınıftan herkesin kolaylıkla anlayabileceği ve aynı zamanda okuduğu şeyden zevk alacağı bir içeriği sunmaktadır. İçerik açısından bakıldığında ise gayet doyurucu olduğu söylenebilir. Kitabı okuduğunuz zaman o dönemin Londra’sının sokaklarında siz de Oliver ve arkadaşları ile gezebilir, onların geçtiği yollarda yürüyebilir ve hayal edebilirsiniz. Bırakın sözcükler sizin için bütün hünerlerini göstersinler. Genel anlamda bir drama hali çizilse de kitabın son sayfalarında karma felsefesinin hayaleti sizleri karşılayacaktır. İyiler eninde sonunda mutlaka kazanan taraftır… Ayrıca eserin sinema tarzındaki gösterimleri de mevcuttur ancak yine de kitabın verdiği tadını vermediği düşünülmektedir. Ne de olsa romanlar kendi hayal dünyamızı kendimizin oluşturmasına izin verirken, sinema dünyası başkalarının oluşturduğu hayal dünyasından ancak gezinmemize izin vermektedir. Bu açıdan romandan yana kullandığım tercihimin ne denli yerinde olduğunu tekrardan gördüm. Toplumsal eleştirilerin doruğa ulaştığı Dickens’ın bu eserinde, Victoria dönemi Londrası’nın toplumsal yapısını da anlayabilme şansımız olmaktadır. Kendisi de bir İngiliz olan Dickens, eserinde, bir İngiliz gibi geleneksellikten ödün vermemiş ve düşüncelerini açıkça ifade edebilmiştir. Bu manada, özellikle kent ve çevre konusunda okuma yapmak isteyenlerin, Dostoyevski ve Tolstoy’un yanına mutlaka bir Dickens getirmesi taraftarıyım.

Roman konusunda son zamanlarda fazla okuma yapamayanların dayanılmaz acıları eşliğinde değerlendirmeye çalıştığım eser, beynimde bazı nöronların tekrardan işlevlerini kazanmasına yol açtı. Görünen gerçeklerin arkasına bakmayı ya da en azından gördüklerimizi sorgulamayı misyon edindiğimizde, romanın bize ne denli yararlı olacağını bir kez daha anladım. Klasikler, her daim iyidir ve hiçbir zaman değerleri azalmaz ve hatta zaman zaman artarak ilerler. Oliver Twist de bütün bu nitelikleri kendi içinde barındırdığı için çok okunası bir roman olmuştur.

(1) Burada bahsedilen kapitalizm, sanayi devrimi ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Esasen, kapitalizmin öncelikle bir tarım kapitalizmi olarak daha 15.yy gibi erken bir dönemde Londra’da çıktığını ve niceliksel olarak burada geliştiğini unutmamak gerekir. Sanayi devrimi ise, dönemsel olarak çok daha sonradan oluşmuş bir yapıdır ve kapitalizmin özüne içkindir fakat kapitalizmin ontolojik manada karşılığı değildir.

Oliver Twist Soruları ve Cevapları

Oliver Twist Yorumları