Kitap Türü:Yabancı RomanlarOrjinal Adı:The Elegance of the HedgehogÇeviren:Işık Ergüden
Puan Tablosu
Kirpinin Zarafeti Özet
Kirpinin Zarafeti, Paris’teki Grenella Sokağı’nda toplumun üst tabakasından bireylerin oturduğu bir apartmanda geçmektedir. Baş karakterlerimizden biri apartmanda 27 yıldır kapıcılık yapan Renee Michel’dir. Renee, dışarıdan bakıldığında kaba, kültürsüz ve kendi kapıcı dairesinde kedisiyle birlikte sıradan bir yaşam süren bir kadındır. Aksine Renee sanatla felsefeyle ilgili modern filozofları takip eden Rus edebiyatından hoşlanan ve klasik müzik dinleyen kısacası kapıcı dairesinde oldukça entelektüel bir yaşam sürdüren oldukça zeki bir kadındır. Renee, tüm bunları kendi küçük dünyasında gizli tutmayı tercih etmektedir çünkü bu onun kendini koruma yöntemidir. Kardeşi Lisette kendisini koruyamamış ve tüm o üst tabakanın içine karışarak aşık olmuştur. Renee, kardeşinin sonunu getiren bu sınır ihlalinden kendisini korumaya oldukça kararlıdır.
Kitabın ikinci karakteri 12 yaşındaki Palome Josse’nin Renee ile ortak bir özelliği vardır. Dahi denebilecek bir zeka düzeyine sahip olan Palome, burjuva yaşamının takdir gören fakat gerçeklikten tamamen yoksun yapay alışkanlıkları ve gerçek yaşama dair farkındalıkları arasında sıkışıp kalmıştır. Palome de zekasını tüm bu burjuva kesiminin yapaylığından korumak için kendine has bir şekilde gizlemeye çalışmaktadır. Ayrıca Palome 13. Doğum gününe kadar yaşamaya değer bir şey bulamazsa intihar etmeyi planlamaktadır. Palome’nin düşüncelerini yansıttığı “Derin Düşünce” ve günlük yaşam olaylarını kaydettiği “Dünyanın Hareket Günlüğü” isimli iki adet günlüğü mevcuttur.
Bu iki karakter Renee’nin deyişiyle iki ruh eşi aynı çatı altında birbirlerinden teğet bir yaşam sürmektedir. Ta ki apartmanda birinin vefat etmesiyle Kakuro Ozu’nun apartmana taşınmasına kadar. Palome ve Renee’yi tüm o ışıltılı yaşamların arasından fark edebiliyor Kakuro diğer apartman sakinlerinin aksine. Renee’nin kedisinin isminin Anne Karenina’nın Levin’den esinlenildiğini anlayan Kakuro Renee’ye hediye olarak kitap yollar böylece Palome ile birlikte Renee’yi çözümlemenin yollarını ararlar. Palome, Renee’ye merak duymaya başlar.
Kakuro, Renee’yi evine yemeğe çağırır. Renee ise tüm tereddütlerine rağmen arkadaşının desteği ile yemeğe gitmeyi kabul eder. Yemek oldukça hoş geçer. Farklı statülerden iki insan saatlerce ortak zevklerinden bahsedip sohbet ederler. Gece 3’te kimseye görünmeden evine döner Renee. Ablasının postasıyla ilgili Renee’nin evini ziyaret etme fırsatı yakalayan Palome ve Renee arasında sıcak bir ilişki başlar. Palome Bayan Michel için şu sözleri sarf etmektedir: “Bayan Michel’de kirpinin zarafeti var. Dışarıdan dikenlerle zırhlı, tam bir kale ama bence içinde kirpiler kadar doğrudan bir rafinelik var.”
Renee ve Palome arasındaki arkadaşlık gittikçe ilerler. Hatta Renee Palome’ye kardeşi Lisette’nin hazin hikayesinden bahseder. Palome, bu hazin hikayeden yola çıkarak yaşamaya değer şeyi bulmuştu. Hüzünlü ve sert bakışları artık daha ılık ve canlıydı. Annesine, babasına, ablasına hatta tüm bu apartmanda yaşayanlara yardım edemeyecekti, bunu kabul etmeliydi. O zaman o da gerçekten yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmeliydi. Bunun için yaşamalıydı.
Kakuro Renee’yi dışarı yemeğe davet eder. Renee, zırhından sıyrılmıştır ki apartmandaki karşılaştıkları kadınlar bile 27 yıllık kapıcılarını tanıyamazlar. Yine oldukça hoş bir akşam yaşarlar. Kakuro, yemek sırasında duygusallaşan Renee’nin elini tutar ve “Siz kardeşiniz değilsiniz.” Der. Artık Kakuro’nun da deyimiyle dost olabilirlerdi hatta ne isterlerse onu olabilirlerdi.
Ertesi sabah Renee, sokakta yaşayan bir dostuna yardım edebilmek için peşinden koşarken kuru temizleme kamyonunun çarpması sonucu hayatını kaybetmiştir. Palome, Renee’ye şöyle seslenmiştir: “Korkmayın Renee, intihar etmeyeceğim. Hiçbir şeyi de yakmayacağım. Çünkü, sizin için, bundan böyle asla’daki her zaman’ların peşinden koşacağım. Bu dünyadaki güzelliğin.”
DEĞERLENDİRME
Felsefe ve günlük yaşamın müthiş sentezlendiği bir eser olmuş: Kirpinin Zarafeti. Okuması oldukça keyifli zaman zaman orta ağırlıkta felsefik tahlillere yer verilmiş. Bu noktalarda okuma hızım yavaşlasa da genel olarak akıcı bir kitap. Çevirinin de etkisini es geçemeyeceğim, anlaşılır ve temiz kelimeler cümle içerisinde anlamından bir şey kaybetmeden yer alıyor. Eser 2006 yılında The Hedgehog – Le Hérisson (Yaşamaya Değer) adıyla senaryolaştırılmıştır. Birçok ödül alan film gerek eleştirmenler gerek izleyiciler tarafından oldukça beğenilmiştir. En yakın zamanda onu da izleyeceğim. Kitabı da herkese tavsiye ediyorum. Sıcak bir çay eşliğinde ruhunuza oldukça iyi gelecektir.