Tiyatro tarzında yazılmış bu eser dört perdeden oluşmaktadır. Birinci perdede kaymakamla arası iyi olmayan hakim Azmi Efendi'nin valinin oğluna kaymakamın kızını almak istemesini duyması ve bundan endişelendiği bir monolog ile başlar. Vali ile akraba olacak kaymakamın daha da zenginleşmesinden ve kendisine kötülükler yapacağını düşünen Azmi Efendi bir çözüm arar ve sonunda kızı bir şekilde başkasıyla evlendirmekte bulur. İkinci perdede Azmi Efendi'nin evine Musul'dan seyyah İhsan Bey gelir, Azmi Efendi aradığı adamı bulur, seyyahı valinin oğlu olarak tanıtarak kaymakamı kandırmak ister. Seyyah, Azmi Efendi'yi ona kandığına ikna ederek onunla biraz eğlenmek ister. Ve böylece kaykamakamı validen bir mektup var diyerek eve çağırırlar. Mektupta vali oğlunun oraya kızıyla evlenmek için geldiğini ve hemen orda evlenip Halep'e geri dönmeleri yazar. Sahte mühürle basılmış mektubu görünce heyecanlanan kaymakam şüphelenmeden inanır. Ve kız ile seyyah evlenir. İkinci perdede kandırıldığını anlayan kız ve İhsan Bey'in kavgası ile başlar. Kandırılan kadın bağırıp çağırır ve en sonunda İhsan Bey de gitmeye karar vermiş gibi blöf yapar ve kız kocasını durdurur. Böylece kızın kendisini sevdiğini anlayan İhsan Bey gerçeğin böyle olmadığını, kendisinin seyyah değil gerçekten de valinin oğlu olduğunu söyler. Kız başta inanmaz, İhsan Bey de babasından gelen gerçek mektupları gösterir. Kız çok sevinir ve hemen babasına haber verir. İhsan Bey aslında kaymakamın kızının methini işitmiş ve istemeye gelmiştir. Kılık değiştirip iki uşak alarak yola çıkar, vardığında kızı uzaktan izler ve aşık olur. Ama birisi ona şehrin hakiminin tuhaf bir adam olduğunu ve güzel fıkralar anlattığını söylemiştir. İhsan Bey de bu hakimi merak ettiği için kendisine seyyah süsü vererek yanına gider. Ve zaten kızla evlenmek istediği için hakimin bu oyununa katılır. Bu olaya baba ve kız çok mutlu olur. Fakat kandırılan kız hakimden intikam almak ister ve kocası ile babasından hakimden tek başına intikam almak için izin ister. Ve böylece üçüncü perdeye geçilir. Kız kendini kahveci Hasan'ın kızı olarak tanıtarak hakimin yanına gelir ve babasının kendisi hakkında kötü konuştuğunu, ona sümüklü,beceriksiz, pis dediği için evde kaldığını söyler. Hakime cilve yaparak kandırır ve kendisine evlenme teklif ettirir. Hakim, hemen Kahveci Hasan'ı yanına çağırarak kızını ister, Hasan kızının çirkin, kör ve akılsız olduğunu söylerek hakimi uyarır. Gördüğü kızda bunlar olmadığı için hakim anlamaz ve yinede evlenmek istediğini söyler ve böylece kızı alır. Son perdede ise gerçekten evlendiği Kahveci Hasan'ın kızını görür ve bin pişman olur. Vahlanmaya başlar, kendi ettiğini kendinin bulduğunu, kazdığı kuyuya kendinin düştüğünü ve çok bilenin çok yanıldığını söylerek pişmanlığını dile getirir.
Kitap 112 sayfadan oluşuyor ve oldukça basit bir dille yazılmıştır. Tesadüflere ve aldatmalara dayalı bir hikayedir. Kadınların olmadığı ama kendilerinin evlendirildigi iki nikah ve bu durumdan oluşan olaylar komedi unsuru olarak anlatılmıştır. Kitabın adı gerçektende kitabı anlatır. İnsanın kötülük ederse kötülük bulacağı ana fikirdir. Okuması oldukça keyiflir bir eserdir.i bir okuma oluyor.