25 Ocak 1970 doğumlu olan Stephen Chbosky şuan 47 yaşındadır. Yazarın birçok kitabından biri olan “Saksı Olmanın Faydaları” ise sadece 277 sayfadan oluşuyor. Kitap hakkında en dikkat çekici unsur, isminden sonra kapağında yer alan şu cümle: Büyümek diye adlandırılan keşif ve vahşi dünyanın lunapark treninde…
Saksı Olmanın Faydaları kitabının ismine bakar isek, burada ki saksı teriminin İngilizcede karşılığı “wallflower” olarak gözüküyor. Ancak İngilizcede saksı kelimesi “flowerpot” diye geçiyor. Kısacası biz “wallflower” kelimesinin bizde ki, aşırı çalışkan öğrencilere takılan “inek” nitelendirmesi gibi olduğunu görüyoruz. Tam anlamı duvar çiçeği olan bu kelime, toplum içerisinde sessiz sakin olan, bir nevi etkisiz, çekingen kişileri tanımlıyor. Bu şekilde kitabın adı da bizim için anlam kazanmış oluyor.
Bizim saksımız ise Charlie. Kitap Charlie’nin sır gibi sakladığı –ve asla öğrenemediğimiz- arkadaşına yazdığı mektuplardan oluşuyor. Bu mektuplar aracılığı ile Charlie yaşadıklarını, düşüncelerini ve içinden çıkamadığı durumları anlatıyor. Mektupların başına atılan tarihlere baktığımızda ise olayların 1991–1992 yıllarında geçtiğini görüyoruz.
Charlie bir ablası ve abisi olan, liseye yeni geçmiş, teyzesi Helen’in ölümünden sonra psikolojik sıkıntılar yaşamış bir genç. Ailesi çevresinde gözlemlediği birkaç aile modeline göre daha sevgi dolu. Ayrıca yeni başladığı lise hayatında ona oldukça destek olan bir İngilizce öğretmeni ediniyor. Öğretmeni ondan -Türkiye’de pek göremeyeceğimiz bir şekilde- dersler haricinde kendisine Bill diye seslenmesini istiyor. Charlie’ye bir kitap vererek okumasını ve hakkında bir yazı yazmasını rica ediyor.
O andan sonra Charlie, Bill’den sürekli kitap alıyor ve hakkında bir yazı yazarak Bill’e veriyor. Ayrıca Charlie okuduğu her kitabı en sevdiği kitap ilan ediyor. Bir süre sonra okulda yeni arkadaşlar ediniyor. Sam ve başlarda “Hiçbir Şey” olarak bahsettiği Patrick ile ondan üç yaş büyük olmalarına rağmen arkadaşlık kurmaya çalışıyor. Bu iki kardeşte Charlie’ye oldukça sıcakkanlı davranıyor. Ancak ne var ki Charlie rüyasında oldukça güzel bir kız olan Sam ile kendisini birlikte görüyor. Bu yüzden kendini suçlu hissediyor ve Sam’e durumu itiraf ediyor. Sam ise gülerek bunun onun için sorun olmadığını ama birbirleri için uygun olmadıklarını söylüyor. O sırada Patrick geliyor ve durumu öğrendiğinde Charlie’ye kızlar hakkında ipuçları veriyor.
Bir şekilde ayrılmaz üçlü haline dönen bu grup, beraber partilere gitmeye başlıyorlar. Bu sırada Charlie’nin ablası bir erkek arkadaş ediniyor. Ağabeyside üniversiteye gidiyor. Ancak Charlie ablasının erkek arkadaşının ablasına tokat attığına şahit oluyor ancak ablasının isteği üzerine bunu saklıyor. Ne yazık ki İngilizce öğretmeni Bill ile konuşurken bunu ağzından kaçırıyor. Bill’in evi araması sonucunda, evde bir karmaşa çıkıyor. Babası kızının kendisine tokat atan bir erkekle beraber olmasını onaylamıyor. Görünürde ayrılmış görünen bu ikili, gizlice görüşmeye devam ediyor.
Sam ise başka bir delikanlı ile çıkmaya başlıyor. Charlie bunu sükûtla karşılasa da Sam’den hoşlanmaya devam ediyor. Şunu belirmek isterim ki, kitap içerisinde bundan çok bahsetmemesi, yani kitabı bunun ekseninde döndürmemesi benim hoşuma gitti. Burada vurgulamak istediği bir aşktan ziyade, ergenlik döneminde ki duyguların ne kadar anlaşılmaz olabileceği gibi duruyor.
Olaylar bir lise içerinde geçiyor ama o son zamanlarda kitap dünyasında peyda olan romanlar gibi değil. Herkes yaşınca davranıyor. Belki Türk standartlarına göre değil. Ancak bunu biraz daha o dönemin İngiltere’sini baz olarak okumak gerekiyor. Biz Türklere bakıldığında haddinden fazla bir cinsel özgürlük gözlemliyoruz. Ancak bu oraya göre abartı değil. Eğer bir yabancının görüşlerini, dünyasını, o toplumun yaşantısını merak ediyorsanız, ışık tutabilecek bir eser.
Ayrıca Charlie genelde olayların içinde olmaktansa gözlemleyen ve sorgulayan bir tipleme. Aynı ergenlik dönemindeki bir genç gibi bazen çok mutlu, bazen çok depresif. Okuduğu kitapları anlatma tarzı, sorunları çözmek için uğraşması, yaptığı hatalar, bocalaması… Her şeyi ile baştan sona sürükleyebilecek bir roman. Açıkçası bazen Charlie’nin saflığı, bazen iyi niyeti, bazen siniri, kısaca tutarsızlığı beni çok etkiledi. Ancak anlatımın pek edebi olduğunu söyleyemeyiz. Saksı Olmanın Faydaları romanı, oldukça günlük bir dil ile kaleme alınmış.
Yazan: Senagül YILDIZ
Saksı Olmanın Faydaları Soruları ve Cevapları
Saksı Olmanın Faydaları kimin eseri?
Stephen Chbosky
Saksı Olmanın Faydaları türü nedir?
Yabancı Romanlar, Gerilim, Romantik Aşk
Saksı Olmanın Faydaları kaç sayfa?
285
Saksı Olmanın Faydaları Yorumları
tam bir dram insanın içi kararıyor hikayede sıradan yavaş ilerliyor neden çok beğenilmiş pek anlamıyorum
19-03-2017 20:26
bir kitap okurken bu kadar sıkılacağım hiç aklıma gelmezdi
31-01-2019 17:05
bu kadar depresif bir kitap olmaz okurken depresyona sokuyor adamı sırf duygulara vurmuş vurdukça da vuruyor fena bir kitap
17-02-2020 21:50
okuduktan sonra kendime ben ne okudum diye sordum kitap ne anlatıyor sonunda ne oluyor anlamadım sırf insanları depresyona sokmak için yazılmış bir kitap
07-06-2022 21:26
analiz çıkartmamız lazım filmini isledim anlamadım kitabını okudum anlamadım bu kadar saçma bir konusu olan kitap görmedim bendemi bir sorun var