Homo Deus

Homo Deus - Yuval Noah Harari

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.5)	Editör (9)
Kitapevi (10)	Sosyal Medya

Homo Deus Özet

Binlerce yıldır insanlığı hep üç temel sorun, kıtlık, salgın ve savaş meşgul etmiştir. Biyolojik yoksulluk sınırı geçtiğimiz yüzyıldaki teknolojik, ekonomik ve siyasi gelişmelerle büyük oranda aşılmıştır. 1974’te açlığın 10 yıl içerisinde ortadan kaldırılması hedefiyle yapılmaya başlanan Dünya Gıda Zirvesi amacına tam anlamıyla ulaşamasa da gıda güvencesinin istikrarı için dünya siyasetinin üzerinde baskı uygulamakta hatta küresel gıda güvencesi bağlamındaki bir tarım politikası olan, biyoteknolojinin uygulamalarından GDO konusunda kamuoyu oluşturmaktadır. Günümüzde beslenme bozukluğu nedeniyle hayatını kaybedenlerden besin öğelerini gereğinden fazla alanların ölümü yetersiz alanlardan 3 kat fazladır.

Kıtlıktan sonraki ikinci düşman olan kara veba, çiçek, grip, kızamık, verem, frengi, tifo, AIDS, SARS, Ebola gibi çoğunlukla zoonotik özellikler taşıyan epidemik fırtınalar dünyayı aşıların geliştirilmesi, karantina uygulamalarının başlatılması, köle ticaretinin yaygınlaşması, İkinci Dünya Savaşına giden yolun taşlarının döşenmesi, demografik yapıları dönüştürecek denli kitlesel göç dalgalarına neden olması gibi sonuçlarla baş başa bırakmıştır. Günümüzde büyük korku uyandıran corona virüs hastalığı (COVID-19) gelişmiş ulaşım sistemleri nedeniyle dünyayı tam tur dönmeden bırakmayacağı korkusu yaşatsa da geçtiğimiz bin yılla karşılaştırıldığında modern tıbbın patojenlere karşı savaşta üstün çıkacağı oldukça aşikâr.

En güçlü olanın yaşam yarışını kazanması temelindeki orman kanunu kendini en çok savaşlarda hissettirir. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler nedeniyle tüm dünya savaşın götürdüklerinin getirdiklerinden fazla olduğunun bilincinde. Dünyadaki nükleer silah sayısı on beş bini bulsa da bunları bulunduranlar, MAD Doktrinin gölgesinde rakibini caydırmak amacıyla dayanıklılığını göstermek için şimdilik sadece şov unsuru olarak kullanıyor. Masada böyle silahlar varken en doğru yaklaşım Wargames (1983) filminin kapanış sözüdür: “Bu oyunu kazanmanın tek yolu hiç oynamamaktır”.

Kıtlık, salgın ve savaşlar azaldığına göre insanlığın yeni bir gündeme ihtiyacı var. 21. yüzyılın büyük projeleri olarak yaşlanmanın önlenmesi özelinde ölümün üstesinden gelme, psikolojik ve biyolojik mutluluğu arttırma ve tanrısallığa erişme insanlığın yeni gündemini oluşturuyor. Peki, adeta saatli bomba gibi ilerleyen bu teknolojik gelişmeler insanlığın sonunu mu getirecek? Emil du Bois-Reymond’un insanın bilim karşısındaki sınırlı yeteneğini ifade ettiği o meşhur cümlesi İgnoramus et ignorabimus (Bilmiyoruz ve bilemeyeceğiz) çoktan aşıldı. İnsanlık son bir asırdır Hilbert’in yolunda “Bileceğiz ve bilmeliyiz” sloganlarıyla ilerliyor.

Her gün milyonlarca kişi zamanın hızını yakalamak, konfor hissini sonuna kadar yaşamak, beğenilmek, takdir edilmek karşılığında kişisel bilgilerini teknoloji devlerine veriyor. Algoritma ağları otoriterimizi tüm hızıyla ele geçiriyor. Toplanan verilerle elde edilecek güç tüm insanlığı galaksinin hâkimi mi yapacak yoksa tüm ayrıcalıklara WEIRDlar (Batılı, eğitimli, sanayileşmiş, zengin, demokratik) sahip olacak da norm altı işlevsiz kalmış sınıf atların Sanayi Devrimi karşısında değişen kaderini mi paylaşacak? “Sürüde sorun çıkaran genelde en akıllı kişidir” sloganıyla sistemi alt edebilecek WEIRDların karşısına onlardan daima daha güçlü olacak bir yapılanma hiç açık kapı bırakmaksızın oluşmayı becerebilecek mi? Ne de olsa “Sistem daima kazanır” öyle değil mi?

Hümanizmin yerini almaya gittikçe yaklaşan dataizm homo sapiensi, homo sapiensin diğer hayvanlara yaptığını yapmakla tehdit ediyor. Deneyim ve bilinç işlevsizleşmeye başladıkça algoritmalar yığını insanı unutulmaya yüz tutmuş mamutların kaderine mahkûm edecek gibi görünüyor.

Harari’nin öngörülerini kapsayan bu kitap insanlığın neye ulaşmayı deneyeceğine odaklanıyor, neyi başaracağına değil çünkü tarih determinist değildir, öngörülere göre değişen kaotik bir sistemin parçasıdır. Akla hayale gelmeyecek olasılıklar zincirinde gelecekte bizi nelerin bekleyeceği üzerine düşünmeye teşvik etmek Harari’nin tüm eserlerindeki ortak nokta.

Editör: Pınar Tufanlı

Homo Deus Konusu

Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi

Ünlü yazar Yuval Noah Haraki daha önce yazdığı Sapiens Hayvanlardan Tanrılara kitabı ile okurlar tarafından büyük beğeni toplamıştı.

Sapiens kitabı ile insanoğlunun geçmişine ışık tutan yazar basit bir ırktan nasıl tüm dünyaya hükmeden bir ırka geçtiğimizi mükemmel bir şekilde anlatmıştı. Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi kitabı ile bu kez insanoğlunun geleceğine dair öngörülerini okurlar ile paylaşıyor.

Yuval Noah Karaki Homo Deus kitabı ile ilk olarak hümanist öğretiyi ele alıyor ve bunun günlük hayatımızı nasıl etkilediğini ve geleceğimizi nasıl şekillendirdiğini sorguluyor. Bunun dışında insan ırkının tüm dünyaya hükmetmesine ve her geçen gün bu hükmünü genişletmesine rağmen nasıl olup da daha da mutsuzluğa sürüklendiğine değiniyor.

Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi kitabı Sapiens kitabı gibi yine ilginç bilgiler içeriyor ve yine okurların hayatı farklı bir açıdan sorgulamasına neden oluyor.

Homo Deus Soruları ve Cevapları

Homo Deus Yorumları