Karabibik

Karabibik - Nabizade Nazım

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (6.9)	Editör (7)
Kitapevi (8)	Sosyal Medya

Karabibik Özet

Karabibik bir dönemin kapılarını kapatan yeni bir devrin habercisi olan bir roman. Nabizade Nazım’ın kendi deyimiyle bir kesimin gözlüklerinden çıkarak yaşama ve köye çevrilmiş yaşamı bütün buğusuyla yer yer kiriyle yansıtan bir pencere. Edebiyat tarihimizin ilk köy romanı olmasıyla edebiyatımızı Karabibik’in ‘’toprağa çalan donu’’ gibi tasvirlerle gerçekçilikle yansıtılmış bir ilk.

Karabibik babasından kalma tarlasında bir tas çorba eski püs bir hırkayla yaşayan kendine zar zor yeten bir çiftçi. Bir de otuzlu yaşlarda oldukça iştahlı evde kalmış Huri adında bir evladı var. Eşini doğum esnasında tifodan kaybetmiş.

Bir de toprak ağası Yosturoğlu , babası toprak için yaşamını kaybetmiş bir figür olarak karşımıza çıkıyor. Oğlu Hüseyin’de o zamanların ilişkilerini gerçekçi bir şekilde Huri’ye olan yanıklığıyla aktarıyor. Bağ bahçe aralarında birbirini gözetlemeler, yollarını beklemeler canlı şekilde köy ortamında aktarılıyor. Evlilik kurumunun istisna gözetmeden yüceltilmesi Nabızade Nazım’ın birbirini tanımada fazla açık bulduğu Dünya Edebiyatı’na bizim kültürel katkımız olacağını ve olması gerektiğini anlatıyor.

Huri’nin Hüseyin’le birbirlerini takip etmeleri fark etmemiş gibi olsa da kendi eşiyle tanışması canlanarak bu olayı anlamlandırıyor. Bir yandan giden gençliğe ve eşine yanarak geleceğin endişesini taşıyor. Boş tabaklarına bakarak bir çift öküzün ve zengin bir sofranın hayalini kuruyor. Bu niyetle tüccar Andreya’dan borç almak için yola çıkar. Sonra Borcu alır. Kendine bir öküz bakmaya başlar. İyi bir öküz pahalıdır. Ucuzlarda ya hasta ya da zayıftır. O da en iyi tercihini en iyi şekilde yapmaya çalışır.

Bir yandan da Yosturoğlu’nun oğlu Hüseyin’in askerliğe gideceği muayene olmaya gittiği dedikoduları yayılır. Karabibik’in evladı hem yaşlı hem tembel, Hüseyin’in ailesi de zengin ve Hüseyin Huri’ye aşık. Başgöz etmeye karar verir. Evlendirilir. Hüseyin askerden döner mi kaç yıl yapar belli değildir.

Karabibik’in şehirde eşini bastırmış bir kadınla gönül eğlencesiyle kitap son bulur.

Olay kurgusu ve sürükleyicilik yönünden okurun beklentisini karşılamıyor. Kitabın tasvirleri ve döneminde yer verilmeyen kötü unsurların ve köylünün zayıf yönleri, zenginin kötü olması gibi kalıplarla okuru içine çekiyor. Fakir çaresizdir. İki çift öküzü borçla alır. Yaşamını da bu öküzün ardında geçirmektedir. Tesadüfen yaşamakta, borç ödemekle yaşamını geçirmektedir.

İyiler tam anlamıyla iyi kötülerde tam anlamıyla kötü değildir. Huri iyi bir anne olabilir ama tembel biridir. Karabibik iyi şeyler evladı için istese de kendisini ayran gönüllü bir kadının kollarına atarken bulur. Yosturoğlu ise kötü bir kahraman portresi çizilse de gelinini Karabibik’ten alır. Bütün bu kavramlar yüceltilmiş, kirlenmemiş, dokunulmamış iyilik ve kötülüğün geçişgenliğini başarıyla anlatır. Bu o dönem için edebi bir darbe gibidir.

Karabibik gücünü tasvirlerden alır. Gerçeği yırtık ceketiyle ve Huri’nin tembelliğiyle anlatırken kurgunun bir yüzüğün iplikten geçmesi gibi tahmin edilebilir ve sürpriz olmayan bir kurguya sahip olması akıcılığı etkilemez. Okuyucu sefaletin ve beş parasız Karabibik’in öküz hayallerine ve o sofranın zenginliğine kaptırır. Oysaki aradığı o mutlu sofrayı yıllarla kaybetmiştir. Lokma değildir, özlem. Hayaller ve huzuru arayıştır. Ama her nasılsa kendisini öküzün ardında koşarken bulur. Bir tas çorbada ki saadeti eşinden başka hiçbir yerde bulamaz. Evladı içinde bu kalıpları sıralarken hep onun iyiliğini düşünerek hareket eder.

Karabibik edebiyatın pahalı bir tutku ve kültürel bir birikim gerektiren o anlayışını kırarak her kesime hitap edebilecek yıllarca yok sayılan bir gerçekliği bütün çıplaklığıyla okurlara sunuyor. Nitelik sorunları olsa da büyük bir miladın ilk çatlaklarını görebiliyoruz. Ve bu çatlaklar yeni bir akım oluşturabilecek güce ulaşıyor zamanla.

Yazan: Şeyhzade Bilgin

Karabibik Soruları ve Cevapları

Karabibik Yorumları