Kitap Türü:Çocuk KitaplarıOrjinal Adı:Jim Knopf und Lukas der LokomotivführerÇeviren:Saadet Özkal
Puan Tablosu
Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas Özet
Hasvetya, oldukça küçük bir ada ülkesidir. Bu ülkede Kral Onikiçeyrekinci Alfons, Bay Yen, Bayat Nee ve Lokomotifçi Lukas’tan başkası yaşamamaktadır. Bir de bu adada Lukas’ın lokomotifi Emma vardır ki onu Hasvetya’nın sakinlerinden saymamak imkansızdır. Bu sakin ve yalnız ülkede hayat oldukça sıradandır. Lukas lokomotifini sürer, Bay Yen daima yürüyüşe çıkar ve Bayan Nee de dükkanında bekleyip dikiş diker. Kral Onikiçeyrekinci Alfons ise yalnızca önemli günlerde sarayının penceresinden görünüp halkını selamlar. Bir gün Hasvetya’ya bir kargo paketi gelir. Bu paket, ülkenin kaderini değiştirecektir.
Kargo paketinin üzerinde gönderen bilgisi olarak “13” sayısından başka bir şey yoktur. Gönderilen adres ise oldukça bozuk bir imla ile yazılmıştır: “Bayan Azmandiş, Xa sue tia, Mat Cade Nu: 133, üçüncü pat, saada.” Ada sakinleri binbir zorluk ile gönderilen adresi çözerler. Ne var ki Hasvetya’da ne Bayan Azmandiş vardır, ne Mat Caddesi, ne de 133 numaralı bir ev. Bu adreste tek tutan şey, Hasvetya’nın adıdır. Kargo paketi kabul edilir, açılır ve paketin içinden bir siyahi bebek çıkar. Ada sakinleri, buna çok sevinse de bebeğin kargo ile gönderilmesine oldukça kızarlar. Son derece yalnız olan Bayan Nee, bebeği evlatlık olarak kabul eder. Adadakiler bu bebeğe Cim Düğme adını takarlar.
Zaman geçtikçe Cim Düğme büyür, yaramazlıkları ve oyunlarıyla adeta adanın neşesi olur. Cim Düğme’nin en sevdiği kişi ise Lokomotifçi Lukas’tır. O da büyüyünce tıpkı Lukas gibi lokomotifçi olmak istemektedir.
Bir gün Kral Onikiçeyrekinci Alfons, Lukas’ı saraya çağırır. Ona Cim Düğme’nin artık büyüdüğünü; fakat adanın oldukça küçük olduğunu, bu nedenle de Lokomotif Emma’dan kurtulmak gerektiğini söyler. Lukas ise bu duruma çok üzülür; çünkü Emma yalnızca bir lokomotif değildir; ayrıca o, tıpkı bir insanmış gibi, Lukas’ın hayat arkadaşıdır. Lukas, Emma’dan vazgeçmek yerine adadan ayrılmayı kafasına koyar. Cim Düğme ise bu durumu haber alınca en sevdiği arkadaşını yalnız bırakmak istemez. Böylece Lukas, Cim Düğme ve Emma, bir gece vakti denize açılır.
İyice kalafatlanmış Emma, adeta bir ördek gibi denizde yüzmektedir. Lukas ve Cim Düğme, vatanlarından ayrıldıkları için her ne kadar üzülseler de, gelecekteki maceralar bu dostları heyecanlandırmaktadır. Uzun bir yolculuktan sonra Emma, ağaçları camdan olan, pek çok köprüye sahip zengin bir ülkeye yanaşır. Burası Mandalya’dır.
Mandalya, çekik gözlü küçük insanların yaşadığı bir ülkedir. Lukas ile Cim Düğme, bu adaya demiryolu döşeyip Emma ile buraya yerleşmeyi kafalarına koyar. Bunun için de kraldan randevu almaya çalışır. Birkaç bürokratik engelle karşılaşan dostlar, hayal kırıklığına uğramış vaziyette Mandalya’nın başkenti Ping’de dolaşmaya başlar. Şehrin meydanında bir yazıt görürler. Bu yazıt, kral tarafından dikilmiştir ve biricik kızını ejderhanın elinden kurtaran kahramana, kızıyla evlendirilmeyi vaat etmektedir. Lukas, adaya yerleşmek üzere bunu bir fırsata çevirmek ister. Krala, kurtarma yolculuğuna çıkacaklarını söylerler. Kral ve Mandalya halkı da bu teklifi coşkuyla karşılar. Lukas ve Cim Düğme, artık ejderhalar ülkesi Kasvetya yollarındadır.
Yol boyunca iki dostu türlü tehlikeler ve ilginç manzaralar beklemektedir. Lukas ile Cim Düğme’nin geçtikleri Alacakaranlık Vadisi, dehşet verici bir biçimde sürekli yankı yapmaktadır. Bu vadi, dostların geçişinden sonra, gürültü sebebiyle yıkılır ve dönüş yolunu kapatır. Ardından Emma, Dünyanın Sonu Çölü’nde yol almaya devam eder. Bu öl, binbir şekilde seraplar gösterir. Nihayet Lukas ve Cim Düğme, uzaktan dev gibi görünen, ancak yakına gelince normal bir insan boyunda olan sözde dev görürler. Bu iyi niyetli sözde devin adı Bay Tur Tur’dur ve çok yalnızdır. Bay Tur Tur, Kara Kayalar bölgesine kadar Lukas ve Cim Düğme’ye eşlik eder. Kara Kayalar bölgesi, zifiri karanlık bir yerdir. Burada her iki yanı uçurum olan bir yol vardır. Bu yol, dostları Bin Volkanlar Ülkesi’ne götürür. Bin Volkanlar Ülkesi’nde yarı su aygırı yarı ejderha olan bir yaratığa yardım eden Lukas ve Cim Düğme, yardımları karşısında ondan Kasvetya yolunu öğrenmek isterler. Bu yaratık sayesinde Kasvetya’ya giren dostlar, ejderha kılığına soktukları lokomotifleriyle aradıkları adrese ulaşırlar. Bayan Azmandiş, dünyanın dört bir yanından kaçırttığı çocuklara ders anlatmaktadır. Oldukça zalim bir öğretmen olan Bayan Azmandiş’in öğrencileri arasında Li Zi de bulunmaktadır. Mandalya kralının kızı olan Li Zi ve diğer çocuklar, Lukas ve Cim Düğme tarafından kurtarılır. Sözde okulun altından akan ırmak, Mandalya’ya ulaşmaktadır. Lukas ve Cim Düğme, Emma’yı yine kalafatlayarak ırmağa girerler. Emma’nın içerisinde çocuklar bulunmaktadır. Arkasında ise, zincirli bir halde Azmandiş vardır.
Bu kurtarma operasyonu, Cim Düğme’nin nereden geldiği konusunda pek çok soruyu yanıtlamaktadır. Aslında o, Bayan Azmandiş’e kargolanmıştır. Ne var ki postacı, adresleri şaşırmıştır. Li Zi, Cim Düğme ve diğer çocuklar, 13’ler denilen korsanlar tarafından kaçırılıp Bayan Azmandiş’e satılmıştır. Ne var ki 13’ler hakkında kimsenin bir bilgisi yoktur. Cim Düğme’nin, hayatı hakkındaki sorular, tam anlamıyla “Cim Düğme ve Vahşi 13’ler” adlı kitapta yanıt bulacaktır.
Hikayeye ger dönersek, Mandalyalılar, Lukas ve Cim Düğme’yi bir kahraman olarak karşılarlar. Kral, kızını Cim Düğme ile nişanlar. Tek kızı olduğu için Lukas’ı bir prensesle evlendiremeyecek olan kral, ondan dileğini sorar. O ise Hasvetya’ya dönmek istediğini söyler. Bunun üzerine Mandalya kralı iki gemi hazırlatır. Bu gemilerden biri kaçırılan çocukları ülkelerine götürecektir. Diğeri ise Lukas, Cim Düğme ve Emma’yı Hasvetya’ya ulaştıracaktır. Bu gemiye kral ve kızı da biner; çünkü bir nişan töreni kahramanlarımızı beklemektedir.
Kitapta Lukas ile Cim Düğme, sarsılmaz dostlukları, iyi niyetleri ve yardımseverlikleriyle dikkatimizi çekmektedir. Onlar, kendilerini çevresine sevdirdikleri gibi bize de sevdirirler. Gerçek arkadaşlığın ve dostluğun ne olduğunu öğreten en iyi çocuk romanlarından biridir bu kitap. Michael Ende’nin diğer romanlarında olduğu gibi bunda da sarsılmaz bir düşünce bulunmaktadır. Bu ise dostluk ve iyi niyettir. Ayrıca roman, olağanüstü olay ve kişilerle, sürükleyici olay örgüsüyle ve oldukça etkileyici üslubuyla okuyucuyu kendisine hayran bırakmaktadır.