Dune

Dune - Frank Herbert

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.9)	Editör (10)
Kitapevi (9.9)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Dune Özet

Atreides Hanedanlığından Dük Leto imparatorluk tarafından Arrakis (Dune) gezegenine atanır. Dük Leto, halkı ve hizmetkarları tarafından sevilen, adil ve dürüst bir liderdir. Arrakis için planı da burayı yaşanabilir bir hale getirip boyunduruktan kurtarmaktır. Fakat işler beklediği gibi gitmez hem düşmanları Harkonnenlerin hem imparatorluğun hem de Bene Gesserit adı verilen bir rahibe tarikatının bambaşka planları vardır.

Dune, feodalizm ile yönetilen evrende önemli bir yere sahiptir çünkü yalnızca çöl iklimine sahip bu gezegende yetişen bir baharat türü hem insanın ömrünü uzatırken hem de geleceği görmelerini sağlıyor. Bu da Dune’n paylaşılamayan bir yer olmasına sebep oluyor. Dune gezegeninin asıl sahipleri ise feodal güçler tarafından bastırılmış ve çölün bir kısmına sürülmüş olan Fremenler. Fremenler için en önemli şey ise sudur. Çölde yaşamalarından kaynaklı su onlar için bir tabudur. Vücut suyunu korumak için özel giysiler üretmişlerdir. Hatta ölülerin suyunu yani kanını bile alıp yaşamlarını sürdürmeye çalışmaktadırlar. Bu zor şartlar altında ise inandıkları tek şey Bene Gesserit Rahibeleri tarafından geleceği ve suyu getireceği söylenen Lisanü’l Gayb’dır. Lisanü’l Gayb rahibe tarikatı tarafından düklerle rahibelerin beraber olmaları sağlanarak dünyaya getirilmeye çalışılan bir kurtarıcıdır. Bu kurtarıcı ise Dük Leto ve Bene Gesserit rahibesi Jessica’nın oğlu dük Paul Atreides’tir.

Melanj baharatı adı verilen bu baharatın değerli olmasının bir diğer sebebi de baharata ulaşımın oldukça zor olmasından kaynaklanmaktadır. Kum solucanı yani diğer adıyla yaradan olarak bilinen solucanlar baharata ulaşım yolunda ölümcül bir tehlikedir.

Dük Leto, Arrakis gezegeninde sistemi oturtmaya çalışırken hain bir kumpasa kurban gider. İhanet hiç beklemedikleri bir yerden gelmiştir. Dr. Yueh, hep yanlarında ve aileye sadık görülse de en zayıf noktasından vurulur ve yıllar önce Harkonnen İmparatoru tarafından katledilen karısının intikamını alma ateşiyle kendi klanına ihanet eder. İmparatora ulaşıp onu öldürmenin tek yolu Dük Leto’yu Harkonnen imparatoruna teslim etmektir. Gerçekten de bu hainliği yapar fakat imparatoru öldürme planı tutmaz. Jessica, oğlu Paul’u bebekliğinden beri Bene Gesserit öğretilerine göre eğitmektedir. Ses adı verilen ve karşındaki kişiyi kontrol etmeye yarayan özellik sayesinde Paul ve Jessica, Harkonnenlerin elinden kurtulmayı başarır.

Dune serisi tam olarak altı kitaptan oluşmaktadır. İlk kitap ise Dune adıyla piyasaya çıkmıştır. Kitap binlerce yıl sonrasında insanların yıldızlar gezegenler arasında seyahat ettiği dönemde geçiyor olsa bile insanoğlu hala aynı sorunlarla baş etmeye çalışmaktaydı. Din, ırkçılık, açgözlülük, paylaşılamayan kaynaklar gibi konular binlerce yıl sonra bile insanoğlunun birbirini katletmesine sebep olmaktadır. Paul’un aydınlandığı bir sahnede içinden şöyle bir konuşma geçer: ““Paul sustu; bir tohum olarak düşünmeye başladı... İlk seferde korkunç gaye olarak deneyimlediği ırksal bilinciyle düşündü. Artık Bene Gesseritlerden, İmparator’dan, hatta Harkonnenlar’dan bile nefret edemediğini fark etti. Onların hepsi de dört bir yana dağılmış ırklarını yenilemeye, soylarını birleştirerek yeni ve büyük bir genetik havuz oluşturmaya çalışıyordu. Bildikleri tek kesin yöntemse eski yöntemdi... Denenmiş ve işe yaradığı kanıtlanmış, yoluna çıkan her şeyi ezip geçen yöntemdi: Cihat.”

Ailenin sadık dostu Hawat ise Harkonnenlere yakalanır ve onlara hizmet etmeye başlar. Aklında ihanet ettiğini düşündüğü Jessica’dan ve Harkonnenlerden intikam almak vardır. Paul ve Jessica ise Fremen lideri ve ekolojist olan DR. Kynes’in emriyle bulunarak Fremenlerin yaşadıkları yere getirilir. Paul burada bir nevi dini lider olmuş Jessica ise rahibe olarak önemli bir konuma getirilmiştir. Paul’un Kynes’ın kızı Chani’den çocuğu olur. Jessica, Dük Leto’nun kızı Paul’un kız kardeşi Alia’yı doğurur. Aynı zamanda da çöl gibi bir coğrafyada yaşamını sürdürürken çeşitli beceriler geliştiren Fremenlere Bene Gesserit tarzı savaş teknikleri öğretir.

Baron Harkonnen, imparatorun yerine geçmenin planlarını yaparken kendi yerine geçmesi için de yeğenini yetiştirir. Bir gün Baron’un otorite boşluğu fırsat bilen Paul ve Fremenler, Arrakis’teki imparatorluğa saldırır. İmparator Sardokar ve Baron Harkonnen öldürülür. Paul’un oğlu da bu savaşın ortasında hayatını kaybeder. Paul, imparatorun tahtından feragat etmesini ister fakat imparator bunu kabul etmez. Paul ve Feyd-Rautha düelloya tutuşur ve düelloyu Paul kazanır. Arrakis’in yeni imparatoru olur.

Dune kalın görünüp ilk başta gözümüzü korkutsa da okurken sanki bir filmin içindeymiş hissi veren ve bize bambaşka bir evrenin kapılarına açan sürükleyici bir eserdir. 1965 yılında oluşturulan eser yüzlerce yıl boyunca etkisini kaybetmeyecek olup her zaman da insanlığa dair bir gerçeklik barındıracaktır.

Editör: Ceren Kozalıoğlu

Dune Soruları ve Cevapları

Dune Yorumları